Öz
Mecmuas (handwritten journals) among the sources of classical Turkish literature do not have the characteristics of self contained work. The texts written by various poets or authors, are gathered into these mecmuas. Many texts, poets or authors gain recognition via these mecmuas which reflect usually editor’s literary joy. In this article, a poetic story which had been written in a mecmua numbered 06 Hk 431 among the 35a-38b leafs in the National Library of Manuscripts, was introduced. As this story (mathnawi) registered in a mecmua, it was mentioned the importance of mecmuas from the point of literature researches and history. It has been tried to determine language features of the given mathnawi and accordingly it has been evaluated to find the term of this work had been written. In the mathnawi, it is told that a child was sold by his parents to a padishah for hailing his feet pain by putting them to the child’s stomach, and the salvation of the child by praying to Allah. In the article, a summary of this mathnawi was given and it was tried to determine the relations with existent motifs in our literary works and the mathnawi traditions. Besides, a brief evaluation of the story was given with regards of fiction, and composing and solving elements of conflicts were explained. Some similarities of these elements with the other mathnawi stories were also shortly given. At the end of the study, the translation of 115 couplet mathnawi was presented.
Öz
Eski Türk edebiyatının kaynakları arasında yer alan mecmualar müstakil bir eser niteliği taşımazlar. Birbirinden farklı pek çok şair veya münşinin kaleme aldığı metinler mecmualarda bir araya getirilir. Genellikle derleyicinin edebî zevkinin yansıması olan mecmualar aracılığıyla saklı kalmış pek çok metinden, şair veya yazardan haberdar olunmaktadır. Bu makalede de Milli kütüphane Yazmalar Kataloğu’nda 06 Hk 431 kayıt numaralı mecmua içinde ve 35a-38b varakları arasında yer alan mesnevi nazım şekliyle yazılmış manzum bir hikâye tanıtılmıştır. Hikâyenin (mesnevinin) bir mecmuada kayıtlı olması nedeniyle mecmuaların edebiyat araştırmaları ve tarihi açısından önemine değinilmiştir. Söz konusu mesnevi metninin dil özellikleri tespit edilmeye çalışılmış ve buna göre hangi dönemde yazılmış olduğuna dair değerlendirme yapılmıştır. Mesnevide ayakları ağrıyan bir padişahın, hekimlerin önerisiyle ayaklarını karnına sokmak için alıkoyduğu bir çocuğun ana babası tarafından altın mukabilinde padişaha feda edilmesi ve çocuğun Allah’a yürekten yakarmasıyla kurtulması hikâye edilmiştir. Makalede bu hikâyenin özeti aktarılmış ve hikâyedeki olayın edebî eserlerimizde ve mesnevi geleneğimizde var olan motiflerle ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca hikâyenin kurgusal açıdan kısa bir değerlendirmesi yapılmış, olayda çatışmayı oluşturan unsurlarla çatışmayı çözen hususlar açıklanmıştır. Bu unsurların başka mesnevilerdeki hikâyelerle benzerliklerine de kısaca değinilmiştir. Makalenin sonunda da yüz on beş beyitlik mesnevinin çeviri yazı metni ortaya konmuştur.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Temmuz 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 19 Sayı: 2 |