Yaşlı ve Çevre İlişkisi Üzerinden Yaş Dostu Kenti Anlamak: Samsun Büyükşehir Belediyesi Örneği

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 3, 934 - 956, 08.12.2025

Fatma Begüm Özel

https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1610710

Öz

Yaşlının mahalle ile olan pozitif ilişkisi, ev ve çevresine olan doyumu yaşlının yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etkendir. Yaşlı yetişkinin çevresiyle olan öznel algısı, gereksinimleri, serbest zamanı değerlendirme şekli, toplumsal yaşama katılımı yakın çevrenin niteliği ile oldukça bağlantılıdır. Yaşlı dostu bir topluluk, çevresel düzenlemeler ve başarılı yaşlanma için uygun yaşam alanları sunarak, yaşlı bireylerin aktif ve kaliteli bir yaşama katılmalarına olanak tanır. Yaşlı yetişkinler, fiziksel, sosyal ve ekonomik koşullarına bağlı olarak çevrelerini inşa etmektedir. Bu çalışma, Samsun Büyükşehir Belediyesi Yaşlılara Bakım Merkez Birimi’nden, evde sağlık ve bakım hizmeti alan yaşlıların yaş dostu kent algılarının araştırılmasını içermektedir. Çalışma ile yaşlı yetişkinin konut, mahalle ve kente dair görüşleri, yaş dostu kent kavramını oluşturan sekiz ana bileşen üzerinden anlaşılmaya çalışılmıştır. Yaşlanma bağlamında çevre ortamlarına yüklenen anlamların ve çevre uygulamalarının anlaşılmaya çalışıldığı bu çalışmada, yaşlı yetişkinlerin yaş dostu kent anlayışları nitel araştırma yöntemiyle fenomenolojik desen kullanılarak anlaşılmaya çalışılmıştır. 50 yaşlı bireyin katılımı ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş ve kişilerin deneyimleri betimsel analiz yoluyla değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcı yaşlı yetişkinler, yaşadıkları çevrenin yaş dostu kentten uzak bir anlayışta inşa edildiğini ifade etmişlerdir. Yaşlı bireylerin sosyal bağlantılarını güçlendirmek ve yaşam kalitelerini artırmak amacıyla, sosyal politikaların ve destekleyici yapısal değişimlerin hayata geçirilmesi büyük bir gereklilik arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık , Yaşlı Dostu Kent , Çevre , Mahalle.

Understanding Age-Friendly Cities On The Relationship Between Older Adults And The Environment: Samsun Metropolitan Municipality Example

Öz

The positive relationship of the elderly with the neighborhood and their satisfaction with their home and environment is an important factor on the quality of life of the elderly. Older adults' subjective perception of their environment, their needs, the way they spend their leisure time, and their participation in social life are highly related to the quality of their immediate environment. An elderly-friendly community enables older adults to participate in an active and quality life by providing environmental arrangements and living spaces suitable for successful aging. Older adults construct their environment depending on their physical, social and economic conditions. This study investigates the perceptions of age-friendly cities of the elderly who receive home health and care services from Samsun Metropolitan Municipality Elderly Care Center Unit. With the study, the views of the elderly adults on housing, neighborhood and city were tried to be understood through the eight main components that make up the concept of age-friendly city. In this study, in which the meanings attributed to environmental environments and environmental practices in the context of aging are tried to be understood, the age-friendly city perceptions of older adults were tried to be understood by using phenomenological design with qualitative research method. With the participation of 50 older adults, face-to-face interviews were conducted and their experiences were evaluated through descriptive analysis. As a result of the research, the participating older adults stated that the environment they live in is built in an understanding that is far from an age-friendly city. In order to strengthen the social connections of older adults and improve their quality of life, it is essential to implement social policies and supportive structural changes.

Anahtar Kelimeler

Old Age , Age-Friendly City , Environment , Neighborhood.

Kaynakça

• Arpacı, F. (2005). Farklı boyutlarıyla yaşlılık. Türkiye İşçi Emeklileri Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları.