ORTAOKUL FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDA YER ALAN ETKİNLİKLERİN ÇOKLU ZEKÂ TÜRLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1588 - 1604, 27.09.2024

Ersin Tanrıkulu , Mustafa Tüysüz

https://doi.org/10.24315/tred.1430876

Öz

Eğitimin tüm seviyelerinde bireyi merkeze alarak doğuştan gelen kapasitelerinin ve zekâlarının geliştirilmesi önemli görülmektedir. Bu bakımdan bilim insanları bireysel farklılıkları temele alan eğitim yaklaşımları üzerine araştırmalar yapmaktadır. Bu yaklaşımlardan birisi de son yıllarda popülaritesi artan çoklu zeka kuramı (ÇZK) temelli eğitim yaklaşımıdır. Bu yaklaşımın sınıf içerisinde etkili bir şekilde uygulanmasında yardımcı etmenlerden birisi de şüphesiz ders kitaplarıdır. Bu kapsamda, yapılan bu çalışmada Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan ve 2022-2023 eğitim-öğretim döneminde kullanılan ders kitaplarının çoklu zeka kuramına göre uygunluğunun incelenmesi araştırılmıştır. Çalışmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma yöntemi doğrultusunda, ortaokullarda 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda fen bilimleri derslerinde tercih edilen ve yazılı ve basılı bir kaynak olan ders kitaplarında yer alan etkinlikler, ÇZK türlerine göre incelenmiş ve betimsel-doküman analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaokul ders kitaplarında incelenen 164 etkinlikte 2844 ÇZK söylemi olduğu, ders kitaplarında 9 ÇZK türünün tümüne yönelik söylem olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca ortaokul fen bilgisi ders kitaplarında%23,31 ile bedensel-kinestetik zekâ alanının en fazla değinilen ÇZK türü olduğu ve %0,27 ile varoluşçu ÇZK türünün en az değinilen zekâ alanı olduğu belirlenmiştir. Araştırmada somut bulgular doğrultusunda sonuçlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fen bilgisi, ortaokul, Çoklu zekâ kuramı, Ders kitapları.

Kaynakça

• Agustin, M., Puspita, R.D., Inten, D. N., & Setiyadi, R. (2021). Early detection and stimulation of multiple ıntelligences in kindergarten. International Journal of Instruction, 14(4), 873-890, https://doi.org/10.29333/iji.2021.14450a.
• Ahamad, A. N., Samsudin, M. A., Ismail, M. E., & Ahmad, N. J. (2021). Enhancing the achievement in physics' motion concept through online multiple intelligence learning approach. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 17(2), em1941. https://doi.org/10.29333/ejmste/9698.
• Akın, Y. (2021). Elit sporcuların çoklu zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
• Aktas, V., Yilmaz, A., & Ilhan, G. O. (2023). 6th grade students’ opinions on social studies lesson taught out-of-school. International Online Journal of Educational Sciences, 15(3), 524-538.
• Aktaş, V., Yılmaz, A., & İbrahimoğlu, Z. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sanal müze kullanımına yönelik tutumları. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1294-1313. https://doi.org/10.24315/tred.806159.
• Altınpulluk, H., & Yıldırım, Y. (2021). 2010-2019 yılları arasında yayınlanan 21. Yüzyıl becerileri araştırmalarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 438- 461.
• An, S., Caprora M., & Ma, T. (2011). Öğretmen adaylarının müzik yoluyla matematiği öğretme ve öğrenmeye ilişkin inanç ve tutumları: Bir müdahale çalışması. Okul Bilimi ve Matematik, 111(5), 236-348.
• Arıkan, R. (2011). Araştırma yöntem ve teknikleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretim programına uygunluğunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 26-38.
• Aslan, S. N. (2021). İlköğretim 8. sınıf fen bilgisi ders kitabı etkinliklerinin çoklu zekâ kuramına göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.