A NEW DISCOVERED WATER SPRING CAVE IN THE SURROUNDINGS OF TROY

Yıl 2024, Sayı: 1, 1 - 21, 18.03.2024

Fecri Polat Rıdvan Gölcük

Öz

The location around the fountain, which is older than the historical Tevfikiye village, known as "İki Kurnalı Çeşme", constructed on the right of the road leading to Kumkale village in the north of Tevfikiye village, is known as " İki Kurnalı Çeşme Location". It was built before the foundation of Tevfikiye village and was constructed entirely of spolian materials. The stonework of this fountain, which could be an example of the fountains mentioned by Schliemann, is similar to that of the Hagios Georgios Fountain in Erenköy/İntepe. This also suggests that it was built by the Rums of the region. During the landscaping works carried out around the fountain by the Village Headman's Office in 2022, a man-made cave that feeds the fountain was revealed on the slope behind the fountain, similar to the spring water cave in Troy. It is seem that both sides of the cave mouth are surrounded by walls. The entrance was built by placing long stone blocks on these two walls. It was observed that the water was carried out to the fountain by terracotta pipes for a distance of approximately ten meters from the cave mouth to the fountain. The appereance of this spring with a man-made cave necessitated a comprehensive evaluation, together with the spring cave in the lower city plateau of Troy, which was previously closely examined, and the spring cave discovered in Sigeion ridge/Subaşı hill.

A detailed study of this historical fountain, which is actively used today, and the spring cave here will provide clearer information about the use of the fresh water with other fountains in the region.

Anahtar Kelimeler

Troy, Historical Fountain, Spring Cave, Water Springs, Kaşkal.Kur.

TROYA YAKININDA YENİ KEŞFEDİLEN YAPAY SU KAYNAĞI TÜNELİ

Öz

Tevfikiye köyünün kuzeyinde Kumkale köyüne giden yolun sağında yer alan ve “İki Kurnalı Çeşme” olarak bilinen, tarihi Tevfikiye köyünden eski olan çeşmenin etrafındaki mevki “İki Kurnalı Çeşme Mevkii” olarak bilinmektedir. Çeşmenin, Tevfikiye köyü kurulmadan önce, devşirme malzeme ile yapılmış olduğu belirlenmiştir. Schliemann’ın sözünü ettiği çeşmelere örnek olabilecek bu çeşmenin taş örgüsü, Erenköy/İntepe’deki Agios Georgios çeşmesine benzemektedir. Bu da Mübadele öncesi bu bölgede yaşayan Rumlar tarafından inşa edildiğini göstermektedir. Köy muhtarlığı tarafından 2022 yılında çeşme çevresinde yapılan düzenleme çalışması sırasında çeşmenin arkasındaki yamaçta Troya sırtının batı yamacında bulunan yapay su toplama tünelleri sistemine benzeyen ve çeşmeyi besleyen bir tünel ortaya çıkmıştır. Tünel ağzının her iki tarafının duvarlarla örülü olduğu görülmektedir. Bu iki duvarın üzerine uzun taş bloklar yerleştirilerek giriş yapılmıştır. Tünel ağzından çeşmeye kadar olan yaklaşık on metrelik mesafede ise suyun pişmiş toprak künklerle çeşmeye taşındığı görülmüştür. Bu tünelin ortaya çıkması, daha önce yakından incelenen Troya Aşağı Şehir platosunda bulunan tünel sistemi ve Sigeion sırtı/Subaşı Tepe’de tespit edilen su tünelleri ile birlikte yeniden geniş kapsamlı bir değerlendirme yapılmasını gerekli kılmıştır.

Günümüzde aktif şekilde kullanılan bu tarihi çeşme ve buradaki yapay su tüneli, diğerlerinin kullanımı konusunda daha net bilgiler sunabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Troya, Tarihi Çeşme, Su Tüneli, Su Kaynakları, Kaşkal.Kur.

Kaynakça

• Aylward, W., Bieg, G. & Aslan, R. (2002). The Aqueduct of Roman Ilion and the Bridge Across the Kemerdere Valley in the Troad. Studia Troica, 12, 397-428. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Aslan, R. (2012). Troas Bölgesi’nde Göçler, Diller ve Kültürler. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, 13, 17-30.
• Atabay, M. (2005). 1877-1950 Yılları Arasında Çanakkale’ye Göçler. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, 3, 92-107.
• Bieg, G. & Aslan, R. (2006). Eine Quellhöhle In Spratt's Plateau (Subaşı Tepe) - Wo Lag Sigeion?. Studia Troica, 16, 133-146. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Genç, B. ( 2019). Waldemar Belck ve Carl Friedrich Lehmann’ın Araştırmaları. Colloquium Anatolicum, 18, 35-54.
• Homeros. (2010). İlyada. (Çev. A. Erhat, A. Kadir). Can Yayınları.
• Kayan, İ. (2000). The Water Supply of Troya. Studia Troica, 10, 135-144. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Korfmann, M. (1998). Troya - Ausgrabungen 1997. Studia Troica, 8, 1-70. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Korfmann, M. (1999a). 1997 Troya Kazıları. Kazı Sonuçları Toplantısı, 20/1, 357-370.
• Korfmann, M. (1999b). Troya - Ausgrabungen 1998. Studia Troica, 9, 1-34. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Korfmann, M. (2000a). 1998 Yılı Troya Kazı Sonuçları. Kazı Sonuçları Toplantısı, 21/1, 287-298.
• Korfmann, M. (2000b). Troya - Ausgrabungen 1999. Studia Troica, 10, 1-52. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Korfmann, M. (2001a). Wilusa/(W)İlios Yaklaşık M.Ö. 1200’ler İlion Yaklaşık M.Ö. 700’1er. J. Latacz (Ed.). Troya Düş ve Gerçek(ss. 64-76). Homer Kitabevi. İstanbul.
• Korfmann, M. (2001b). Tarih Öncesi Yerleşim Yeri, Hisarlık Tepesi: En Alttan Üste Doğru Troya’nın On Kenti. J. Latacz (Ed.). Troya Düş ve Gerçek (ss. 347-354). Homer Kitabevi. İstanbul.
• Korfmann, M. (2001c). Yüksek Troya Kültürü (Troya VI ve Vlla): Bir Anadolu Kültürü. J. Latacz (Ed.). Troya Düş ve Gerçek (ss. 395-406). Homer Kitabevi. İstanbul.
• Korfmann, M. (2001d). Troya 1999 Kazıları. Kazı Sonuçları Toplantısı, 22/1, 279-288.
• Korfmann, M. (2001e). Troya/Wilusa - Ausgrabungen 2000. Studia Troica, 11, 1-50. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Korfmann, M. (2002). 2000 Yılı Troya Kazı Sonuçları. Kazı Sonuçları Toplantısı, 23/1, 1-10.
• Lehmann-Haupt, C. F. (2020). Priapos - Troja – Sigeion. Klio: Beitriige zur alten Geschichte, 15, 429-434.
• Nicholay, N. (1567). Les navigations, peregrinations et voyages, faicts en la Turqie. Lyon.
• Polat, F. (2018a). Tevfikiye Köyü: Son Troyalılar. Pozitif Matbaa, Ankara.
• Polat, F. (2018b). Yeniköy: Troya’nın İlk Savunma Hattı. Pozitif Matbaa, Ankara.
• Polat, F. (2022). Etnoarkeolojik Bir Bakışla Troya Tarihi Milli Parkı’nda Devşirme Malzeme Kullanımı. Anadolu’da Etnoarkeoloji Araştırmaları (Prehistorik Dönemlerden Günümüze Kadar) (ss. 285-317). Doruk Yayınları, İstanbul.
• Polat, F. (2022). Bulgaristan Göçleri Sonrası Troya Çevresinde Kurulan Yeni Köyler ve Yerleşik (Manav) Köylerle Yaşanan Sorunlar. 19. Yüzyıldan Günümüze Türkiye’ye Yapılan Göçler, Göçmenlik ve Sosyal Uyum (ss. 35-61). Ankara.
• Polat, F. (2023). Etnoarkeolojik Bir Bakışla Troya Tarihi Milli Parkı’nda Taşınabilen Taşlar. İlion Yayınları, Ankara.
• Rose, C. B. (1999). The 1998 Post-Bronze Age Excavations at Troya, Studia Troica, 9, 55-61. Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
• Rose, C. B. (2001). Yunan ve Roma Dönemlerinde llion: Tarih ve Kazı Buluntuları. J. Latacz (Ed.). Troya Düş ve Gerçek (ss. 180-189). Homer Kitabevi. İstanbul.
• Rose, C. B. & Körpe, R. (2016). The Tumuli of Troy and the Troad. Olivier Henry, Ute Kelp (Ed.). Tumulus as Sema, Space, Politics, Culture and Religionin the First Millennium BC (ss. 373-385). De Gruyter.
• Schafer, T. (2012). Sigeion, Troas Bericht Über Die 2. Grabungskampagne 2010. Kazı Sonuçları Toplantısı, 33/2, 239-261.
• Schliemann, H. (1881). Reise in der Troas im Mai 1881. F. A. Brockhous. Leipzig.
• Schliemann, H. (2014). Troas’ta Yolculuk - Troya’dan İda Dağı’na. Say Yayınları. İstanbul.
• Bilgi Alınan Kaynak Kişiler
• Mehmet Ali Toprakkarıştıran (d. 1938)
• Süreyya Yücel (d. 1956)
• Nazmi Belik (d. 1950)
• Adem Demirtaş (d.1948)