AFET EĞİTİMİ KONUSUNDA DİSİPLİNLERARASI ÖĞRENME TEMELİNDE TASARLANAN PROJENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1496 - 1514, 27.09.2024

Kader Birinci Konur , Ayşegül Şeyihoğlu , Gülşah Sezen Vekli , Ahmet Tekbıyık , Ayça Kartal

https://doi.org/10.24315/tred.1417795

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlere yönelik gerçekleştirilen “Disiplinlerarası Afet Eğitimi (DAFET)-II” isimli projenin, proje hedefleri çerçevesinde genel etkisini değerlendirmektir. Bu amaç kapsamında; 1. Öğretmenlerin afet eğitiminde disiplinlerarası öğretime yönelik gerçekleştirilen projeden beklentilerinin karşılanma durumu, 2. Projede yer alan disiplinlerarası afet eğitimi etkinliklerinin öğretmenlerin genel afete hazırlık inançlarına etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını; 11 sosyal bilgiler, 13 fen bilimleri ve 12 sınıf öğretmeni (toplam 36 öğretmen) oluşturmaktadır. 7 gün süren proje döneminde öğretmenler; deprem, heyelan, sel, taşkın, su baskını, erozyon, orman yangını gibi doğal afetlere yönelik disiplinlerarası afet eğitimi etkinliklerini deneyimlemişlerdir. Özel durum yöntemiyle yürütülen araştırmada veri toplama aracı olarak “Proje Katılımcı Beklenti Formu” ve “Proje Beklenti Karşılama Formu” ve “Genel Afete Hazırlık İnanç Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen nitel veriler içerik analizi, nicel veriler ise bağımlı t- testi ile analiz edilmiştir. Çalışma sonunda projenin öğretmenlerin beklentilerini karşıladığı, dahası afet eğitiminde disiplinler arası öğrenme ortamlarına yönelik farklı bilgi ve beceriler (afet okuryazarlığı, disiplinlerarası öğretim, harita okuma becerisi vb) kazanmalarını sağladığı ortaya çıkarılmıştır. Proje etkinliklerinin öğretmenlerin genel afete hazırlıklı olma inanç düzeylerine etkisine bakıldığında; öğretmenlerin bir afet ve acil durumla başa çıkma becerilerine olan inançları ile afete hazırlıklı olma davranışını etkileyebilecek faktörlere yönelik inançlarını anlamlı şekilde arttırdığı belirlenmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar ışığında bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Disiplinlerarası Yaklaşım, Afet Eğitimi, Öğretmenler

Destekleyen Kurum

Bu araştırma, TÜBİTAK tarafından desteklenen 122B297 nolu 4005 projesi kapsamında elde edilen verilerle hazırlanmıştır.

Kaynakça

• Açıkgül-Fırat, E. (2020). Science, technology, engineering, and mathematics integration: science teachers’ perceptions and beliefs, Science Education International, 31(1), 104-116. https://doi.org/10.33828/sei.v31.i1.11
• Alın, S. & Tekbıyık, A. (2023). Disiplinler arası problem çözme etkinliklerinin uygulandığı fen bilimleri dersinde öğrencilerin yaratıcı problem çözme süreçlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Özel Sayı, 457-492.
• Aydın, S. (2019). Determination of Prospective Science Teachers’ knowledge levels about earthquake, International Journal of Earth Sciences Knowledge and Applications, 1(1), 28-31. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4363/59673
• Barret, K., Blinderman, E., Boffen, B., Echols, J., House, P.A., Hosoume, K. & Kopp, J. (1999). Science and math explorations for young children. The Regents of The University of California. California.
• Beldağ, A., Tekbıyık, A. & Birinci Konur, K. (2019, Kasım). Sosyal bilgiler, fen bilimleri ve matematik öğretmenlerinin disiplinlerarası öğretim tasarımlarının değerlendirilmesi, 8. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, USBES, Ankara.
• Boix Mansilla, V. & Duraisingh, E. D. (2007). Targeted assessment of students’ interdisciplinary work: An empirically grounded framework proposed. The Journal of Higher Education, 78(2), 215–237.
• Coşkun, Ş. (2011). İlköğretim öğrencilerine verilen afet eğitimlerinin algılanmasını ölçmek üzere bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Thousand Oaks: SAGE
• Çakmak, E., Şahin, C. & Yılmaz, M. (2023). Öğretmenlerin deprem farkındalığına ilişkin görüşleri, International Academic Social Resources Journal, (e-ISSN: 2636- 7637), 8(47), pp:2499- 2507. DOI: http://dx.doi.org/10.29228/ASRJOURNAL.68387
• Çelik, A.A. (2020). İlkokul öğretmenlerinin afete hazırlık düzeyleri ile afet eğitiminin eğitim programlarındaki yerine yönelik görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Geliştirilmiş 6. Baskı, Celepler Matbaacılık. Trabzon.
• Das, T.K. (2011). An interdisciplinary study of natural disasters. Tuhin K. Das, Ivy Das Gupta, Debasish Lohar and Basabi Bhattacharya, Editör (Ed.), Diasters in west bengal: An interdisciplinary study içinde. Acb Publications. India. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1933446
• Faber, M.H., Giuliani, L., Revez, A., Jayasena, S., Sparf, J. & Mendez, J.M. (2014). Interdisciplinary approach to disaster resilience education and research, Procedia Economics and Finance, (18), 601-609. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(14)00981-2
• Genç, F. N. (2007). Türkiye’de doğal afetler ve doğal afetlerde risk yönetimi. Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(9), 201-226.