İLKOKUL 4.SINIF SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABINDA YER ALAN KAVRAMLAR LİSTESİNİN DEMOKRASİ VE ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK KAVRAMLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 2, 435 - 450, 06.08.2017

Cuneyt Akar , Doğan Yalçın

Öz

Bu çalışmanın amacı 4.Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz kitabında yer alan kavramlar listesindeki 91 kavramı demokrasi ve çokkültürlülük bağlamında incelemek ve tasnif etmektir.  Araştırma betimsel bir çalışma olup, bulgular nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ile elde edilmiştir. Bu amaçla kılavuz kitapta bulunan 91 kavram tek tek incelenmiş ve sözkonusu kavramların 4 grupta toplanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.  Bu ruplar; 1) doğrudan demokrasi ile ilgili kavramlar, 2) dorudan çokkültürlülük ile ilgili kavramlar, 3) hem demokrasi hem de çokkültürlülük ile ilgili kavramlar ve 4) ne demokrasi ve ne de çokültürlülük ile ilgili olmayan kavramlar biçiminde oluşturulmuştur. Ortaya çıkan gruplar Venn şeması ile gösterilmiştir. Sonuç olarak, doğrudan demokrasi ile ilgili olan 26,  doğrudan çokkültürlülük ile ilgili olan 19, hem demokrasi hem de çokkültürlülük ile ilgili olan 6, demokrasi ya da çokkültürlülükle bağdaşmayan 40 kavram olduğu tespit edilmiştir. Tasnif sonucunda 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz kitabındaki kavramlar listesinin yaklaşık %56 düzeyinde demokrasi ve/veya çokkültürlülük ile ilgili olduğu görülmüştür. Bu oran yetersiz olmasa da Venn şemasının dışında kalan yaklaşık % 44 oranındaki kavramların bazılarının demokrasi ve çokkültürlük ile kolayca bağdaştırılabileceği ve mevcut oranın arttırılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak bu kavramların demokrasi ve/veya çokkültürlülükle nasıl ilişkilendirilebileceğine ilişkin bazı önerilerede bulunulmuştur.

Kaynakça

• ACUN, İ., AKAR, C., DEMİR, M. & GÖZ, N.L. (2010). The relationship between critical thinking skills and citizenship behaviours. CiCe Conference, Barcelona, Spain, 20-22 May. In . P.Cunningham & N. Fretwell (eds.), Lifelong learning and active citizenship. London: CiCe, pp. 495 – 500
• ACUN, İ., YÜCEL, C., ÖNDER, A. ve TARMAN, B. (2013). Değerler: Kim ne kadar değer veriyor? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Kış (6/1), 194-196.
• ANIL, D., YAVUZ, G. (2010). Öğretmen adayları için çok kültürlü eğitime yönelik tutum ölçeği güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 1056-1062. ISBN: 978 605 364 104 9
• APA. (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice and organizational change for psychologists. [19.11.201] retrieved from http://www.apa.org/pi/multiculturalguidelines/homepage.html
• BİRBİÇER, B. (2013). Sosyal Bilgiler 4 Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara: Dikey Yayınevi
• ÇOBAN, A. E., KARAMAN, N. G., Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi. (10) 1.
• DEMİR, S. (2012).Çok Kültürlü Eğitimin Erciyes Üniversitesi Öğretim Elemanları İçin Önem Derecesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. C. 7, S.4, ss. 1453-1475.
• DEMİRCİOĞLU, E., ÖZDEMİR M. (2014). Pedagojik formasyon öğrencilerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi, Ege Eğitim Dergisi 2014 (15) 1: 211-232
• ENGİN G., GENÇ, S-G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları (çanakkale onsekiz mart üniversitesi örneği), Route Educational and Social Science Journal, Volume 2(2)
• GÖZÜTOK, F. D. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri (3. Bs.). Ankara: Ekinoks Yayınları.
• KAMBER, T., ACUN, İ. & AKAR, C. (2011). İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler öğretim programının uygulanabilirliği, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 195-218. http://dx.doi.org/10.12780/UUSBD99
• KARPAT, H. K. (2010). Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller. İstanbul: Timaş Yayınları.
• KATILMIŞ, A., EKŞİ, H., ÖZTÜRK, C. (2010). Sosyal bilgiler dersi kazanımlarıyla bütünleştirilmiş bilimsellik odaklı karakter eğitimi programının etkililiği, Journal of Social Studies Education Research Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 50-87.
• KESKİN , Y., YAMAN, E. (2014). İlköğretim sosyal bilgiler programı ve ders kitaplarında yeni bir paradigma: Çokkültürlü eğitim. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.Volume 9/2 Winter 2014, p. 933-960
• MEB, (2015). Hayat Bilgisi Programı, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (2005). Sosyal Bilgiler Programı 4-5. Sınıflar, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• OĞUZKAN, F. (1981). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖZDEMİR, M., DİL, K. (2013). Teachers’ attitudes toward multicultural education: case of çankırı province ankara university, Journal of Faculty of Educational Sciences, vol: 46, issue: 2, 215-232
• POLAT, S. (2009). Öğretmen adaylarinin çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1). 154-164.
• POLAT, S. (2012). Okul müdürlerinin çokkültürlülüğe ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 334-343.
• TAY, B., BAŞ, M. (2015). Çok kültürlü eğitim anlayışı temelli öğrenme – öğretme yaklaşımı, G. Ekici, (Ed.), Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları-3. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• TAY, B., DURMAZ F., & ŞANAL, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi GEFAD / GUJGEF 33(1), 67-93.
• ULUBEY, Ö., GÖZÜTOK, F-D. (2015) Yaratıcı drama ve diğer etkileşimli öğretim yöntemleri ile geleceğin vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi, Eğitim ve Bilim Cilt 40 (2015) Sayı 182 87-109.
• YAZICI, S., BAŞOL, G. ve TOPRAK, G. (2009). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim tutumları: bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin yay.
• YİĞİT, M. F., TARMAN, B. (2013). Değerler eğitimimin ilköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki yeri ve önemi. Journal of Social Studies Education Research Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 4(2), 79-102