Evaluation of Child Picture Sharing in Social Media by Parents with Respect to Privacy Violation and Child Abuse

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 428 - 487, 30.07.2019

Serap Duygulu

Öz

Social media is a new social sharing environment that consists of a variety of information, documents, photos, and images that are mostly produced by individuals. In these social sharing networks, especially the sharing of information and images by parents of their children has created a new dimension of discussion in terms of violation of child privacy and similar risks. In this article, different perspectives have been analyzed; the attitudes and approaches of experts, parents, and society have been put forward. The aim of this study is to evaluate the social media sharing within the framework of the concepts of privacy and abuse and to present suggestions for parents to use social media consciously. Hereby, three different types of research have done in this study. In the first study, a total of 100 parents, 50 bloggers, and 50 celebrities, who actively share in social media, were selected as a sample and statistical data were obtained to determine the proportions of children's photographs and the content of childhood photographs. In the second study, in order to examine the dimensions of the incident, especially in the context of our country, a case which has reflected to media and the court (the accusation of abuse by Nihan Kayalıoglu’s husband) has been studied according to case study method, and perspectives of media and the society has been evaluated. In the third study, in order to determine their attitudes about social media sharing individuals that participated in the various regions of Turkey, 850 people survey was conducted. The results of data were analyzed according to the risks of sharing children's photos on social media. As a result of the researches, it has been determined that parents who reach audiences in social media share their children 's photos in their sharing and parents who share their children' s photographs actively use advertising content. In this study, while the risks of child abuse and invasion of privacy, that may be caused by sharing child photos and special pieces of information about children on social media have been determined, existing situation in the world and Turkey has been revealed.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Sharing Children’s Pictures, Child Privacy, Child Abuse, Blogger Mom

Sosyal Medyada Çocuk Fotoğrafları Paylaşmanın Mahremiyet İhlali ve Çocuk İstismarı Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Sosyal medya, çoğunlukla bireyler tarafından üretilen çeşitli bilgi, belge, fotoğraf ve görüntü paylaşımlarından oluşan yeni bir sosyal paylaşım ortamıdır. Bu sosyal paylaşım ağlarında, özellikle ebeveynlerin çocuklarına ait bilgi ve görüntüleri paylaşmaları çocuk mahremiyetinin ihlali ve benzer riskler açısından yeni bir tartışma boyutu oluşturmaktadır. Bu makalede konuyla ilgili farklı bakış açıları analiz edilmiş; uzmanların, ebeveynlerin ve toplumun tutum ve yaklaşımları ortaya konmuştur. Bu çalışmanın amacı, mahremiyet ve istismar kavramları çerçevesinde sosyal medya paylaşımlarını değerlendirerek, ebeveynlerin sosyal medyayı bilinçli kullanmaları konusunda öneriler sunmaktır. Buradan yola çıkarak, çalışmada üç farklı araştırma yöntemi uygulanmıştır. Araştırmaların ilkinde, sosyal medyada aktif paylaşımlar yapan 50 blogger ve 50 ünlü olmak üzere toplam 100 ebeveyn örneklem olarak seçilmiş ve paylaşımlarda çocuk fotoğraflarına hangi oranlarda yer verildiği belirlenmiştir. İkinci araştırmada, özellikle ülkemiz açısından olayın boyutlarını irdelemek amacıyla, mahkemeye ve basına intikal etmiş olan bir olay (Blogger anne Nihan Kayalıoğlu’na eşinin istismar suçlaması) durum çalışması yöntemiyle ele alınmış, olaya yönelik basın ve toplumun bakış açıları değerlendirilmiştir. Üçüncü araştırmada ise, bireylerin sosyal medya paylaşımlarıyla ilgili tutumlarını belirlemek amacıyla Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden katılım gösteren 850 kişi ile anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen veriler, sosyal medyada çocuk fotoğrafları paylaşmanın riskleri doğrultusunda incelenmiştir. Yapılan araştırmaların sonucunda, sosyal medyada geniş kitlelere ulaşan ebeveynlerin, paylaşımlarında büyük oranda çocuklarının fotoğraflarına yer verdikleri ve çocuklarının fotoğraflarını aktif paylaşan ebeveynlerin reklam içeriklerini de kullandıkları tespit edilmiştir. Bu çalışma ile sosyal medyada çocuk fotoğraflarını ve çocuklara ait özel bilgileri paylaşmanın mahremiyet ihlali ve çocuk istismarı açısından oluşturabileceği riskler belirlenerek, dünyada ve Türkiye’de bu konuyla ilgili mevcut durum ile olası sonuçlar ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Çocuk Fotoğrafı Paylaşımı, Çocuk Mahremiyeti, Çocuk İstismarı, Blogger Anne

Kaynakça

• 5 soruda Facebook verilerini ‘usulsüz kullanmakla’ suçlanan Cambridge Analytica. (2018, 20 Mart). (Erişim Tarihi: 21.05.2017). https://www.bbc.com/turkce/haberler- dunya-43469094.
• Ahi, G. (2016, 14 Ekim). Sosyal ağlar ve çocukların mahremiyeti. (Erişim Tarihi: 20.10.2017).
• http://digitalage.com.tr/makale/sosyal-aglar-ve-cocuklarin-mahremiyeti/.
• Akyüz, E. (2010). Çocuk Hukuku. Ankara: Pegem Akademi.
• Alikaşifoğlu, M. (trs.). İnternet kullanımı ve çocuk ve ergen sağlığı. Türk Pediatri Kurumu.
• (Erişim Tarihi: 10.07.2018). https://www.tbmm.gov.tr/arastirma_ komisyonlari/bilisim_internet/docs/Turk_Pediatri_Kurumu_.internet%20 Kullanimi%20ve%20cocuk-Ergen-sagligi.pdf.
• Alver, F. (2001). Alman basınında Türkler ve Türkiye. Kurgu Dergisi, (18), ss. 135-155.
• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2004). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, E. Köroğlu (Çev.)
• ‘Blogger’ anneye şok suçlamalar!. (2017, 30 Haziran). (Erişim Tarihi: 25.10.2017).
• http://www.milliyet.com.tr/-blogger-anneye-sok-suclamalar--gundem- 2476795/.
• Blogger anne’nin savunması: Şiddet gördüm, eşim de paylaşımda yer aldı. (2017, 04 Temmuz).
• (Erişim Tarihi: 25.10.2017). http://www.diken.com.tr/blogger-annenin- savunmasi-siddet-gordum-esim-de-paylasimda-yer-aldi/.
• Blogger annenin isyanı: kocam da aynı paylaşımların içinde vardı!. (2017, 04 Temmuz).
• (Erişim Tarihi: 23.10.2017). https://www.ntv.com.tr/turkiye/blogger-annenin- isyani-kocam-da-ayni-paylasimlarin-icinde-vardi,0Oq1W0nULk2yjxf5uxbOMQ.
• Blogger annenin isyanı: şiddet gördüm, eşim de aynı paylaşımların içinde vardı!. (2017, 04 Temmuz). (Erişim Tarihi: 25.10.2017). https://www.haberler.com/blogger- anne-isyan-etti-siddet-gordum-esim-9792875-haberi/.
• Blogger anneye ‘çocuk istismarı’ suçlaması. (2017, 30 Haziran). (Erişim Tarihi: 25.20.2017).
• https://www.birgun.net/haber-detay/blogger-anneye-cocuk-istismari- suclamasi-167454.html.
• Burç, E. P. (2015). Popüler kültür ve annelik: anneliğin farklı görünümleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar Dergisi, ss. 1-15.
• Çağdaş, U. (2017, 04 Temmuz). Çocuklarımı elimden aldılar ama kocam da aynı paylaşımlardaydı. (Erişim Tarihi: 25.10.2017). http://www.gazetevatan. com/cocuklarimi-elimden-aldilar-ama-kocam-da-ayni-paylasimlardaydi- 1081662-gundem/.
• Çağlar, S. & Savaşer, S. (2010). İnternet ve çocuk pornografisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1001-1008.
• Çocuğunuzun resmini internete koymayın. (2009, 04 Kasım). (Erişim Tarihi: 21.05.2017). http:// www.cocukhaklariizleme.org/cocugunuzun-resmini-internete-koymayin.
• Çocuk cinsel istismarı ve zor açığa çıkması. (Erişim Tarihi: 12.07.2018). http://www.psikiyatri.
• org.tr/uploadFiles/219201618057-CocukCinsel_istismar_bilgilendirme_ dosyasi.pdf.
• Çocuk haklarına dair sözleşme. (Erişim Tarihi: 12.07.2018). https://www.unicef.org/ turkey/crc/_cr23e.html.
• Çocuk istismarı nedir?. (2012, 23 Kasım). (Erişim Tarihi: 12.07.2018). http://www.adlitip. org/cocuk-istismari-nedir/.
• Çocuk istismarında tüyler ürperten veriler. (Erişim Tarihi: 16.07.2018). https://www. gercekgundem.com/siyaset/1019/cocuk-istismarinda-tuyler-urpeten-veriler.
• Çocuklar Facebook’ta fotoğraflarını paylaşan ailelerine dava açabilir. (2017, 02 Mart).
• (Erişim Tarihi: 21.05.2017). https://www.bbc.com/turkce/haberler/ 2016/03/160302_facebook_ebeveynlere_uyari.
• Çocuklara sosyal medyadan cinsel istismar şüphelisi tutuklandı. (2017, 01 Şubat). (Erişim tarihi: 16.07.2018). http://www.milliyet.com.tr/cocuklara-sosyal-medyadan- cinsel-gundem-2388912/.
• Çocukların Cinsel İstismarına İlişkin Materyaller veya Çocuk Pornografisi. (Erişim Tarihi: 11.07.2018). http://www.ecpat.org/wp-content/uploads/2016/04/ Manifestations-factsheets-SECO-_-Turkish.4.pdf.
• Dijital vatandaşlık nedir?. (2017, 20 Aralık). (Erişim Tarihi: 16.07.2017). http://www.hurriyet. com.tr/teknoloji/dijital-vatandaslik-nedir-40684448.
• Doğan, B. (trs.). İnternette unutulma hakkı nedir?. (Erişim Tarihi: 16.07.2018). https:// barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/internetten-unutulma-hakki-ve-icerigin- haberin-kaldirilmasi.html.
• Erdoğan, A. (2010). Pedofili: Klinik Özellikleri, Nedenleri ve Tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2), ss.132-160.
• Facebook knows you better than anyone else. (2015, 19 Ocak). (Erişim Tarihi: 21.05.2017). https://www.nytimes.com/2015/01/20/science/facebook- knows-you-better-than-anyone-else.html/.
• Güner, H. (2013). Bilişim, Çocuklar – Etki, Mağduriyet ve Sonuçlar. Çocuk ve Bilişim Risk Altında ve Korunma Gereken Çocuklar Serisi -4 içinde, 31-57.
• Her istismarcı pedofil değil. (Erişim Tarihi: 16.07.2018). http://www.vitae.gen.tr/?p=8021.
• İHD: Türkiye cinsel istismarda 3. sırada, 16 yılda 440 bin çocuk doğum yaptı. (2018, 10 Haziran). (Erişim Tarihi: 16.07.2018). https://tr.sputniknews.com/ turkiye/201806101033803155-ihd-turkiye-cinsel-istismar-cocukdogum/. ş-ç
• Instagram’ın en popüler Türk bebekleri/çocukları. (2017, 05 Ekim). (Erişim Tarihi: 16.07.2018). http://www.hurriyetaile.com/fotogaleri/sizin-icin/instagramin- en-populer-turk-bebekleri---cocuklari-3655#p-1.
• Internet Moms: Reaching moms in the digital age. (Erişim Tarihi: 18.10.2017). http:// mompreneurasia.com/wahmebooks/InternetMoms.pdf.
• Kelion, L. (2017, 03 Ağustos). Posting children’s photos on social media divides nation. (Erişim Tarihi: 18.10.2017) http://www.bbc.com/news/technology-40804041.
• Kinsey J. (1987). The use of children in advertising and the impact of advertising aimed at children. International Journal of Advertising, 6(2), 169.
• Knapton, S. (2015, 12 Ocak). Facebook knows you better than your members of your own family. (Erişim tarihi: 21.05.2017). https://www.telegraph.co.uk/news/ science/science-news/11340166/Facebook-knows-you-better-than-yourmembers- of-your-own-family.html.
• Kurt, Ö. (2017, 08 Temmuz). Blogger anneler teşhirci mi?. (Erişim Tarihi: 25.10.2017).
• http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/omur-kurt/blogger-anneler-teshirci- mi-40513007.
• Lupton, D. & Williamson, B. (2017). The datafied child: The dataveillance of children and implications for their rights. New Media & Society, 19(5), 780-94.
• Minkus, T., Liu, K. & Ross, K. (2015). Children seen but not heard: when parents compromise children’s online privacy. International World Wide Web Conference (IW3C2). Florence, Italy, 1-11.
• Moser, C., Chen, T. & Schoenebeck, S. (2017). Parents’ and children’s preferences about parents sharing about children on social media. CHI Conference on Human Factors in Computing Systems. Colorado, USA, 5221-5.
• O’Keeffe, G. S. & Clarke-Pearson, K. (2011). Clinical report - the impact of social media on children, adolescents, and families. American Academy of Pediatrics, 127(4), 800-4.
• Oğlunun fotoğraflarını izinsiz sosyal medyada paylaşan anne suçlu bulundu. (2018, 08 Ocak). (Erişim Tarihi: 21.05.2018). https://www.bbc.com/turkce/haberler- dunya-42604622.
• Okullarda Sosyal Medyanın Kullanımına Yönelik Genelge. (2017, 07 Mart). Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü. (Erişim Tarihi: 25.10.2017). http:// mevzuat.meb.gov.tr/html/sosyalmedya/sosyalmedya_0.html.
• Orton-Johnson, K. (2017). Mummy blogs and representations of motherhood: “bad mummies” and their readers. Social Media + Society. 3(2) doi: 2056305117707186.
• Otero, P. (2017). Sharenting… should children’s lives be disclosed on social media?. Archivos Argentinos de Pediatria, 115(5), 412.
• Öz, E. & Turancı, E. (20.04.2016). Sağlık iletişimi açısından blogger annelerin kişisel blogları üzerine bir inceleme. (Erişim Tarihi: 08.08.2018). https://fesraoz. blogspot.com/2017/04/saglik-iletisimi-acisindan-blogger.html.
• Özbey, İ. (2018, 09 Temmuz). Katil aramaya katılır, aileyle ağlar. (Erişim Tarihi: 09.07.2018). http://www.hurriyet.com.tr/gundem/katil-aramaya-katiliraileyle- aglar-40890529.
• Parents on social media: likes and dislikes of sharenting. (2015, Mart). C.S. Mott Children’s Hospital, 23(2).
• Pedagog görüşü dava seyrini değiştirdi; mahkeme çocukların velayetini bloger anneye verdi. (2017, 25 Temmuz). (Erişim Tarihi: 25.10.2017). http://t24.com.tr/ haber/pedagog-gorusu-dava-seyrini-degistirdi-mahkeme-cocuklarin-velayetini- bloger-anneye-verdi,416142.
• Pedagoji Derneği. (2017, 11 Aralık). Çocuk istismarına hayır. (Erişim Tarihi: 16.07.2018). https://pedagojidernegi.com/sosyal-medyada-cocuk-istismarina-hayir/.
• Pedofil çocuk doktoruna 13 yıl hapis ve meslekten men cezası. (2016, 16 Mart). (Erişim Tarihi: 16.07.2018). https://www.haberler.com/pedofili-cocuk-doktoruna- 13-yil-hapis-ve-meslekten-8243635-haberi/.
• Petronio, S. (2010). Communication privacy management theory: what do we know about family privacy regulation?. Journal of Family Theory & Review, 2(3), 175-96. Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı-1. İstanbul: Seçkin.
• Quayle, E. & Taylor, M. (2003). Model of problematic Internet use in people with a sexualinterest in children. Cyberpsychol Behav, 6(93), s.106.
• Rouse, M. (2016, Eylül). Socialmedia. (Erişim Tarihi: 16.10.2017). http://whatis.techtarget. com/definition/social-media.
• Ruddick, G. (2017, 03 Ağustos). The ‘sharenting’ divide: half UK parents do not post children’s pictures. (Erişim Tarihi: 18.10.2017). https://www.theguardian.
• com/uk-news/2017/aug/03/the-sharenting-divide-half-uk-parents- do-not-post-childrens-pictures.
• Sokrates’ten hayat dersi niteliğinde 10 anektod. (Erişim Tarihi: 01.05.2018). http://www. tarihiolaylar.com/galeriler/sokrates-ten-hayat-dersi-niteliginde-10-anektod- 517.
• Sosyal fayda nedir?. (Erişim Tarihi: 16.07.2018). http://www.sozce.com/nedir/286930-sosyal- fayda.
• Sosyal medyada çocuk tacizi var!. (2018, 13 Temmuz). (Erişim Tarihi: 13.07.2018). http:// www.internethaber.com/sosyal-medyada-cocuk-tacizi-var-foto-galerisi- 1577290.htm/.
• Sosyal medyadan tanıştığı çocuğu istismar etmek istedi. (2017, 26 Şubat). (Erişim Tarihi: 16.07.2018). http://www.star.com.tr/guncel/sosyal-medyadan-tanistigi- cocugu-istismar-etmek-istedi-haber-1190804/.
• Steinberg, S. B. (2017). Sharenting: Children’s privacy in the age of social media. Emory Law Journal, (66), 839-84.
• Şahin, M. & Gülnar, B. (2016). İletişim korkusu ve internet kullanımı ilişkisi: Türkiye’deki üniversite öğrencileri arasında bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 9(2), 9.
• Understanding and preventing child abuse and neglect. (Erişim Tarihi: 12.07.2018). http:// www.apa.org/pi/families/resources/understanding-child-abuse.aspx.
• Ünlü blogger Nihan Kayalıoğlu’na mahkemeden kötü haber. (2017, 30 Haziran). (Erişim tarihi: 23.10.2017). http://www.bursadabugun.com/haber/unlu-blogger- nihan-kayalioglu-na-mahkemeden-kotu-haber-845472.html.
• Whitehead, D. (2015). The Evidence of Things Unseen: Authenticity and Fraud in the Christian Mommy Blogosphere. Journal of the American Academy of Religion, 83(1), 120-150.
• Wiggins, K. (2016, 03 Kasım). Çocukların fotoğraflarını sosyal medyada paylaşmak iyi bir fikir mi?. (Erişim Tarihi: 21.05.2018). https://www.bbc.com/turkce/haberler- 37846302.
• Yargıtay’dan kritik karar: sosyal medyada kullanılan fotoğrafı kullanmak suç sayılmaz. (Erişim Tarihi: 21.05.2017). http://t24.com.tr/haber/yargitay-facebook-hesabindan- fotograf-almak-suc-degil,317013.
• Yeğenine tacizde bulunan şahsı hem dövdü hem kameraya aldı. (2016, 23 Eylül). (Erişim Tarihi: 21.05.2017). http://www.hurriyet.com.tr/gundem/yegenine-tacizde- bulunan-sahsi-hem-dovdu-hem-kameraya-aldi-40229731.
• Yelsalı, P. & Pınar, M. (2012). Digital opportunities for social transition: blogosphere and motherhood in Turkey. Fe Dergi, 4(1), 123-134.
• Yeni nesil internet anneleri dikkat!. (2016, 15 Nisan). (Erişim Tarihi: 18.10.2017). http:// www.globalekonomi.com.tr/keyif/haber/19493/o_fotograflari_paylasirken_ bir_kez_daha_dusunun.html.
• Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkına ve bireysel özgürlüklere felsefi yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(1), 5-11.