Devlet destekli sosyal güvenliğin işgücüne etkisi: Yeşil Kart uygulaması

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 4, 336 - 345, 15.10.2022

Aysun Hızıroğlu Aygün

Öz

Türkiye’nin devlet destekli sağlık sigortası olan ve 1992 yılından itibaren uygulanan Yeşil Kart’ın kapsamı 2005 yılı itibariyle ayakta tedavi hizmetlerini de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu düzenlemeler ile düşük gelirli vatandaşların sağlık hizmetlerine erişiminin kolaylaştırılması ve bu kişilerin sağlık harcamalarının yoksullaştırıcı etkilerine karşı korunması hedef alınmıştır. Ancak Yeşil Kart’ın başvuru koşulları arasında sosyal sigortaya sahip olmama koşulunun yer alması, Yeşil Kart kullanan kişilerin kayıtlı işlerde çalışmalarında caydırıcı bir faktör teşkil etmektedir. Bu çalışmada Yeşil Kart’ın kapsamının genişlemesinin, düşük gelirli aile bireylerinin kayıt dışı istihdam olasılığını artırıp artırmadığı araştırılmaktır. Nedensel bir analiz yapabilmek için regresyon ile düzenlenmiş farkların farkı yöntemi kullanılmaktadır. Bu yöntem Yeşil Kart programına başvuru koşulları arasında yer alan hane gelirinin asgari ücretin üçte birinden az olması şartını kullanmaktadır. Bu kurala göre asgari ücretin üçte biri gelir sınırının üstünde kalan haneler Yeşil Kart programına başvuramazlarken, sınırın altındaki haneler Yeşil Kart başvurusu yapmaya elverişli haldedirler. Bu nedenle düşük gelir koşulunu sağlayan ve sağlamayan bu iki grubun kayıt dışı çalışma olasılıkları arasında programın başvuru koşulu nedeniyle bir fark olması beklenir. Yeşil Kart kul- lanım alanlarındaki genişlemenin olduğu 2005 yılından sonra bu farkın daha da belirginleşmiş olması muhtemeldir. Kullanılan analiz yöntemi gelir sınırına (birinci fark) ve genişleme yılına (ikinci fark) göre haneleri kıyaslayarak bu hanelerde kayıt dışı istihdam görülme sıklığının farkının farkının genişleme politikasının etkisi olarak yorumlanmasına olanak sağlamaktadır. Çalışmada 2002 ve 2011 yılları arasındaki Hanehalkı İşgücü Anketi (HİA) kesit mikro verileri birleştirilerek kullanılmıştır. Genişlemenin etkisiyle düşük gelirli ailelerdeki hane reislerinin kayıt dışı istihdamında %2 puanlık artış olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırma Yeşil Kart kapsamındaki genişlemenin kayıt dışı istih- dama etkisini ölçen ilk çalışma olarak literatüre özgün bir katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Farkların farkı, Yeşil Kart, kayıt dışı istihdam, regresyon süreksizliği analizi, sosyal güvenlik

Impact of Green Card on labor market: Regression- adjusted difference-in-differences analysis

Öz

Green Card, the government-subsidized health insurance in Turkey, was first introduced in 1992 and its coverage was expanded in 2005. Following the expansion, low-income households without any health insurance were given the opportunity to receive outpatient services in addi- tion to inpatient services. The purpose of this change was to protect low-income families against the impoverishing effects of health expenditures. However, one of the eligibility conditions for the Green Card is not to hold any social security insurance which would generate disincentive for formal employment. In this study, we analyze whether the expansion in the benefit package of Green Card affected the likelihood of members of low-income families to hold informal jobs. In our analysis, we make use of the required condition to be eligible to hold a Green Card: per person income in a household should be below one-third of the minimum wage. We use regression-adjusted diffe rence-in-differences estimation method in order to derive causal analysis. Households who are just below and above the income threshold differ by their eligibility status for the program. Hence, the probability of informal employment among the members of these households would be due to the program’s eligibility criteria. We also expect to observe an increase in the difference of the labor market outcomes of individuals below and above the threshold before and after 2005—the expansion year—which can be interpreted as the impact of the expansion policy. Difference-in- differences analysis compares the difference between the household above and below the eligibil- ity threshold (first difference) before and after 2005 (second difference) which can be interpreted

Anahtar Kelimeler

Difference-in-differences, Green Card, informal employment, regression discontinuity, social security

Kaynakça

• Alcan, D., Can, R., & Pektaş, B. (2015). Türkiye işgücü piyasasında hareketlilik: Mikro veriye dayalı analiz. TC Kalkınma Bakanlığı Çalışma Tebliğleri. https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Turkiye_Isgucu_Piya sasinda_Hareketlilik_Mikro_Veriye_Dayali_Analiz.pdf (Erişim Tarihi: 01.04.2022).
• Angel-Urdinola, D. F. F., Robayo, M., & Haimovich, F. (2009). Is social assistance contributing to higher informality in Turkey? SSRN, (May 8, 2009). [CrossRef]
• Aran, M. A., & Hentschel, J. (2012). Protection in good and bad times? The Turkish green card health program. (August 1, 2012). World Bank Policy Research Working Paper (6178).
• Bosc, M., & Campos-Vázquez, R. M. (2010). The trade-offs of social assis- tance programs in the labor market: The case of the “Seguro Popular” program in Mexico. El Colegio de México: Centro de Estudios Económicos.
• Calonico, S., Cattaneo, M. D., & Titiunik, R. (2014). Robust data-driven inference in the regression-discontinuity design. STATA Journal: Pro- moting Communications on Statistics and Stata, 14(4), 909–946. [CrossRef]
• Camacho, A., Conover, E., & Hoyos, A. (2014). Effects of Colombia’s social protection system on workers’ choice between formal and informal employment. World Bank Economic Review, 28(3), 446–466. [CrossRef]
• Card, D., & Shore-Sheppard, L. D. (2004). Using discontinuous eligibility rules to identify the effects of the federal Medicaid expansions on low-income children. Review of Economics and Statistics, 86(3), 752–766. [CrossRef]
• Chou, Y. J., & Staiger, D. (2001). Health insurance and female labor supply in Taiwan. Journal of Health Economics, 20(2), 187–211. [CrossRef]
• Dünya Bankası. (2010). Türkiye Ülke Ekonomik Raporu, Kayıt Dışılık: Nedenler, sonuçlar, politikalar. Rapor No. 48523-TR, 9(11), 2017.
• Erdoğdu, S., & Kutlu, D. (2014). Dünyada ve Türkiye’de çalışan yoksulluğu: İşgücü piyasası ve sosyal koruma politikaları bağlamında bir değerlendirme. Çalışma ve Toplum, 41(2), 63–114.
• Erus, B., Yakut-Cakar, B., Cali, S., & Adaman, F. (2015). Health policy for the poor: An exploration on the take-up of means-tested health benefits in Turkey. Social Science and Medicine, 130, 99–106. [CrossRef]
• Gönenç, R., Leibfritz, W., & Yilmaz, G. (2007). Enhancing Turkey’s Growth Prospects by Improving Formal Sector Business Conditions. OECD Economics Department Working Papers, No. 542, OECD Publishing.
• Gruber, J., & Hanratty, M. (1995). The labor-marker effects of introducing national health insurance: Evidence from Canada. Journal of Business and Economic Statistics, 13(2), 163–173. [CrossRef]
• Gruber, J., & Madrian, B. C. (2002). Health insurance, labor supply, and job mobility: A critical review of the literature. NBER Working Paper No: 8817. https://www.nber.org/system/files/working_papers/w8817/w8817.pdf (Erişim tarihi: 01.12.2021).
• Karaca, C., & Kaleli, E. (2019). Türkiye’de kayıt dışı istihdama ilişkin çözüm önerileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(44), 769–792. [CrossRef]
• Karadeniz, O., & Öztepe, N. D. (2013). Türkiye’de yaşlı yoksulluğu. Çalışma ve Toplum, 38(3), 77–102.
• Korkmaz, A. (2003). Türkiye’de kayıtdışı istihdam gerçeğine bir bakış. Journal of Social Policy Conferences, 45.
• Kutlu, D. (2016). Türkiye’de sosyal yardım ve istihdam ilişkisinin güncel boyutları: kurumsal ve sosyolojik bir çözümleme. Mülkiye Dergisi, 40(2), 101–142.
• Menon, R., Mollahaliloglu, S., & Postolovska, I. (2013). `Toward Universal Coverage: Turkey’s Green Card Program for the Poor’, UNICO Study Series Number 18, Washington, DC, World Bank. https://openknowl- edge.worldbank.org/handle/10986/13308 (Erişim Tarihi: 01.12.2021). Resmi Gazete. (1992). Ödeme gücü olmayan vatandaşların tedavi giderlerinin devlet tarafından karşılanması ve yeşil art uygulaması hakkında yönetmelik., 21314 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat? MevzuatNo=4846&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 01.12.2021).
• Salem, M. B., Bensidoun, I., & Pelek, S. (2011). Informal employment in Turkey: An overview. Région et Développement, 34, 57–84.
• Sarıca, A. O. (2006). Kayıtdışı İstihdam ve Mücadele Yöntemleri. (Yayınlanmamış DPT Planlama Uzmanlık Tezi). https://www.sbb.gov.tr/ wp-content/uploads/2018/11/AhmetOguz_Sarıca.pdf
• Şener, Ü. (2010). Yoksullukla mücadelede sosyal güvenlik, sosyal yardım mekanizmaları ve iş gücü politikaları. TEPAV Politika Notu. https://www.tepav.org.tr/upload/files/1271313906r3055.Yoksullukla_Mucadeled e_Sosyal_Guvenlik.pdf (pp. 1–22) (Erişim Tarihi: 01.04.2022).
• Taymaz, E. (2009). Informality and productivity: Productivity differentials between formal and informal firms in Turkey [Economic Research Center working papers], 9(01). Tirgil, A., Dickens, W. T., & Atun, R. (2019). Effects of expanding a non- contributory health insurance scheme on out-of-pocket healthcare spending by the poor in Turkey. BMJ Global Health, 4(4), e001540. [CrossRef]
• Tirgil, A., Gurol-Urganci, I., & Atun, R. (2018). Early experience of universal health coverage in Turkey on access to health services for the poor: Regression kink design analysis. Journal of Global Health, 8(2), 020412. [CrossRef]
• Wagstaff, A., & Manachotphong, W. (2012). Universal health care and infor- mal labor markets: The case of Thailand. World Bank Policy Research Working Paper (6116).
• Yelowitz, A. S. (1995). The Medicaid notch, labor supply, and welfare par- ticipation: Evidence from eligibility expansions. Quarterly Journal of Economics, 110(4), 909–939. [CrossRef]
• Yildirim, J., & Dal, S. (2016). Social transfers and labor force participation relation in Turkey: A bivariate probit analysis. Emerging Markets Finance and Trade, 52(7), 1515–1527. [CrossRef]