ŞEHİRLEŞME SÜRECİNDE OLAN KASABALARDA NÜFUS GELİŞİMİ VE YAŞ YAPISI İLİŞKİSİ: ILGAZ (ÇANKIRI)

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 2, 409 - 435, 14.08.2016

Nazan Karakaş Özür

Öz

ÖZ

Nüfusun nitelikleri yerleşmelerin şekillenmesinde önemli rol oynar. Özellikle yaş yapısı, geçmiş bugün ve gelecek hakkında fikir vermesi nedeniyle yerleşmenin gelişimi ile çok yakından ilişkilidir. Çalışmada Ilgaz İlçe merkezini oluşturan Ilgaz kasaba yerleşmesinde yaş yapısı ve bunun mahalleler arasında dağılımı incelenmiştir. Genel olarak Türkiye’de kırsal kesimde yaşlanmaya doğru giden bir nüfus yapısı olduğu başka çalışmalarca tespit edilmiştir. Bu durumun Ilgaz kasabasında Türkiye ortalamalarının üzerinde seyrettiği görülmüştür. Yaşlı bir nüfusa sahip olması ve gittikçe yaşlanması kasabanın şehre dönüşümü önündeki en önemli engellerden biridir. Mahalleler arasında da yaş yapısı açısından farklı dağılımlar belirlenmiştir. Bu durumun temel nedeni mahallelerin konumları ve iskân durumları olarak belirlenmiştir. Yıllar içinde, mahalle yaş yapılarındaki ani değişimler de bununla ilgili bulunmuştur. Bir yerleşmede yaş yapısının değişiminde genç nüfusun azalma yolunda olması son derece kritik sonuçlara yol açacaktır. Bu sonuçların idari, siyasi, ekonomik ve sosyal olarak değerlendirilmesi gerekir.  

Anahtar Kelimeler: Ilgaz kasabası, yaş yapısı, nüfus gelişimi.

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Atalay İbrahim. (2005). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya, Meta Basım, 4. Baskı, İzmir.
• Avcı Sedat. (2014).“Türkiye’de 65 ve Üzeri Yaştaki Nüfusun Gelişimi ile Mekansal Dağılışı,” TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempozyumu 23-24 Ekim 2014 Bildiriler Kitabı, Ankara, s.299-308.
• Büyüköztürk Şener vd. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem akademi Yayıncılık, 16. Baskı, Ankara.
• Creswell W.John. (2013). Nicel Nitel ve Karma Yöntem Araştırma Deseni, (Çev. Selçuk Beşir Demir) Eğiten Kitap, Ankara.
• Doğanay, Hayati. (1994). Türkiye Beşeri Coğrafyası, Gazi Büro Kitapevi, Ankara.
• Garipağaoğlu, Nuriye. (Temmuz-2010). “Türkiye’de Kentleşmenin, Kent Sayısı, Kentli Nüfus Kriterlerine Göre İncelenmesi Ve Coğrafi Dağılışı,” Marmara Coğrafya Dergisi, sayı: 22, s. 1-42.
• Göney, Süha. (1977). Şehir Coğrafyası, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayın No.2274. İstanbul.
• Friedlander Dove, Okun Barbara S., Segal Sharon. (1999). “The Demographic Transition Then And Now:Processes, Perspectives, And Analyses” Journal of Family History, Vol. 24 No. 4, pp.493-533. jfh.sagepub.com adresinden 19.10.2015 tarihinde alındı.
• Karabağ Servet, Şahin, Salih. (2003). Türkiye’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Gündüz Yayıncılık, Ankara.
• Karakaş (Özür) Nazan (1995). Ilgaz İlçesi Coğrafyası, Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü.
• Keleş, Ruşen. (1970). “Türkiye’de Şehirleşme Eğilimleri.” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 25, 43-83.
• Koç. İsmet, Eryurt M.Ali, Adalı Tuğba, Seçkiner Pelin. (2008). Türkiyenin Demografik Dönüşümü, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü Yayınları. Ankara.
• Mandıracıoğlu Aliye. (2010). “ Dünyada ve Türkiye’de Yaşlıların Demografik Özellikleri, Ege Tıp Dergisi, 49(3), Ek/ Supplement, 39-45,
• Özçağlar. Ali. (1997). Türkiye’de Belediye Örgütlü Yerleşmeler, Ekol Yayınevi, Ankara.
• Sharlon, Allan. (1978). “Methods for Estimating Population Total Age Distribution and Vital Rates in Family Reconstitution Studies,” Population Studies, Vol.32, No:3, (Nov. 1978), pp.511-521. www.jstor.org/stable/2173724?seq=1 adresinden 13.10.2015 tarihinde 11:30’da alındı.
• Sınmaz, Serkan. (2013). “Yeni Gelişen Planlama Yaklaşımları Çerçevesinde Akıllı Yerleşme Kavramı ve Temel İlkeleri.” MEGARON, 8/2, 76-86.
• Şahin, Salih, (2015). Geçmiş Günümüz ve Gelecekte Nüfus Gerçeği, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Turner, John A. (Apr.1984). “Population Age Structure and Size of Social Security,” Southern Economic Journal, Vol.50, No.4, pp.1131-1146.
• www.jstore.org./stable/1058439?search=yes&resultItemclick adresinden 13.10.2015 tarihinde 11:40’ta alınmıştır.)
• Tümertekin, Erol. (1994). Beşeri Coğrafya, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayını, İstanbul.
• Türkoğlu, İrfan. (2012). “Belediye Gelirleri Ve Yeni Bir Gelir Kaynağı Olarak Şehirleşme Rantı.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11/40, 293-305.
• TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2002). Plan Nüfus Projeksiyon Yöntemleri, http/ekutup.dpt.gov.tr adresinden 13.10.2015 11:15Te alındı.
• TÜİK (2014).“İstatistiklerle Yaşlılar 2014,” Haber Bülteni, Sayı: 18620, 18 Mart 2015, Saat: 10:00, /PreHaberBultenleri.do?id=18620 adresinden 29.10.2015 tarihinde alınmıştır.
• Uzuneminoğlu, Hamza.(1993). “Kasabadan Şehre Geçiş Sürecine Bir Örnek: Engiz” Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, s.245-263.
• Yakar, Mustafa. (2012a). “İç ve Dış Göçlerin Kırsalda Nüfusun Yaş Yapısına Etkisi: Emirdağ İlçesi Örneği,” Coğrafi Bilimler Dergisi, 10 (2), 129-149.
• Yakar, Mustafa. (2012b). “Yirminci yüzyılın İlk Çeyreğinde Türkiye Nüfusundan Ne Değişti?” Uluslararası sosyal araştırmalar Dergisi, 5(21), s.382-402.
• Yavan, Nuri. (2012). “Türkiye’de Yatırım Teşviklerinin Bölgesel Belirleyicileri: Mekânsal ve İstatistiksel Bir Analiz,” Coğrafi Bilimler Dergisi,10 (1), 9-37.
• Yüceşahin, Murat, Bayar Rüya, Özgür Murat. (2004). “Türkiye’de Şehirleşmenin Mekansal Dağılımı ve Değişimi,” Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(1), s.23-39.
• Yüceşahin, Murat. (2011). “Küresel Bir Süreç Olarak Demografik Dönüşüm,” Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(1), 11-27.
• http://www.tuik.gov.tr
• http://hdr.undp.org/en/composite/HDI
• http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.3194&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch