OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN TOPLAMA VE ÇIKARMA KAVRAMLARINA AİT PEDAGOJİK ALAN BİLGİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 138 - 164

Rukiye Gökdemir , Mustafa Akıncı , Sadiye Keleş

https://doi.org/10.24315/tred.1440417

Öz

Çalışmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin toplama ve çıkarma kavramlarına ait pedagojik alan bilgilerinin incelenmesidir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışma, fenomenoloji çalışmasıdır. Çalışmanın araştırma grubunu farklı anaokullarında görev yapmakta olan üç okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri görüşme yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Öğretmenlerin sahip oldukları pedagojik alan bilgileri incelenerek temalar oluşturulmuştur. Öğretmenlerin toplama ve çıkarma işlemlerine ait ifadeleri; sayının kardinalitesi, sözel problemin türü, somut nesneler ve semboller, çizimler, etkili sayma stratejisi ve saymanın otomatikleştirilmesi, manipülatifler, toplama ve çıkarma stratejileri, bütünleştirilmiş etkinlik, gelişimsellik, motivasyon ve oyun olmak üzere on bir bölümde analiz edilmiştir. Toplama ve çıkarma kavramları incelenirken öğretmenlerin kullandıkları problem türlerinin genellikle “sonucu bilinmeyen problem” üzerinde durdukları sadece bir öğretmenin bunu yanında değişenin bilinmediği problem türüne yer verdiği tespit edilmiştir. Çıkarma işlemine ait stratejilerden yaygın olarak “atma” stratejisini kullandıkları diğer stratejilerin üzerinde durmadıkları tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplama İşlemi, Çıkarma İşlemi, Okul Öncesi Matematik Eğitimi, Pedagojik Alan Bilgisi

Etik Beyan

Araştırmanın etik kurul raporu alınmıştır. Bir önceki etapta sisteme yüklenmiştir.

Kaynakça

• Aktaş Arnas, Y. (2016). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi. Vize Yayıncılık
• Anders, Y. & Rossbach, H. G. (2015). Preschool teachers’ sensitivity to mathematics in children’s play: The influence of math-related school experiences, emotional attitudes, and pedagogial beliefs. Journal of Research in Childhood Early Education, 29(3), 305-322. https://doi.org/10.1080/02568543.2015.1040564
• Argin, Y. (2019). Okul öncesi eğitimcilerinin matematik eğitimine ilişkin pedagojik alan bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Artut, P. D. (2015). Preschool children's skills in solving mathematical word problems. Educational Research and Reviews, 10(18), 2539-2549. https://doi.org/10.5897/ERR2015.2431
• Ball, D. L., Thames, M. H., & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389-407. https://doi.org/10.1177/0022487108324
• Berg, D. H. (2008). Working memory and arithmetic calculation in children: The contributory roles of processing speed, short-term memory, and reading. Journal of Experimental Child Psychology, 99(4), 288-308. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2007.12.002
• Bredekamp, S. (2015). Erken çocukluk eğitiminde etkili uygulamalar. Nobel Yayıncılık.
• Butterworth, B. (2005). The development of arithmetical abilities. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46(1), 3-18. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2004.00374.x
• Calik, N. C., & Kargin, T. (2010). Effectiveness of the Touch Math Technique in Teaching Addition Skills to Students with Intellectual Disabilities. International Journal of Special Education, 25(1), 195-204.
• Carpenter, T. P., Hiebert, J.,ve Moser, I. M. (1981) First-grade children’s initial solution processes for simple addition and subtraction problems. Journal for Research in Mathematics Education 12, 27-39.
• Carpenter, T. P. & Moser, J. M. (1982). The development of addition and subtraction problem solving skills. Lawrence Erlbaum Associates.
• Charlesworth, R. & Lind, K. K. (2009). Math & science for young children (6th ed.). Wadsworth/Cengage Learning.