YAYIN ETİĞİ
Trends in Business and Economics, Committee on Publication Ethics (COPE) kılavuz ilkeleri ve Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (COPE, DOAJ, OASPA, WAME ortak bildirisi) dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlar tarafından ortaya konan kılavuz ilkelere ve temel uygulamalara uymayı amaçlamaktadır. Bu kılavuz ve tavsiyeler, bilimsel yayıncılıkta şeffaflık, dürüstlük ve en iyi uygulamaları teşvik etmek üzere tasarlanmışlardır. Dergi, bu standartlara bağlı kalarak, yayınladığı araştırmaların yüksek kalitede olmasını ve bilim camiasının etik standartlarını karşılamasını sağlamayı amaçlamaktadır.

Yazarlara, makalelerinin etik standartlara ve uygulamalara uygun olduğundan emin olmak için EASE Yazarlar için Etik Kontrol Listesi'ni kullanmaları tavsiye edilir.

İnsan denekleri içeren tüm araştırmalar, gerçekleştirilmeden önce kurumsal inceleme kurulu (IRB) veya etik kurul gibi bir inceleme kurulu tarafından incelenmeli ve onaylanmalıdır. Araştırmayı inceleyen ve onaylayan etik kurulun adı, etik kurul onay numarası ve tarihi, yayınlanmak üzere gönderildiğinde makalenin Yöntemler bölümüne eklenmelidir. Ayrıca dergi, makale gönderim sürecinin bir parçası olarak yazarlardan etik kurul onayının bir kopyasını sunmalarını isteyebilir. Bunun amacı, araştırmanın uygun şekilde incelenip onaylandığından emin olmak ve derginin araştırmanın yayın için gerekli etik standartları karşıladığını doğrulamasını sağlamaktadır.

Bir çalışma etik kurul onayından muaf tutulmuşsa, yazarlar etik kuruldan muafiyetin nedenini açıklayan bir beyan sunmalıdır. Bu, araştırmanın bir etik kurul tarafından incelendiğinden ve muafiyet kararının ilgili kılavuz ve yönetmeliklere uygun olarak verildiğinden emin olmak için gereklidir.

Trends in Business and Economics'e etik kurul onayı olmadan bir makale gönderilirse, dergi makaleyi COPE'nin Araştırma, Denetim ve Hizmet Değerlendirmeleri kılavuzuna göre incelemektedir. Bu kılavuz, etik kurul onayı olmayan makalelerin nasıl ele alınacağı konusunda rehberlik sağlar ve derginin araştırmanın yayınlanmasıyla ilgili riskleri ve potansiyel etik kaygıları değerlendirmesine olanak sağlar.

Dergi, etik kurul onayının olmamasının önemli bir endişe kaynağı olduğunu tespit ederse, makale editöryal incelemeden sonra reddedilebilir. Bu, derginin yüksek etik standartları sürdürmesini ve yalnızca bir etik kurul tarafından uygun şekilde incelenmiş ve onaylanmış araştırmaları yayınlamasını sağlamak amacıyla yapılmaktadır.

İnsan denekleri içeren araştırmalarla ilgili makaleler için, tüm katılımcılardan yazılı bilgilendirilmiş onam alındığını belirten bir ifadenin eklenmesi gerekmektedir. Bilgilendirilmiş onam yazılı olarak belgelenmeli ve bilgilendirilmiş onam formunun bir kopyası ileride başvurulmak üzere araştırmacılar tarafından saklanmalıdır.

Araştırmaya 18 yaşın altındaki çocukların katılması durumunda, çocuğun ebeveyni veya vasisi çocuk adına yazılı onay vermelidir. Bunun nedeni, çocukların savunmasız bir grup olarak kabul edilmeleri ve araştırmaya katılmanın risk ve faydalarını tam olarak anlama kapasitesine sahip olmayabilmeleridir.

Bilgilendirilmiş onay ile ilgili bilgiler, araştırmanın nasıl yürütüldüğüne ilişkin diğer ilgili ayrıntılarla birlikte makalenin Yöntemler bölümünde verilmelidir.
Makale bir anketin veya mülakatların bulgularını rapor ediyorsa, yazar katılımcıların çalışmaya katılmak için bilgilendirilmiş onay verdiklerini ve böyle bir durumda kişisel bilgilerinin kaydedilmesini onaylamalıdır. Alıntılar veya diğer atfedilebilir ifadeler dahil edilmişse, bunlar kimliksizleştirilmeli veya makalede kişinin makalede isimlendirilmeyi kabul ettiği belirtilmelidir.

Çalışma katılımcılarının anonimliğini korumak ve araştırmanın onların mahremiyetine ve gizliliğine saygı gösterecek şekilde yürütülmesini sağlamak yazarların sorumluluğundadır. Bu özellikle hastaların kimliğini ortaya çıkarabilecek fotoğraflar için önemlidir, çünkü bu tür fotoğrafların uygun izin alınmadan yayınlanması, tasvir edilen bireylerin haklarını potansiyel olarak ihlal edebilir.

Fotoğraflarda yer alan hastaların anonimliğini korumak için, yazarlar hastalardan veya yasal temsilcilerinden imzalı ibraname almalıdır. Bu ibranameler, hastaların fotoğrafların yayınlanmasına izin verdiklerini belirtmeli ve fotoğrafların kullanımına ilişkin her türlü kısıtlama veya koşulu belirtmelidir. Fotoğraflar için yayın onayına ilişkin bilgiler makalenin Yöntemler bölümünde verilmelidir.

İntihal ve Etik İhlaller
Tüm gönderiler, hakem değerlendirmesi ve/veya üretim süreçleri sırasında bir benzerlik tespit yazılımı (Crossref Similarity Check Powered by iThenticate) tarafından birçok kez taranmaktadır.

Başkalarının (veya kendinizin) önceki çalışmalarını tartışırken, her durumda materyali doğru şekilde alıntıladığınızdan emin olmalısınız.

Yazarların, aşağıda örneklendirilen her türlü intihal ve etik suiistimalden kaçınmaları şiddetle tavsiye edilmektedir.

- Atıf manipülasyonu: Bir yazarın, derginin veya başka bir yayının aldığı atıf sayısını, kendine atıfta bulunma, aynı dergideki makalelere aşırı atıfta bulunma veya fahri atıflar ekleme veya atıf istifleme gibi çeşitli yollarla manipüle etme uygulaması.
- Kendi kendine intihal (metin geri dönüşümü): Yazarın önceki yayınlarından üst üste binen bölümleri veya cümleleri uygun şekilde atıf yapmadan kullanma uygulaması. Bu, bir başkasının çalışmasını (bu durumda yazarın kendi çalışmasını) uygun şekilde atıfta bulunmadan kullanmayı içerdiği için bir tür intihal olarak kabul edilmektedir.
- Dilimleme: Bir araştırma çalışmasından elde edilen aynı verilerin birkaç farklı makalede kullanılması. Bu, bir çalışmanın aynı hipotezlerinin, popülasyonunun ve yöntemlerinin birden fazla makalede raporlanmasını içerdiği için etik dışı olarak kabul edilmektedir.
- Veri Uydurma: Verilerin veya deneylerin toplanması sırasında hiç gerçekleşmemiş verilerin eklenmesi. Bu, yanlış veya yanıltıcı bilgilerin gerçek verilermiş gibi sunulmasını içerdiğinden bir tür araştırma suistimali olarak kabul edilmektedir.
- Veri Manipülasyonu/Sahtecilik: Yanlış bir izlenim vermek amacıyla araştırma verilerini manipüle etme uygulaması. Bu, görüntülerin manipüle edilmesini, aykırı değerlerin veya "uygunsuz" sonuçların çıkarılmasını, veri noktalarının değiştirilmesini ve diğer manipülasyon biçimlerini içerebilmektedir. Bu aynı zamanda, yanlış veya yanıltıcı bilgilerin gerçek verilermiş gibi sunulmasını içerdiğinden, bir tür araştırma suistimali olarak kabul edilmektedir.

İntihal, atıf manipülasyonu veya veri tahrifatı/uydurması gibi iddia edilen veya şüphelenilen araştırma suistimalleri durumunda, Yayın Kurulu, iddiaların veya şüphelerin adil, şeffaf ve tutarlı bir şekilde ele alınmasını sağlamak için uygun COPE akış şemalarını takip etmektedir.

YAZARLIK
Yazar olarak listelenen tüm kişiler, Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (ICMJE) tarafından önerilen yazarlık kriterlerini karşılamalıdır. ICMJE, yazarlığın aşağıdaki dört kritere dayanmasını önermektedir:
1. Çalışmanın konseptine veya tasarımına veya çalışma için verilerin elde edilmesine, analiz edilmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmak.
2. Çalışmanın taslağını hazırlamak veya önemli entelektüel içerik için eleştirel olarak gözden geçirmek.
3. Yayınlanacak versiyonun son onayını vermek.
4. Çalışmanın herhangi bir bölümünün doğruluğu veya bütünlüğü ile ilgili soruların uygun şekilde araştırılmasını ve çözülmesini sağlamak için çalışmanın tüm yönlerinden sorumlu olmayı kabul etmek.

Yazarlar, çalışmanın kendi yaptıkları kısımlarından sorumlu olmanın yanı sıra, tüm yazarların katkılarının doğru ve uygun bir şekilde kabul edilmesini sağlamak için çalışmanın belirli diğer kısımlarından hangi ortak yazarların sorumlu olduğunu da belirleyebilmelidir. Yazarlar, başvuru sırasında bireysel katkılar hakkında bilgi vermek için CRediT'i (Katkıda Bulunan Rolleri Taksonomisi) kullanabilirler. Tüm yazarların, sorumlu yazar tarafından paylaşılan bireysel katkıları üzerinde mutabık kalmaları beklenmektedir. Yazarların katkı beyanı nihai makale ile birlikte yayınlanacaktır ve çalışmaya yapılan katkıları doğru bir şekilde yansıtmalıdır.

Ayrıca, yazarlar ortak yazarlarının katkılarının bütünlüğüne güvenmelidir. Bu, ortak yazarların araştırmayı etik ve sorumlu bir şekilde yürüttüklerine ve makalede sunulan veri ve sonuçların doğru ve güvenilir olduğuna güvenmeleri gerektiği anlamına gelmektedir.

Yazarlık kriterlerinin dördünü de karşılamayan kişiler makaleye yazar olarak dahil edilmemelidir. Bununla birlikte, bu kişilerin katkılarını tanımak ve araştırmaya kimlerin dahil olduğu konusunda şeffaflık sağlamak amacıyla, araştırmaya yaptıkları katkılar için makalenin başlık sayfasında yine de teşekkür edilebilmektedir.

Yayın kurulu hayali, onursal veya hediye yazarlık durumundan şüphelenirse, başvuru askıya alınacak ve ilgili COPE akış şeması ile yazarlık ve katkıda bulunmaya ilişkin COPE Politikası izlenecektir.

Yazarlık Değişikliği
Yazarların çıkarılması veya eklenmesi ya da yazar sıralamasında değişiklik yapılması gibi yazarlık değişiklik talepleri, değişikliğin nedenlerini belirten bir mektupla birlikte editörlük ofisine iletilmelidir. Mektup, çıkarılanlar da dahil olmak üzere tüm yazarlar tarafından imzalanmalıdır.

Dergi Yayın Kurulu, yazar değişikliklerine ilişkin tüm talepleri, ilgili COPE akış şeması yönergelerini izleyerek tutarlı ve şeffaf bir şekilde ele alacaktır. Bu prosedürler, araştırmanın bütünlüğünü ve ilgili tüm yazarların itibarını korumak için uygulanmaktadır.

Çıkar Beyanı
Yazarlar, çalışmalarında uygunsuz bir etki veya önyargıya yol açabilecek her türlü ilişki veya çıkarı açıklamalıdır. Bu, makalelerini gönderirken çevrimiçi gönderim sistemi aracılığıyla olası çıkar çatışmalarını açıklayarak yapılmalıdır.

Trends in Business and Economics ayrıca, gönderilen makalelerin hakem değerlendirme sürecinde yer alan kişilerin, potansiyel önyargıya yol açabilecek mevcut veya potansiyel rakip çıkarlarını açıklamalarını gerektirir ve teşvik etmektedir.

Yayın Kurulu, editörlerin, yazarların veya hakemlerin potansiyel çıkar çatışması durumlarını ilgili COPE akış şemaları kapsamında ele almaktadır.

Finansal Bildirim
Trends in Business and Economics, yazarların araştırmalarını yürütmek için aldıkları her türlü mali desteği açıklamalarını gerektirir. Bu bilgi, makale dergiye gönderildiğinde sunulması gereken finansman beyanına dahil edilmelidir.

Finansman beyanı, hibe veren kurumların adlarını, hibe numaralarını ve her bir fon verenin araştırmadaki rolünün bir açıklamasını içermelidir. Eğer fon sağlayıcının araştırmada herhangi bir rolü yoksa, bu durum da fonlama beyanında belirtilmelidir. Bu bilgi, okuyucuların araştırmada var olabilecek potansiyel önyargıları ve çıkar çatışmalarını anlamaları açısından önemlidir.

Makale Hazırlamada Yapay Zekanın ( YZ) Rolü
Trends in Business and Economics, makale hazırlamada yapay zeka ve yapay zeka destekli teknolojinin kullanımına ilişkin olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirtilen yönergeleri takip etmektedir. Yazarlık, yalnızca insanlar tarafından gerçekleştirilebilecek bir dizi görevi kapsar ve yazarlar, makalenin özgünlüğünü sağlamaktan ve yazarlık için gerekli niteliklere sahip olmaktan sorumludur. YZ, makale yazım sürecinde dil düzeltmeleri için kullanılabilirken (ve bu durum makalede açıkça belirtilmelidir), makalenin özgünlüğünü ve kalitesini korumak için gerekli olduğundan yazar olarak dahil edilemez.

Yayın Sonrası Düzeltme Talepleri ve Geri Çekmeler
Yayın sonrası tüm düzeltme talepleri editoryal incelemeye tabi tutulur. Yayın kurulu talebi inceleyecek ve düzeltmenin gerekli ve uygun olup olmadığına karar verecektir. Bir düzeltmeyi yayınlama kararı, hatanın niteliğine, makale üzerindeki potansiyel etkisine ve destekleyici kanıtların mevcudiyetine dayanacaktır. Yayın kurulu, kararını vermek için gerektiğinde yazarlara, hakemlere ve diğer uzmanlara da danışabilir. Düzeltme talebi onaylanırsa, makale derginin arşivinde düzeltilecektir.

Yayın Kurulu, vakaları dergi politikaları ve COPE yönergeleri doğrultusunda değerlendirir.

Suistimal iddialarının doğrudan ihbarcılar tarafından yapılması halinde, Yayın Kurulu ilgili COPE akış şemasını takip edecektir. Dergi, bir sosyal medya sitesinde yayınlanan bir makale hakkında endişeler dile getirildiğinde ihbarcılara nasıl yanıt verileceği konusunda COPE'un akış şemasına uygun hareket edecektir.

Bazı durumlarda, kurum içinde çözülemeyen iddiaları çözmek için bir ombudsman atanabilir.

Olası etik suiistimalleri soruşturmak için yayın kurulu, soruşturmaları daha verimli ve etkili bir şekilde yürütmek amacıyla diğer genel yayın yönetmenleriyle bilgi paylaşabilir. Genel yayın yönetmeni ile iletişim kurulması gerekiyorsa, yayın kurulu ilgili COPE tavsiyelerine uygun hareket edecektir.

Gerekirse dergi, araştırmacıların şüpheli suistimallerini bildirmek ve bu endişeleri destekleyecek kanıtlar sunmak için kurumlarla da iletişime geçebilir ve bu süreçte COPE yönergelerini takip edebilir.

Etik suistimal endişesi durumunda, editörler konuyu COPE yönergelerine göre soruşturacaktır. Soruşturma endişeyi doğrularsa, editörler bir geri çekme bildirimi yayınlayabilir. Geri çekme bildirimi dergide yayınlanacak ve makalenin kaydı geri çekmeyi yansıtacak şekilde güncellenecektir. Makale derginin arşivinde kalmaya devam edecek, ancak geri çekildiği açıkça belirtilecektir. Makalenin kaydı da ilgili indekslerde geri çekmeyi yansıtacak şekilde güncellenecektir.

Geri Çekme Talepleri
Bir makale için geri çekme talepleri derginin yayın kurulu tarafından değerlendirilir. Bir makalenin geri çekilmesini talep etmek için, yazarların tüm yazarlar tarafından imzalanmış, taleplerini ve geri çekme nedenlerini belirten bir mektubu dergi editörüne göndermeleri gerekmektedir. Yayın kurulu daha sonra talebi inceleyecek ve yazarlar tarafından sağlanan gerekçelere dayanarak bir karar verecektir. Talebin onaylanması halinde makale dergiden geri çekilecek ve karar yazarlara bildirilecektir. Yazarların, geri çekme talebi onaylanana kadar çalışmalarını değerlendirme için başka bir dergiye göndermemeleri gerektiğini unutmamak önemlidir. Bu, olası çıkar çatışmalarını veya yayın tekrarını önlemek içindir.

İtiraz ve Şikâyet
Derginin yayın kurulu, COPE'nin kılavuz ilkeleri ve tavsiyelerine uygun olarak itiraz ve şikayetleri ele almaktan sorumludur. Bir yazarın itiraz veya şikayeti varsa, endişelerini tartışmak için doğrudan editörlük ofisi ile iletişime geçmelidir. Yayın kurulu vakayı inceleyecek ve COPE yönergelerine göre bir karar verecektir.

Baş editör, tüm itiraz ve şikayetler için karar verme sürecinde nihai yetkiye sahiptir. Bazı durumlarda, dahili olarak çözülemeyen iddiaları çözmek için bir ombudsman atanabilir. Derginin, bilimsel kayıtların bütünlüğünü korumak amacıyla, itiraz ve şikayetleri ele almak için adil ve şeffaf bir süreç izlediğini belirtmek önemlidir.