A SUCCES STORY AMONG THE TRANSPORTATİON SECTORS: THE AİR TRANSPORTATİON SECTOR AT THE BEGİNİNG OF THE 21ST CENTURY

Yıl 2013, Cilt: 172 Sayı: 172, 89 - 116, 01.02.2013

Onur Tutulmaz

Öz

A transportation sector in a modern economy constitutes itself an important part of economy and also is in relation with a lot of other sectors or it forms the understructure for them. Being closely connected to technology puts it down into a continuingly changing and developing structure. This structure also constitutes a reason for the question of why there are a plenty amount of studies trying to determine that changes and then evaluate them. One of the aims of this study is to analyze the arguably most important development in the transportation world in the last century. That development is the birth and the later striking development of the air transportation sector in the second half of the last century and so that its becoming major actor in the long distance human transportation among the transportation modes. The shining success of the air transportation sector in the 20th century, which is very similar to the success of the railway transportation sector in the 19th century, is taken under economical scrutiny. The important factors we had in this study are the improvements in the flight safety, quality and the liberalization of the sector, addition to its initial advantage with the velocity factor. Our study concludes that by the liberalization policies, the competitiveness factor which is the very basic property of the market has been effective at the behind of the all economic processes. Concluding the analysis of the important success story of the air transportation sector, it is evaluated that these findings are valuable not just for transportation sectors but also for service sectors.

Anahtar Kelimeler

Transportation economics, Transportation policy, Turkey, Air Transportation, Civil Aviation. JEL Cod

ULAŞTIRMA MODLARI İÇİNDE BİR BAŞARI HİKÂYESİ: 21. YÜZYILIN BAŞINDA HAVAYOLU ULAŞTIRMASI SEKTÖRÜ

Öz

Günümüzdeki anlamıyla gelişmiş bir ulaştırma sektörü, gerek kendisi ekonominin önemli bir parçasını oluşturan, gerekse birçok sektörle doğrudan ilişkisi olan veya onun altyapısını oluşturan bir sektör durumundadır. Ulaştırma sektörünün ayrıca teknolojiyle yakından ilişkisi onu sürekli değişen ve gelişen bir yapıya sokarken, ekonomik literatürde sektör üzerine yapılan çalışmalar arasında bu değişimin tespiti ve ekonomik performans açısından değerlendirilmesi çalışmalarının neden oldukça önemli yer tuttuğunun bir açıklaması olmaktadır. Bu çalışmanın bir amacı, geçen yüzyıl içinde ulaştırma sektörü içerisindeki belki de en önemli değişim olarak bir havayolu sektörünün ortaya çıkışı ve hızla gelişmesiyle özellikle insan ulaştırmasında uzun mesafede ulaştırma yükünü taşıyan ana direk olarak girdiği 21. Yüzyıl başında sektörün durumunu ortaya koymaktır. Ardından, 19. Yüzyılda demiryolu sektörünün yaşadığı başarının benzerini 20. Yüzyıl içerisinde gösteren bir Havayolu ulaştırması sektörünün bu çarpıcı başarısı incelenmektedir. Çalışmamızda öne çıkan unsurlar, havacılığın başından beri hız faktörüyle öne çıkması kadar, sektörde kaydedilen uçuş güvenliği, kalite ve pazarın serbestleştirilmesi gibi unsurların etkili olduğu şeklindedir. Bunun arkasında sektörün pazar düzenlemeleriyle, ekonomik sistemin özü konumundaki unsurların harekete geçirildiği ve çalışmamızda yapılan analizde bu unsurların etkisinin bulunduğu değerlendirilmesine ulaşılmaktadır. Sonuç olarak geçen yüzyılın önemli başarı hikâyesinin analizinin, hem ulaştırma sektörünün geneli hem de servis sektörlerine yönelik olarak, uygulamadan gelen önemli sonuçları ortaya koyduğu değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ulaştırma ekonomisi, Ulaştırma politikası, Türkiye, Havayolu Ulaştırması, Sivil Havacılık. JEL kodları:R40, , N70, L91

Kaynakça

• DİE, (2003a), İstatistik Göstergeler1923-2002, DİE, Ankara.
• DİE, (2003b), Havayolu Taşımacılığı İstatistikleri 2001, DİE, Ankara.
• DİE, (2004), Ulaştırma İstatistikleri Özeti-2002, DİE, Ankara.
• DPT (2001). VIII. Kalkınma Planı, ÖİK Raporu. DPT, Ankara.
• EPATS-European Personal Air Transportation System (2012), Evaluation of the air transport efficiency definitions and their impact on the European Personal Air Transportation System. http://www.epats.eu/files/papers/rohacs_epats.pdf. Eri- şim tarihi: 05/04/2012.
• EC, (2001), White Paper: Time to Decide, European Comission, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
• Geddes, R.R. (2010). The Road to Renewal: Private investment in US Transportation Infrastructure. American Enterprise Institute, Washington, DC.
• Fuller, J.W. (1983). Regulation and Competition in Transportation. Center for Transportation Studies, University of British Columbia. Vancouver, Canada.
• Harvey, D. (1990), The Condition of Postmodernity: An enquiry into the origin of cultural change. Blackwell, Massachussets, USA.
• ICAO, (2004), “Key trends highliht enduring success of the world air transport industry”, ICAO Journal, 59(8), 4-6, 23.
• ICAO, (2004b). The World of Civil Aviation, 2001-2004, Circular 291-AT/123 (11/02 E/P1/1400), ICAO HQ, Montreal
• Keys, P. (1983). Organisations in the Transport Sector. Paul Keys and Michael C. Jackson (eds.), Managing Transport Systems (s. 3-23). Gower Publishing Company. Hants, UK, Brookfield, USA.
• Johnson, D. ve Turner, C. (1983). European Transport Infrastructure: bulding for a competitive Europe. Thomas C. Lawton (ed.), European Industrial Policy and Competitiveness: concepts and instruments (s. 159-180). Macmillan, London, UK.
• Klein, D. ve Majewski, J. (2006). America’s Toll Road Heritage: The Achievements of Private Initiative in the Nineteenth Century. In Gabriel Roth (ed.) Street Smart: Competition, Entrepreneurship and the Future of Roads. Independent Institute, Oakland, CA, USA.
• Meyer, M.D. (2000). Refocusing Transportation Planning for the 21st Century. Transportation Research Board Conference Proceedings 20 (41-55). National Academy Press, Washington, DC.
• Nelson, J.C. (1942). New Concepts in Transportation Regulation. In Transportation and National Policy (197-237). US Government Printing Office. Washington, DC.
• Nelson, J.C. (1947). Some Problems of Postwar Air Transportation. American Economic Review. 2 (37), 492-97.
• Nelson, J.C. (1962a). The Pricing of Highway, Waterways and airways Facilities. American Economic Review. 2 (52), 15-22; 426-33.
• Nelson, J.C. (1962b). Government’s Role Toward Transportation. Transportation Journal. 4 (1), 15-22.
• Nelson, J.C. (1973). A Critic of Governmental Intervention in Transport. In Joseph S. De Salvo (ed.) Perspectives on Regional Transportation Planning. Lexington Books, Lexington. Massachussets.
• Nelson, J.C. ve Heaver, T.D. (1977). Railway Pricing Under Commercial Freedom: The Canadian Experience. Center for Transportation Studies, University of British Columbia. Vancouver, Canada.
• Nelson, J.C. (1981). British Deregulation and US Transport Policy. In Kenneth D. Boyer and William G. Sheherd (eds.) Economic Regulation: Essays in Honor of James R. Nelson. Michigan State University. East Lansing, Michigan.
• Nelson, J.C. (1981). British Deregulation and US Transport Policy. In Kenneth D. Boyer and William G. Sheherd (eds.) Economic Regulation: Essays in Honor of James R. Nelson. Michigan State University. East Lansing, Michigan.
• OECD (2009). Intermodal Transport-National Peer Review: Turkey. OECD Publications, Paris.
• Pampal, S. (1998), “Ülkemizde Trafik ve Trafik Kazaları”, Trafik Dergisi, Yaz Özel Sayısı , 1-3.
• Stubbs, P.C., Tyson, W.J. and Dalvi, M.Q. (1980). Transport Economics. George Allen and Unwin. London, UK.
• Thomson, J.M. (1974). Modern Transport Economics. Penguin Education, Middlesex, England, Baltimore, USA. TVB, (2001), “Ulaştırma Sektörü”, Sektör Araştırmaları Serisi No:24 (http://www.vakifbank.com.tr/earastirma/ulastirma.doc), Türkiye Vakıflar Ban- kası T.A.O. Planlama ve İktisadi Araştırmalar Grup Yönetmenliği.
• UBAK-İTÜ (2004a), Ulaştırma Ana Planı Stratejisi- .I.Ara Rapor, Ulaştırma ve Ula- şım Araçları UYG-AR Merkezi, İstanbul.
• UBAK-İTÜ (2004b), Ulaştırma Ana Planı Stratejisi- .II.Ara Rapor, Ulaştırma ve Ula- şım Araçları UYG-AR Merkezi, İstanbul.
• WB-World Bank (2007). A Decade of Action in Transport: An Evaluation of World Bank Assistance to the Transport Sector, 1995-2005. The World Bank, Washington, DC.
• Whitnah, D.R. (1998). US Department of Transportation. Greenwood Press, Westport CT, USA.
• Winston, C. (2010). Last exit: Privatization and Deregulation of the US Transportation System. Brooking Institution Press, Washington, DC.
• Wright, R.O. (2004). Chronology of Transportation in the United States. McFarland, North Carolina, USA.