Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan bireylere yönelik grup müdahalelerini psikolojik danışmanlık, psikiyatri, psikiyatri hemşireliği ve psikoloji alanlarına odaklanarak sistematik bir şekilde incelemektedir. Araştırmada PRISMA yönergeleri kullanılmıştır. 1991 ile 2025 yılları arasında yayımlanmış yüksek lisans ve doktora tezleri değerlendirilmiştir. YÖKTEZ veri tabanından toplam 866 kayıt taranmış, bu tarama sonucunda gerçek ya da yarı deneysel desenlere sahip sekiz teze ulaşılmıştır. Bu tezlerde duygu düzenleme, ebeveyn tutumları ve yürütücü işlevler gibi çeşitli değişkenler değerlendirilmiştir. Çalışmalar 6-30 yaş arası bireylerle yapılmıştır, yalnızca yetişkinlerle yapılan bir çalışmanın yaş grubu belli değildir. Genellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) temelli, sayısı 6–14 oturum arasında değişen yüz yüze müdahaleler uygulanmıştır. Bulgular, üç çalışmanın tamamen etkili, dördünün kısmen etkili ve birinin etkisiz olduğunu göstermektedir. Bu derleme, Türkiye'de DEHB'ye yönelik grup müdahalelerine bir bakış sunmakta ve kuramsal olarak özellikle BDT ve duygu odaklı yaklaşımların ön plana çıktığını ortaya koymaktadır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu sistematik derleme grup çalışmaları
Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulmuştur.
The aim of this study is to systematically examine group interventions for individuals with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in Turkey, focusing on the fields of psychological counseling, psychiatry, psychiatric nursing, and psychology. The study followed the PRISMA guidelines. Master’s and doctoral theses published between 1991 and 2025 were evaluated. A total of 866 records were screened from the YÖKTEZ database, and eight theses with true or quasi-experimental designs were identified. These theses assessed various variables, including emotion regulation, parenting practices, and executive functions. The studies were conducted with individuals aged 6 to 30 years, with the age range not specified in one study that involved only adults. Interventions were generally face-to-face, based on Cognitive Behavioral Therapy (CBT), and ranged from 6 to 14 sessions. The findings indicate that three studies were fully effective, four were partially effective, and one was ineffective. This review provides an overview of group interventions for ADHD in Turkey and demonstrates that, theoretically, CBT and emotion-focused approaches are particularly prominent.
Attention deficit and hyperactivity disorder systematic review group studies
This study was prepared in compliance with scientific and ethical principles.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Özel Eğitim ve Engelli Eğitimi (Diğer) |
| Bölüm | Sistematik Derlemeler ve Meta Analiz |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 8 Eylül 2025 |
| Kabul Tarihi | 12 Kasım 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 18 Kasım 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 2 |