ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1790 - 1812

Adnan Arı , Betül Kat

https://doi.org/10.24315/tred.1450933

Öz

Bu araştırmanın amacı özel eğitim öğretmenliği programından (ÖEÖP) mezun olmuş öğretmenlerin Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet okullarına atanmadan önce ve sonra ÖEÖP’ye yönelik görüşlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla veri toplanan bu araştırmada İstanbul’daki üniversitelerden mezun olmuş on özel eğitim öğretmeniyle altı ay arayla iki kez görüşme yapılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların yarısının önceden bir lisans mezuniyetinin olduğu, programın tercih edilme amacının çoğunlukla atama kolaylığı olduğu görülmüştür. Göreve başlamadan önce idare, veli, tecrübesizlik kaynaklı sorunlarla karşılaşabileceklerini ve deneyimi olan öğretmenlere danışarak bu problemlerini çözebileceklerini ileten öğretmenler; göreve başladıktan sonra okulun fiziksel şartları, mesleki yetersizlik, öğretmenler arasındaki iş birliğinin zayıf olması sorunlarıyla karşılaştıklarını idare-öğretmen-aile iş birliğinin güçlendirilerek sorunların çözülebileceğini bildirmiştir. Öğretmenlerin genel olarak uygulamalı derslerin daha erken dönemde verilmesi, yanlışsız öğretim yöntemleri ve uygulamalı davranış analizi derslerinin iki veya üç döneme çıkarılması, özel eğitimde uzmanlık alanının seçilebilmesi, alan dışı öğretmen atamalarının kaldırılması beklentilerinin olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim Öğretmeni, Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı, Öğretmen Yetiştirme, Program Değişikliği, Öğretmen Görüşleri

Kaynakça

• Abdalla, M., Oliveira, L., Azevedo, C. ve Gonzalez, R. (2018). Quality in Qualitative Organizational Research: Types of Triangulation as a Methodological Alternative. Administration: Teaching and Research [Administracao: Ensino e Pesquisa], 19, 66-98. https://doi.org/10.13058/raep.2018.v19n1.578
• Afat, N. ve Çiçek, Ş. (2019). Özel eğitim öğretmenliği lisans programlarındaki öğrencilerin profili ve alana yönelik görüşleri. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(1), 97-127. https://dergipark.org.tr/tr/pub/izujed/issue/42924/535627
• Akçamete, G., Kayhan, N., İşcen-Karasu, F., Sardoohan-Yıldırım, A. E. ve Şen, M. (2016). Professional ethical principles for special education teachers. SDU International Journal of Educational Studies, 3(1), 27-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduijes/issue/20865/223879
• Avcıoğlu, H. (2011). Zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlamaya ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 12(1), 39-53. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000156
• Aydın, G. ve Şentürk, Ş. (2021). Özel eğitim bölümü lisans programının birleştirilmesine yönelik özel eğitim öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Primary Education, 6(1), 36-50. https://doi.org/10.52797/tujped.829099
• Boe, E. E., deBettencourt, L. U., Dewey, J., Rosenberg, M., Sindelar, P. T., ve Leko, C. (2013). Variability in demand for special education teachers: Indicators, explanations, and impacts. Exceptionality, 21, 1-23. doi:10.1080 /09362835.2013.771563
• Brownell, M. T., Sindelar, P. T., Kiely, M. T. ve Danielson, L. C. (2010). Special education teacher quality and preparation: exposing foundations, constructing a new model. Exceptional Children, 76(3), 357–377. https://doi.org/10.1177/001440291007600307
• Büyükalan Filiz, S., Çelik Şahin, A., Tufan, S. ve Karaahmetoğlu, B. (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programlarının birleştirilmesine ilişkin öğretim üyelerinin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 763-775. doi: 10.16986/HUJE.2018036496.
• Byrd, D. R. ve Alexander, M. (2020). Investigating special education teachers’ knowledge and skills: Preparing general teacher preparation for professional development. Journal of Pedagogical Research, 4(2), 72-82. https://doi.org/10.33902/JPR.2020059790
• Carri L. (1985). Inservice teachers' assessed needs in behavioral disorders, mental retardation, and learning disabilities: are they similar? Exceptional Children, 51(5), 411–416. https://doi.org/10.1177/001440298505100507