Jineko-Onkoloji Hemşireliği ve Rolleri

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 1, 35 - 40, 02.05.2023

Elif Velioğlu Hatice Yıldız

Öz

Dünya’da ve ülkemizde kanser vakalarında artış devam etmektedir ve kanser yüksek oranda ölüme yol açması nedeniyle günümüzün en önemli kronik sağlık sorunlarından biridir. Global Cancer Observatory (GLOBOCAN) 2018 verilerine göre kadınlarda görülen ilk 5 kanser içinde %30.8’nin jinekolojik kanserler olduğunu bildirilmektedir. Kanser özel, nitelikli, kapsamlı, kaliteli, kanıt temelli ve uzmanlaşmış profesyonel bakım gerektiren durumdur. Bu ve kadınlardaki jinekolojik kanserler nedeniyle jineko-onkoloji hemşireliği alanında da uzmanlaşmış hemşirelere olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Dünyada birçok ülkede, sağlık hizmetlerinin sunumunda hemşirelik uygulamalarının kapsamının genişletilmesi yönünde oluşan güçlü eğilimler, ileri hemşirelik rollerinin gelişmesine yol açmıştır. Jineko-onkoloji hemşireliği de hemşirelikte önemli bir uzmanlık alanı olan Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliğinin alt uzmanlık alanlarından biridir. Jineko-onkoloji hemşireliği ilk olarak 1989 yıllında Onkoloji Hemşireliği Derneği’nin içinde Jineko-Onkoloji alt komisyonu olarak yer almıştır. Günümüzde Uluslararası Jinekolojik-Onkoloji Hemşireliği(SGNO) olarak temsil edilmektedir.
Bu makale; Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliğinin alt uzmanlık alanlarından olan jineko -onkoloji hemşireliğini ve rollerini tanımlamak, dünyada ve ülkemizdeki durumu ortaya koymak amacıyla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

jinekoloji, onkoloji hemşireliği, hemşirenin rolü, sorumluluk

Gyneco-Oncology Nursing and Roles

Öz

The number of cancer cases continue to increase in the world and our country and cancer is one of the most important chronic health problems of today due to the high mortality rate. According to the Global Cancer Observatory (GLOBOCAN) 2018, 30.8% of the first 5 cancers seen in women are reported to be gynecological cancers. Cancer is a special, qualified, comprehensive, high-quality, evidence-based, and specialized professional care situation. Because of the situation and gynecological cancers in women, the need for nurses specialized in gyneco-oncology nursing is increasing day by day. In many countries around the world, strong trends in expanding the scope of nursing practices in the provision of health care have led to the development of advanced nursing roles. Gyneco-oncology nursing is one of the subspecialties of Obstetrics and Gynecology Nursing which is an important area of specialization in nursing. Jineko-oncology nursing first appeared in the Oncology Nursing Association in 1989 as a sub-committee of Gyneco-Oncology. Today it is represented as International Gynecological-Oncology Nursing (SGNO).
This article; Gynecology, which is one of the subspecialties of Obstetrics and Gynecology Nursing, has been written in order to define the roles of oncology nursing and its role in the world and in our country.

Anahtar Kelimeler

gynecology, oncology nursing, nurse's role, liability

Kaynakça

• Association of Women’s Health, Obstetric and Neonatal Nurses & National Association of Nurse Practitioners in Women’s Health (2000). The women’s health nurse practitioner: Guidelines for practice and education. Washington DC.
• Australian Women's Health Nurse Association (2005). Competency standards for women’s health nurses, http://www.womenshealthnurses.asn.au/resources /Resources/competency_standards.
• Curran, L. (2002). The Women’s Health Nurse Practitioner. Evolution of a Powerful Role. AWHONN Lifelines, 6(4): 332–337.
• Resmi Gazete. (2011b). Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (Sayı: 27910, Tarih: 19 Nisan, 2011), http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm
• https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/2015/en/ (DSÖ,2015)
• https://www.uicc.org/news/new-global-cancer-data-globocan-2018.
• Ferlay J, Colombet M, Soerjomataram I, et al. Global and Regional Estimates of the Incidence and Mortality for 38 Cancers: GLOBOCAN 2018. Lyon: International Agency for Research on Cancer/World Health Organization; 2018.
• Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-Nedeni-Istatistikleri-2018-30626
• http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf
• Society of Gynecologic Nurse Oncologists. https://www.sgno.org/
• Donald W Kufe, MD, Raphael E Pollock, MD, PhD, Ralph R Weichselbaum, MD, Robert C Bast, Jr, MD, Ted S Gansler, MD, MBA, James F Holland, MD, ScD (hc), and Emil Frei, III, MD. Role of the oncology nurse. 6th edition. Holland Frei Cancer Medicine; 2003
• Manne SL, Virtue SM, Ozga M, Kashy D, Heckman C, Kissane D, Rodriquez L. A comparison of two psychological interventions for newly diagnosed gynecological cancer patients. Gynecologic Oncology 2017;144:354-62
• Maughan K., Clarke C. The effect of a clinical nurse specialist in gynecological oncology on quality of life and sexuality, J Clin Nurs., 2001. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2001.00465.x
• McCorkle R., Dowd M., Ercolano E., Schulman-Green D., Williams AL., Siefert ML., Steiner J., Schwartz P., Effects of a nursing intervention on quality of life outcomes in post-surgical women with gynecological cancers, Psychooncology 2009.
• A Quinn, Expanding the role of the oncology nurse, Biomed Imaging Interv J. 2008 Jul-Sep; 4(3): e34. DOI: 10.2349/biij.4.3.e34
• LCA Gynaecological Cancer Clinical Guidelines, July 2014. https://rmpartners.nhs.uk/wpcontent/uploads/2017/03/LCA_GynaecologyOncologyGuidelines2014.pdf
• Mick J. Factors affecting the evolution of oncology nursing care. Clin J Oncol Nurs. 2008
• Antineoplastik ilaçların güvenli kullanım standartları rehberi. Onkoloji Hemşireleri Derneği Yayını;2009
• Gülbeyaz Can, Onkoloji Hemşireliği kitabı, Nobel 2014, syf:1038-1039.