An Evaluation of Rainwater Management In Metropolitan Cities

Yıl 2025, Cilt: 39 Sayı: 4, 515 - 527

Gökhan Karayünlü

https://doi.org/10.16951/trendbusecon.1639079

Öz

Due to the rapid increase in the world population and the rapid growth of urban areas, serious infrastructure problems have begun to occur in Turkey, as in other countries. One of the most important infrastructure problems caused by rapid urbanization and unplanned construction is the removal of rainwater. As a matter of fact, with urbanization, the absorption of rainwater has been prevented by impermeable infrastructure methods, and rain-related damage has become widespread due to the differentiation of the precipitation regime due to climate change and the rainfall widespread over time and space falling in a short time and more than expected in a certain area. Accordingly, significant infrastructure investments had to be made in metropolitan cities. In the article in question, there are significant legal uncertainties and contradictions regarding which administrations will carry out the task of removing rainwater in metropolitan cities, how the costs of the investments will be covered, and how the facilities in question will be operated. In this article, the current situation regarding duties, powers and responsibilities and meeting the financial burden is conveyed, and existing legal problems are examined and suggestions are made to establish unity of practice.

Anahtar Kelimeler

Rainwater Removal , Metropolitan Cities , Metropolitan Municipalities , Metropolitan District Municipalities , Water and Sewerage Administrations

Metropol Kentlerde Yağmur Sularının Yönetimi Hakkında Bir Değerlendirme

Öz

Dünya nüfusunun hızla artması ve kentsel alanların hızla büyümesine bağlı olarak diğer ülkelerde olduğu üzere Türkiye’de de önemli altyapı sorunları yaşanmaya başlamıştır. Hızlı kentleşme ve plansız yapılaşmaya neden olduğu en önemli altyapı sorunlarının başında ise yağmur sularının uzaklaştırılması konusu gelmektedir. Nitekim kentleşme ile birlikte geçirimsiz altyapı yöntemleri ile bu suların emilmesi önlenmiş olup iklim değişikliğine bağlı olarak yağış rejiminin farklılaşması ve zamana ve mekâna yaygın yağışların kısa sürede ve belirli bir alana öngörülenden fazla düşmesi ile yağmurdan kaynaklı zarar hadiseleri yaygınlaşmaya başlamıştır. Buna bağlı olarak da metropol kentlerde önemli altyapı yatırımlarının yapılması gerekmiştir. Söz konusu makalede metropol kentlerde bu suların uzaklaştırılması görevinin hangi idarelerce yerine getirileceği, yapılan yatırımların maliyetinin nasıl karşılanacağı ve söz konusu tesislerin nasıl işletileceği konularında önemli hukuksal belirsizlikler ve çelişkiler yaşanmaktadır. Bu makalede görev, yetki ve sorumluluklar ile mali külfetin karşılanmasına dair hâlihazırdaki durum aktarılmış olup var olan hukuki sorunlar de incelenerek uygulama birliğini tesis edecek önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yağmur Sularının Uzaklaştırılması , Metropol Kentler , Büyükşehir Belediyeleri , Büyükşehir İlçe Belediyeleri , Su ve Kanalizasyon İdareleri

Kaynakça

• Adana 2. İdare Mahkemesi, E: 2022/176, K: 2022/411 (2022). https://www.corpus.com.tr/
• Adana Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi, E: 2023/885, K: 2024/2815 (2024). https://www.corpus.com.tr/
• Adana Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi, E: 2023/91 (2023, 22 Kasım). https://www.corpus.com.tr/
• Alıcı, O. V. (2021). Su ve Kanalizasyon İdareleri üzerindeki idari vesayet yetkisinin dönüşümü: Teknik vesayet. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1(42), 247–268. https://dergipark.org.tr/tr/pub/taad/issue/58517/857923
• Alıcı, O. V. (2021). Yerel yönetimlerde normsal kayıtsızlık. Strategic Public Management Journal, 7(13), 1–9. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spmj/article/908141
• Alıcı, O. V., & Işıldaklı, B. (2020). Büyükşehir belediyelerinde yağmur sularının uzaklaştırılması görevi. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 8(2), 125–139. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jimeep/issue/58776/777011
• Alıcı, O. V., & Yolcu, T. (2024). Su ve Kanalizasyon İdareleri genel kurulları hakkında bir değerlendirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (67), 25–33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/84276/1318343
• Antalya 2. İdare Mahkemesi, E: 2010/58, K: 2010/89 (2010). https://www.corpus.com.tr/
• Aybuğa, K., & Işıldar, G. Y. (2017). An evaluation on rain water harvesting and grey water reuse potential for Ankara. Sigma, 8(3), 209–216. https://sigma.yildiz.edu.tr/article/553
• Başa, Ş., & Kurt, S. (2017). Su ve Kanalizasyon İdarelerinde akıllı su yönetimi uygulamaları: Tekirdağ örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Kayfor 15 Özel Sayısı), 1519–1532. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/53208/706714
• Bostancı, S. (2022). Yerel yönetimlerin iklim ve su politikaları. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(1), 395–410. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joeep/issue/66260/1126210
• Bursa 2. İdare Mahkemesi, E: 2014/92, K: 2014/665 (2014). https://www.corpus.com.tr/
• Bursa 2. İdare Mahkemesi, E: 2019/982, K: 2020/117 (2020). https://www.corpus.com.tr/
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On ikinci kalkınma planı (2024–2028). https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2019, 11 Mart). 71188846/57585 sayılı görüş. https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/belediye-gorusleri-i-98891
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022, 6 Aralık). E-14399437-622.02-5194236 sayılı görüş. https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/belediye-gorusleri-i-98891
• Dağıdır, S., & Alıcı, O. V. (2024). Su ve Kanalizasyon İdarelerinin stratejik planlarında iklim değişikliği. Kent Akademisi, 17(3), 1086–1103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kent/issue/84608/1442434
• Danıştay 8. Daire, E: 2017/4518, K: 2019/6459 (2019). https://www.lexpera.com.tr/
• Danıştay 8. Daire, E: 2022/4100, K: 2023/509 (2023). https://www.lexpera.com.tr/
• Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu, E: 2020/1824, K: 2020/3625 (2020). https://www.adalet.gen.tr/danistay-idare-dava-daireleri-kurulu-esas-no-2020-1824-karar-no-2020- 3625.html
• Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, E: 2020/1824, K: 2020/3625 (2020). https://www.lexpera.com.tr/
• Hidropolitik Derneği. (2023). Su yönetiminde yetki karmaşası sürüyor (Büyükşehirlerde yağmur suyu uzaklaştırma ve dere ıslahı kimin görevi?) [Teknik rapor]. https://www.hidropolitikakademi.org/tr/publications
• İçişleri Bakanlığı. (2015, 30 Mart). 4208 sayılı görüş. https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/belediye-gorusleri-i-98891
• İçişleri Bakanlığı. (2016, 13 Mayıs). E.9013 sayılı görüş. https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/belediye-gorusleri-i-98891
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi. (2024, 13 Kasım). 1479 no.lu “İSKİ ile Ortak Hizmet Protokolü” konulu meclis kararı. https://ibb.istanbul/ibb/buyuksehir-belediye-meclisi/meclis-kararlari-ve-karar-ozetleri/iski-ile-ortak-hizmet-protokolue/
• Mersin 1. İdare Mahkemesi, E: 2022/1709, K: 2023/1330 (2023). https://www.corpus.com.tr/
• Mersin 1. İdare Mahkemesi, E: 2023/1396, K: 2024/480 (2024). https://www.corpus.com.tr/
• Mersin 2. İdare Mahkemesi, E: 2022/1595, K: 2024/330 (2024). https://www.corpus.com.tr/
• Mersin 2. İdare Mahkemesi, E: 2022/1637, K: 2024/331 (2024). https://www.corpus.com.tr/
• Ordu Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü. (t.y.). Yağmur suyu hatları yapım, bakım ve onarım hizmetleri yönergesi. https://www.oski.gov.tr/media/gallery/9895d9f8-2cb9-4a1e-b348-9ba4bcb83c20.pdf
• Resmî Gazete. (1943, 21 Ocak). 4373 sayılı Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu. https://mevzuat.gov.tr/
• Resmî Gazete. (1981, 23 Kasım). 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun. https://mevzuat.gov.tr/
• Resmî Gazete. (2004, 23 Temmuz). 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. https://mevzuat.gov.tr/
• Resmî Gazete. (2005, 13 Temmuz). 5393 sayılı Belediye Kanunu. https://mevzuat.gov.tr/
• Resmî Gazete. (2017, 23 Haziran). Yağmursuyu toplama, depolama ve deşarj sistemleri hakkında yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/
• Resmî Gazete. (2018, 15 Temmuz). 4 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar hakkında). https://www.resmigazete.gov.tr/
• Sarı, S. G., & Tuluay, F. N. (2011). Küresel su yönetimi ve suyun ticarileştirilmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 54–83. https://dergipark.org.tr/tr/pub/basbed/issue/43917/174770
• Sayıştay Başkanlığı. (2021). Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi 2020 yılı Sayıştay denetim raporu. https://www.sayistay.gov.tr/reports/category/31-belediyeler---bagli-idareler
• Sayıştay Başkanlığı. (2022). Adana Su ve Kanalizasyon İdaresi 2021 yılı Sayıştay denetim raporu. https://www.sayistay.gov.tr/reports/category/31-belediyeler---bagli-idareler
• Sayıştay Başkanlığı. (2023). Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi 2022 yılı Sayıştay denetim raporu. https://www.sayistay.gov.tr/reports/category/31-belediyeler---bagli-idareler
• Taşkın Kanunu Taslağı. (2025). http://www.iib.org.tr/taskin-kanunu-taslagi-1716466857139