LİSE ÖĞRENCİLERİNİN STEM’E YÖNELİK METAFORİK VE ŞEMATİK ALGILARI: KARAMAN ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1402 - 1419

Mustafa Çevik , Ahmet Şakar , Ali Yağcı

https://doi.org/10.24315/tred.1384921

Öz

İnsanlar yaşamları boyunca eğitim deneyimlerini çeşitli ilgi alanlarını keşfetmek ve istedikleri yolda ilerlemek için gerekli becerileri geliştirmek için kullanırlar. Merak kıvılcımıyla başlayan bilimsel ilerlemeler 21.yy.da zirveye taşınmış ve halen bu ivme ile gelişmeler devam etmektedir. Gelişmiş medeniyetlerin ulaştıkları bilimsel ve teknolojiksel gelişmelerle rekabet edebilmek artık disiplinlerarası yaklaşımlarla mümkündür. Bu yaklaşımlardan biri olan STEM (fen, teknoloji, mühendislik, matematik) eğitimi 21.yy. becerilerine sahip ufku açık bireylerin yetişmesine imkan tanımakta ve gelişmişlik düzeyine katkıda bulunmaktadır. STEM eğitimine yönelik algı ve öneminin farkında olma düzeyi toplumun çağdaş medeniyet bilincinin de bir yansımasıdır. Bu bağlamda araştırmanın amacını, ortaöğretim düzeyinde eğitim gören öğrencilerin STEM alanıyla ilgili metaforik algılarının tespiti oluşturmuştur. Bu araştırma, nitel yöntemlerden fenomenolojik desende gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Orta Anadolu’nun bir ilindeki lisede öğrenim görmekte olan 9., 10., 11. ve 12. sınıf düzeyinden toplam 63 öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilerden “STEM…..dır, çünkü…..” kalıbını içeren cümleyi doldurmalarının yanında bu metaforları şematize etmeleri de istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve geçerli metaforlar ise belirli kategoriler altında sınıflandırılarak karşılaştırmalar yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında bu alan ile ilgili algının pozitif (olumlu) yönde geliştirilebilmesi için STEM eğitiminin bütüncül yapısından faydalanılması gerektiği ile ilgili araştırmacılara ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

STEM, algı, metafor, fenomenoloji.

Kaynakça

• Acar, D., Ecevit, T., & Büyükşahin, Y. (2020). Fen bilimleri öğretmen adaylarının STEM eğitimine yönelik metaforik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1839-1873. https://doi.org/10.29299/kefad.768397
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Önder, T., & Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu “günün modası mı yoksa gereksinimi mi?”. İstanbul: Scala Basım.
• Alozie, N. M., Grueber, D. J., & Dereski, M. O. (2012). Promoting 21st-century skills in the science classroom by adapting cookbook lab activities: The case of DNA extraction of wheat germ. American Biology Teacher, 74(7), 485-489. https://doi.org/10.1525/abt.2012.74.7.10
• Altun Yalçın, S., & Yalçın, P. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının FeTeMM eğitimi konusundaki metaforik algılarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 70, 39-59. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7705
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. 6.Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Appianing, J., & Van Eck, R. N. (2018). Development and validation of the value-expectancy STEM assessment scale for students in higher education. International Journal of STEM Education, 5(1), 24. https://doi.org/10.1186/s40594-018-0121-8
• Arık, S., & Kocadağ Ünver, T. (2019, Aralık 20-22). Akademisyenlerin ve öğretmenlerin STEM eğitimine ilişkin metaforik algıları [Konferans Oturumu]. Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, Ankara, Türkiye.
• Armstrong, S. L., Davis, H. S., & Paulson, E. J. (2011). The subjectivity problem: Improving triangulation approaches in metaphor analysis studies. International Journal of Qualitative Methods, 10(2), 151-163. https://doi.org/10.1177/160940691101000204
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 171, 100-107.
• Barakos, L., Lujan, V., & Strang, C. (2012). Science, Technology, Engineering, Mathematics (STEM): Catalyzing change amid the confusion. Portsmouth, NH: RMC Research Corporation, Center on Instruction.
• Bybee, R. W. (2009). The BSCS 5E instructional model and 21st century skills. Washington, DC: National Academies Board on Science Education.
• Bybee, R.W. (2013). The case for STEM education: Challenges and opportunities. NSTA press.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. (6th ed.). New York: Routledge. Congress, U. S. (2011). STEM education in action: Learning today. Leading Tomorrow. Transcript, Washington DC: US Govt.
• Corbin, J. M., & Strauss, A. C. (2007). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
• Çakıroğlu, E. (2018). Matematiksel bakış açısıyla STEM eğitimi uygulamaları. Akgündüz, D., (Ed.), içinde; Okul öncesinden üniversiteye kuram ve uygulamada STEM eğitimi. Ankara: Anı Publishing.
• Çevik, M. & Yağcı, A. (2018a, 23-25 March). Sınıf öğretmeni adaylarının FeTeMM (Fen Teknoloji Mühendislik Matematik) eğitimine bakış açıları. (Abstract Proceedings) International Congress on Science and Education 2018 (ICSE2018), 343.
• Çevik, M. & Yağcı, A. (2018b, 23-25 March). Sınıf öğretmenlerinin FeTeMM (Fen Teknoloji Mühendislik Matematik) farkındalıkları ve perspektifleri. (Abstract Proceedings). International Congress on Science and Education 2018 (ICSE2018), 339.