KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL KABULLERİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK SINIF ARKADAŞLARINA SUNULAN YARATICI DRAMA YÖNTEMİNİN ETKİLİLİĞİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 99 - 123, 30.12.2021

Hakan Sarı , Emine Seçil Karamuklu

Öz

Özel gereksinimli veya çeşitli alanlarda yetersizliği olan çocukların hayata atılmalarında, günlük hayatın bir parçası olarak kendilerini bir yere ait hissetmelerinde dolayısıyla sosyal kabullerinin sağlanmasında akran desteğinin önemli bir yere sahip olduğu bilinmektedir. Özel gereksinimli öğrencilerin toplumdan soyutlanmalarına engel olmak için onların var olan yetenekleri ve gizil güçleri akademik, sosyal ve fiziksel olarak desteklenmelidir. Diğer yandan kaynaştırma öğrencilerinin sosyal uyum becerilerini geliştirmeye yönelik yapılan uygulamaların etkililiğini artırmada akranlarla birlikte yapılan uygulamaların süreci olumlu yönde etkilediği bilinmektedir. Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal kabullerini artırmaya yönelik sınıf arkadaşları ile yapılan uygulamalar konusunda yapılmış çalışmaların oldukça sınırlı olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, bu araştırma; kaynaştırma öğrencilerinin sosyal kabullerini artırmaya yönelik sınıf arkadaşlarına sunulan yaratıcı drama yönteminin etkililiğinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda; yaratıcı drama etkinliklerinin uygulandığı deney grubunda yer alan çocukların sosyal kabul düzeyleri, etkinliklerin uygulanmadığı kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırma ön test ve son test kontrol gruplu deneysel bir çalışmadır. Araştırma 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Sivas iline bağlı bir ilkokulda üçüncü sınıfta öğrenim görmekte olan toplam 28 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Ön-test son-test kontrol gruplu olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın bağımsız değişkeni, normal gelişim gösteren öğrencilerle yürütülen yaratıcı drama etkinlikleridir. Araştırmanın bağımlı değişkeni ise, normal gelişim gösteren öğrencilerin özel gereksinimli bireyleri sosyal kabul düzeyleridir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen öğrenci bilgi formu ve öğretmen bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen bilgi formları uzman görüşü alınarak tekrar yapılandırılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilere Siperstein (1980) tarafından geliştirilen ve Civelek (1990) tarafından Türkçeye uyarlanan ‘‘Sosyal Kabul Ölçeği’’ (SKÖ) uygulanmıştır. Sosyal Kabul Ölçeği’nin, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Ali Hikmet Civelek (1990) tarafından yapılmıştır. Araştırma için toplanan veriler elde edilen verilerde ön test ve son test puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemeyi gerektirmesi nedeniyle, tek yönlü varyans analizi, SPSS paket programından yararlanılarak elde edilmiştir.
Araştırmaya ilişkin; kaynaştırma öğrencisi bulunan okullarda görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin yaratıcı drama etkinliklerine yönelik yeterli bilgiye sahip olmadığı, kaynaştırma öğrencilerinin sosyal farkındalık düzeylerini artırmak amacıyla sınıf arkadaşlarına sunulan yaratıcı drama etkinliklerinin kaynaştırma öğrencilerinin sosyal gelişimi açısından sürece olumlu katkı sağladığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

özel eğitim, özel gereksinimli çocuklar, bütünleştirme, kaynaştırma, sosyal kabul, yaratıcı drama etkinlikleri, nicel araştırma, ön-test son-test uygulaması, özel eğitim, özel gereksinimli çocuklar, bütünleştirme, kaynaştırma, sosyal kabul, yaratıcı drama etkinlikleri, nicel araştırma, ön-test son-test uygulaması

Teşekkür

Bu çalışmada büyük desteği olan ve her zaman kıymetli görüşleri ile yolumu aydınlatan kıymetli hocam Prof. Dr. Hakan SARI'ya sonsuz teşekkürleri bir borç bilirim.

Kaynakça

• Sarı, H. & Pürsün, T. (2016). Özel Eğitimde Etkili Kaynaştırma/Bütünleştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sarı, H. & İlik, Ş. Ş. (2018). Öğretmenler için bireyselleştirilmiş eğitim programı yeterlik ölçeği (ÖBEPYÖ): Ölçek Geliştirme Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(2), 1467-1483.
• Sucuoğlu, B., Tevhide, K. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları, yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. Morpa. İstanbul
• Sucuoğlu, B. (2015). Türkiye’ de Kaynaştırma Uygulamaları: Yayınlar/Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02).