1968 İLKOKUL PROGRAMI VE GETİRDİĞİ YENİLİKLER

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 642 - 655, 30.05.2024

Gökhan Abanoz Nil Türker Tekin

https://doi.org/10.24315/tred.1366048

Öz

Bu araştırmada 1962-1963 öğretim yılında Türkiye’nin bazı bölgeleri içinden, seçilmiş örneklem yoluyla belirlenen pilot okullarda deneme ve geliştirme çalışmaları başlatılarak 1968-1969 öğretim yılında yurt çapında bütün okullarda yürürlüğe giren 1968 İlkokul Programında tarih, coğrafya ve yurttaşlık bilgisi Derslerinin Sosyal Bilgiler, tabiat bilgisi, aile bilgisi ve tarım-iş dersleri ise fen ve tabiat bilgileri adı altında bir araya getirilmesinin pedagojik gerekçeleri ile programın getirdiği yeniliklerin ortaya konulması hedeflenmiştir. Araştırmada öncelikle konu genel hatları ile ortaya konularak 1948 İlkokul Programı ve ilgili programın içeriği ve Türk milli eğitiminin o dönemki fiziksel koşulları nedeniyle programın aksayan yönleri hakkında bilgiler verilerek 1962 İlkokul Program taslağı öncesinde 1948 Programı üzerinde yapılan ilk düzenlemeler bilgiler verilmiştir. Araştırmanın bundan sonraki kısmında ise Türkiye Eğitim Milli Komisyonunun raporu ve program üzerinde incelemeler yapmış yerli ve yabancı uzmanların 1948 ilkokul programı hakkındaki tespitleri ışığında bu programın eksiklikleri açıklanarak 5-15 Şubat 1962 tarihleri arasında çalışmalarını VII. Milli Eğitim Şurasındaki komisyon çalışmaları neticesinde yeni ilkokul programına dair belirlenen esaslar açıklanmıştır. Bunun ardından 1962 İlkokul Programı taslağı üzerinde altı yıl sürecek program geliştirme çalışmaları ve pilot uygulamalar hakkında bilgiler verilerek 1968-1969 öğretim yılında yürürlüğe giren yeni ilkokul programının getirdiği yeniliklerden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul Programı, Sosyal Bilgiler, Fen ve Tabiat Bilgisi, Pedagoji

Kaynakça

• Abanoz, G. (2021). 1960-1971 yılları arasında Türkiye'de eğitim politikaları. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Aloğlan, B. (1959). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim problemi ve köy öğretmenlerinin bugünkü durumu. Eğitim Hareketleri Dergisi, 10-11.
• Alpan, N. (1964). Yeni ilkokul program taslağının dayandığı ilkeler. Eğitim Hareketleri, 109, 22-25.
• Batır B. (2020). Ülke ve toplum incelemeleri dersinin vatandaşlık eğitimi bağlamında değerlendirilmesi. SBedergi, 7, 129-157. https://doi.org/10.29228/sbe.47032.
• Cevizci, A. (2023). Eğitim felsefesi, İstanbul: Say Yayınları
• Cevizci, A. (2010). Eğitim sözlüğü, İstanbul: Say Yayınları.
• Cicioğlu, H. (1985). Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk ve ortaöğretim (tarihi gelişimi). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Cumhuriyet Gazetesi, (1961, 9 Haziran). Milli eğitim seferberliği. Cumhuriyet Gazetesi.
• Çiydem E., & Akdağ, H. (2021). Türkiye’deki İlkokul/İlköğretim Programlarının Felsefi Temeller Açısından İncelenmesi (1924-2018). Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 6, Prof. Dr. Süleyman Büyükkarcı Özel Sayısı, 52-82. https://doi.org/10.24186.
• Enç, M. (1968). İlkokul taslak programı ve serüveni. Eğitim Dünyası, 9, 6-10.
• Gall, M.D., Gall, J. P., & Borg, W.R. (2015). Applying educational research how to read, do, and use research to solve problems of practice. Logan: Pearson.
• Gökalp, M. (2020). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. Ankara: Nobel Akademi.
• Hürriyet Gazetesi, (1962, 24 Şubat). İlkokullar için yeni müfredat programı yapıldı. Hürriyet Gazetesi.
• Hewit, T.W. (2018). Eğitimde Program Geliştirme, Neyi Neden Öğretiyoruz. C. Özkurt, vd., (Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kara, İ., Tokmak, A., & Öztürk, M. B. (2023). Cumhuriyet dönemi milli eğitim şuralarının vatandaşlık eğitimi politikaları bağlamında incelenmesi (1921-2021). DTCF Dergisi 100. Yıl Özel Sayısı. 92-121. https://doi.org/10.33171.
• Karagöz, S. (1966). İlkokul program taslağı işığında köy ilkokullarında eğitim ve öğretim. Öğretmeni Iş Başında Yetiştirme Bürosu Yayınları. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Kocatürk, E. (1965). İlkokul program taslağı üzerine. Öğretmen, 201, 5.
• MEB, (1948). İlkokul Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1958). Öğretmen yetiştiren müesseselerimize eleman yetiştirmek üzere Amerika’ya gönderilecekler hk. Tebliğler Dergisi, Cilt, 21, Sayı: 997
• MEB, (1959). İlkokullar Yönetmeliği, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1960). Milli Eğitim Planını Hazırlığı ile İlgili Komisyonun Raporu. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1961). Türkiye Eğitim Milli Komisyonu Raporu. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1962). VII. Millî Eğitim Şûrası Açış Konuşması (5 Şubat-1962). İstanbul Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1966a). Milli eğitim bakanı orhan dengiz’in ilköğretim haftasını açış konuşması. Tebliğler Dergisi, 1420(29).
• MEB, (1966b). Program geliştirmede rehberlik kursuna katılan ilköğretim müfettişleri hakkında. Tebliğler Dergisi, 1426(29).
• MEB, (1967a). İlhami Ertem’in yaptığı 1967-1968 öğretim yılı ilköğretim haftası açış konuşması. Tebliğler Dergisi, 1471(30).
• MEB, (1967b). İlkokul program taslağı hakkında. Tebliğler Dergisi, 1472(30).
• MEB, (1968a). Program geliştirme çalışmları hakkında. Tebliğler Dergisi, 1488(31).
• MEB, (1968b). Milli eğitim bakanı sayın ilhami ertem’in “ilköğretim haftast’ni açış konuşması. Tebliğler Dergisi, 1522(31).
• MEB, (1968c). İlkokul Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1968d). İlkokullarda okutulan dersler hakkında. Tebliğler Dergisi, 1526(31).
• Merriam, S. B. (2009). Qualitavive research a quide to desing and ımplementation. S. Turan (Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Milliyet Gazetesi, (1962, 13 Temmuz). Yeni ders yılında 14 ilde deneme okulları açılacak. Milliyet Gazetesi.
• Patton, M. (2001). Quin, qualitative research & evaluation methods. Londra: Suge Paplications.
• Saray, Ö. (1964). Eğitimde program geliştirme çalışmaları ve deneme okulları. Eğitim Dünyası, 16(1) 20-35.
• Tekışık, H.H. (1967). İlköğretim ile ilgili kanunlar, ilkokul öğretmenlerine rehber kitaplar. Ankara: Rehber Yayınevi. Üstün, K. (1966). Görüşler ve düşünceler, Ülkücü Öğretmen, 8(90), 14-15.
• Wofford, K. (1952). Köy ilkokulları hakkında rapor. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Varış, F. (1983). Program geliştirme çalışmaları. (ss. 193-234). Cumhuriyet Döneminde Eğitim, Bilim Kültür Dizisi Atatürk Kitapları içinde. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Varış, F. (1989). Eğitimde program geliştirmeye sistematik yaklaşım. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 7-12. doi: 10.1501/egifak_0000000866
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.