BİR ALGI YÖNETİMİ ARACI OLARAK TİYATRO; İNGİLİZ SAHNELERİNDE İKİ OSMANLI SULTANI VE TÜRK KİMLİĞİ ALGISI

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 2, 433 - 458, 05.08.2018

Yavuz Çelik

Öz

Tiyatro
insanlık tarihinin en eski sanat dallarından biri olarak insanların hem
eğlendirilmesinde hem de eğitilip yönlendirilmesinde önemli rol oynar.
Özellikle okuma yazma kültürü olmayan ya da az olan toplumlarda halk üzerinde
tartışılmaz bir etkiye sahip olmuştur. Bu nedenle tiyatro, halkı yani
izleyiciyi belli bir konu, kişi, kurum ya da devlete karşı istenilen şekilde
yönlendirmek için kullanılagelmiştir. Bu noktada karşımıza çıkan algı yönetimi,
beş duyu üzerinde kurulu olan tiyatro gibi sanatların başlıca yöntemlerinden
biridir. Nitekim bu yöntem tiyatroda, Orta Çağ’da Katoliklik lehine,
Rönesans’ta Katoliklik aleyhine tercih edilmiştir. Avrupa’nın Katolikliğin
kıskacından kurtulup milletleşmeye başladığı ve İngiliz, Alman, Fransız gibi
kimliklerle anılmaya başladığı 16. yüzyıldan sonra ise Katolikliğe uygulanan
ters algı, dönemin en büyük devleti, milleti ve askeri gücü olan Türklere karşı
çizilmiştir. Özellikle Osmanlı’nın güç kaybetmeye başladığı 1700’lerde ve
sonrasında da İngiliz yazarların sahne için yazdıkları oyunlarda Türk sultanlar
pejoratif sıfatlarla ve eylemlerle çizilmiş, İngiliz ve Avrupalıların gözünde
barbar, cani, tecavüzcü ve katil gibi niteliklerin sahibi olarak
resmedilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:
algı
yönetimi, tiyatro, Türkler, Osmanlı, barbar

Anahtar Kelimeler

algı yönetimi, tiyatro, Türkler, Osmanlı

Kaynakça

• KAYNAKÇAAGARWAL, K. (2009). Perception Management: The Management Tactics. Global India Publications Pvt Ltd, New Delhi.AKALIN, E. (2016). Staging the Ottoman Turk: British Drama, 1656-1792. Ibidem-Verlag, Stuttgart.AKSOY, Y. (2016). XVIII. Yüzyıl İngiliz Tiyatrosunda Türkler. Kurgan Edebiyat, Ankara.BERNARD, S. ve SOWERBY, R. (ed.). (2017). The Plays and Poems of Nicholas Rowe – Vol. V: Lucan’s Pharsalia. Routledge, New York.CANFIELD, J. D. (2001). The Broadview Anthology of Restoration & Early Eighteenth-Century Drama. Broadview Press, Toronto.DAVEY, R. (1897). Sultan and His Subjects. Chapman & Hall, Ltd., London.DAY, G. & LYNCH, J. (ed.). (2015). The Encyclopedia of British Literature, 1660-1789, Volume I: A – El. John Wiley & Sons, Ltd., West Sussex.ELSBACH, K. D. (2006). Organizational Perception Management. Routledge, London.EPSTEIN, J. (2006). Alexis de Tocqueville: Democracy’s Guide. Harper Collins, New York.GOOSE, N. (2005). ““Xenophobia” in Elizabethan and Early Stuart England: An Epithet Too Far?” Bkz. GOOSE, N. ve LUU, L. (ed.). Immigrants in Tudor and Early Stuart England. Sussex Academic Press, Brighton, ss. 110-135.HOURANI, A. H. (1991). Islam European Thought. Cambridge University Press, Cambridge.KARPAT, K. H. (ed.). (1974). The Ottoman State and Its Place in World History. E. J. Brill, Belgium.KNOLLES, R. (1603). The Generall Historie of the Turkes, from the first beginning of that Nation to the rising of the Othoman Familie: with all the notable expedition of the Christian Princes against them. Together with the Lives and Conquests of the Othoman Kings and Emperours. Adam Islip, London.CHALMERS, A ve HAZLITT, W. (ed.). (1857). The Table Talk of Martin Luther. G. Bohn, London.ORR, B. (2001). Empire on the English Stage, 1660-1714. Cambridge University Press, Cambridge.PASTORINO, E. ve DOYLE-PORTILLO, S. (2013). What is Psychology: Essentials. Wadsworth Cengage Learning, Belmont.ROOKES, P. ve WILSON, J. (2000). Perception: Theory Development and Organization. Routledge, London.ROWE, N. (1781). The Poetical Works of Nicholas Rowe. The Martins, Edinburgh.SCHWOEBEL, R. (1967). The Shadow of the Crescent: Renaissance Image of the Turks 1453-1517. B. de Graaf, Nieuwwkoop.ŞENLEN, S. (2005). “Richard Knolles’ The Generall Historie of the Turkes as a Reflection of Christian Historiography”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, Sayı 18, Bahar, ss. 379-393.VENTURO, D. F. (1999). Johnson the Poet: The Poetic Career of Samuel Johnson. University of Delaware Press, Delaware.YILMAZ, B. (2016). Yine De Hayat: Denemeler. Hiperlink Yayınları, İstanbul.