ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞU ARTIRMAYA YÖNELİK BİR PSİKO-EĞİTİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİNİN SINANMASI

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 3, 575 - 587, 15.12.2020

Durmuş Ümmet Hatun Sevgi Yalın

Öz

Bu araştırma psikolojik iyi oluşa yönelik hazırlan psiko-eğitim programının
üniversite öğrencilerinin iyi oluş düzeyleri üzerine etkisini incelemek
amacıyla tasarlanmıştır. Araştırmada öntest sontest kontrol gruplu
yarı-deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma, Sabahattin Zaim Üniversitesi
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü 3.sınıf öğrencileri üzerinde
yürütülmüştür. Araştırmanın deney grubu ve kontrol grubu, araştırmaya gönüllü
olarak katılmayı kabul eden öğrenciler içerisinden seçkisiz atamayla belirlenen
9 öğrenci deney grubu, 9 öğrenci kontrol grubu olmak üzere toplam 18 öğrenci
ile oluşturulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Psikolojik İyi Oluş
Ölçeği kullanılmıştır. Deney grubuna psiko-eğitim programı uygulanırken,
kontrol grubunda ise herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Deney ve kontrol
grubunun iyi oluş ölçeği öntest ve sontest puanlarında anlamlı bir farklılık
olup olmadığını belirlemek için non-parametrik Mann Whitney-U testi
yapılmıştır. Deney ve kontrol grubunun iyi oluş sontest puanlarının öntest
puanlarına göre anlamlı bir şekilde azalıp azalmadığını belirlemek amacıyla non-parametrik
Wilcoxon İşaretlenmiş Mertebeler Testi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucu
deney grubunun öntest ve sontest puanları arasında toplam puan bazında anlamlı
bir farklılık bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar yapılan başka araştırmalar ve
alan yazını bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik iyi oluş, Psiko-eğitim programı, Üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Akın, A. (2009). Akılcı duygusal davranışçı terapi odaklı grupla psikolojik danışmanın psikolojik iyi olma ve öz-duyarlık üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Albayrak, G. (2013). Psiko-eğitim programı ile psikodramanın, üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşlarına etkisinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cenkseven, F. (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). ÇukurovaÜniversitesi, Adana.
• Corey, G. (1990). Theory and practice of group counseling. Belmont, Calif: Rooks/cole.
• Deci, E. L. & Ryan, R. M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction. Journal of Happiness Studies, 9, 1-11
• Diener, E., & Diener, C. (1996). Most people are happy. Psychological Science, 7, 181-185.
• Diener, E., Scollon, C. N., & Lucas, R. E. (2009). The evolving concept of subjective well-being: The multifaceted nature of happiness. Social Indicators Research Series, 39, 67-100.
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (4. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Eryılmaz, A. (2013). Pozitif psikolojinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında gelişimsel ve önleyici hizmetler bağlamında kullanılması. The Journal of Happiness & Well-Being, 1(1),1-21.
• Jacobs, E., & Schimmel, C. (2013). Etki terapisi. (Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Karaırmak, Ö. ve Siviş, R. (2008). Modernizmden postmodernizme geçiş ve pozitif psikoloji. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 102-115.
• İşmen-Gazioğlu, E., Canel, N. (2015). Bağımlılıkla mücadelede okul temelli bir önleme modeli: yaşam becerileri eğitimi. Addicta: The Turkish journal on addictions, 2(2),5-44.
• Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002) Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82, 1007–1022.
• Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Öksüz, Y. (1997). Duyguların açılması eğitiminin üniversite öğrencilerinin özerklik düzeyine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun. Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğü (2015). Yaşam becerileri (etkinlik kitabı). Ankara: M.E.B yayınları
• Pawelski, J. O. (2003). William James, positive psychology, and healthy mindness. Journal of Speculative Philosophy,17, 1, 53-67.
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
• Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
• Ryff, C. D., & Singer B. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, (9), 13-39.
• Ryff, C. D., & Singer B. (1996). Psychological well-being: Meaning, measurement, and implications for psychotherapy research. Psychother Psychosom, (65), 14-23.
• Seligman, M. E. P. (2001). Positive Psychology, Positive Prevention, and Positive Therapy. In Snyder C.R. & Lopez, S.J. (Eds.). Handbook of Positive Psychology. New York: Oxford University Press.
• Seligman, M. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5–14.
• Ümmet, D. & Demirci, G. (2017). Yaşam becerileri eğitimi kapsamında yürütülen grupla psikolojik danışma uygulamasının ortaokul öğrencilerinin iyi oluşları üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (45)153-170.
• Waterman, A. S. (1993). “Two conceptions of happiness: Contrasts of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment”, Journal of Personality and Social Psychology, (64), 678-691.
• Yalom, I. (2012). Grup psikoterapisinin teori ve pratiği (Ö. Karaçam ve A. Tangör, Çev.) İstanbul: Kabalcı.