The Relationship Between Candidate Teachers’ Decision-Making Styles with Knowledge and Awareness Levels Towards Child Neglect and Abuse

Yıl 2021, , 121 - 140, 28.01.2021

Ata Pesen , Uğur Epçaçan

https://doi.org/10.33417/tsh.775148

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to investigate the knowledge and awareness levels of teacher candidates' decision-making styles about child abuse and neglect and the relationship between these two variables. The collected data was analyzed according to independent samples t-Test, One-way ANOVA, Pearson Product-Moment Correlation and Multiple Linear Regression analysis methods. As a result of the research; It has been determined that there is a meaningful difference in favor of women in the level of knowledge and risk recognition of teacher candidates regarding child abuse and neglect, and male teacher candidates have more rational, intuitive and avoidance styles than women in terms of decision-making styles. A positive and significant relationship has been found between the pre-service teachers' rational decision-making, intuitive and dependent decision-making styles, and their knowledge and risk carrying levels on Child Abuse and Neglect. In addition, as a result of the research, it was found that pre-service teachers who have rational decision-making style explained 13% of the change in the level of knowledge and risk recognition regarding child abuse and neglect. In line with the results obtained, it is recommended to determine the principles that will facilitate the detection of abuse and enable rational decision making.

Anahtar Kelimeler

Abuse, Neglect, Child, Teacher candidate, Decision making style

Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismarı ve İhmali Konusundaki Bilgi ve Risk Tanıma Düzeyleri ile Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının karar verme stillerinin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi ve risk tanıma düzeyleri ve bu ikisi değişken arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Verilerin analizi Bağımsız Örneklemler için t testi, Tek Faktörlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Momentler Çarpım Korelasyon tekniği ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; kadın öğretmen adayların çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi ve risk tanıma konusunda erkelere göre anlamlı düzeyde farklılaştığı ve karar verme stilleri açısından erkek öğretmen adaylarının kadınlara göre daha rasyonel, sezgisel ve kaçınma stillere sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının rasyonel karar verme, sezgisel ve bağımlı karar verme stilleri ile Çocuk İstismarı ve İhmali konusundaki bilgi ve risk Taşıma Düzeyleri arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca araştırma sonucunda rasyonel karar verme stiline sahip öğretmen adaylarının çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi ve risk tanıma düzeyindeki değişimin %13’ünü açıkladığı bulunmuştur. Elde dilen sonuçlar doğrultusunda istismarın fark edilmesini kolaylaştıracak ve rasyonel karar vermeyi sağlayacak ilkelerin belirlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstismar, İhmal, Çocuk, Öğretmen adayı, Karar verme stili

Kaynakça

• Akgül, E. (2015). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Çalışan Personelin Cinsel İstismar Bildirim Durumları, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aksel, Ş, Yılmaz Irmak, T. (2015). Çocuk Cinsel İstismarı Konusunda Öğretmenlerin Bilgi ve Deneyimleri. Ege Eğitim Dergisi, 373-391. DOI: 10.12984/eed.60194
• Aral, N. (1997). Fiziksel İstismar ve Çocuk, Tekışık Veb Ofset Tesisleri, Ankara.
• Aral, N., & Gürsoy, F. (2001). Çocuk hakları çerçevesinde çocuk ihmal ve istismarı. Milli Eğitim Dergisi, 151(5), 27-54.
• Aslan, E. A., & Çelik, İ. (2020). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk İstismarına Yönelik Farkındalık Düzeyinin İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 40-56.
• Başdaş, Ö., & Bozdağ, F. Hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanılama durumlarının belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 267-275.
• Burç, A., Güdücü Tüfekçi, F. Hemşirelerin Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerini Tanılama Düzeyleri- Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 6(3): 144-151.
• Can, V. (2017). Öğretmen adaylarının çocuk ihmal ve istismarına yönelik bilgi ve farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi (Diyarbakır ili örneği) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dereobalı, N., Çırak Karadağ & Sönmez, S. (2013). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Çocuk İstismarı, İhmali, Şiddet ve Eğitimcilerin Rolü Konusundaki Görüşleri, Ege Eğitim Dergisi. 14 (1), 50-66.
• Dilsiz, H., & Mağden, D. (2015). Öğretmenlerin Çocuk İstismar ve İhmali Konusunda Bilgi ve Risk Tanıma Düzeylerinin Tespit Edilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1.
• Doğan, T. & Bayar, Ö. (2018). Çocuk cinsel istismarı: Geleceğin öğretmenleri and okul psikolojik danışmanları ne kadar biliyor? Journal of International Social Research, 11(55), 571-581.
• Donat Bacıoğlu, S. D., & KAYA, Z. (2020). Öğretmen Adaylarının Çocuk İstismar ve İhmaline İlişkin Bilgi Düzeyleri ile Çocuğa Yönelik Cinsel İstismarı Bildirme Tutumlarının İncelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 17(1):894-929.
• Duman, N., Adıgüzel, B., Hüseyinoğlu, E., & Kaplan, C. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinde Çocuk İhmal ve İstismarını Tanıma. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi 6(20), 205-215.
• Ercan, N. (2019). 4-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin istismar farkındalıkları (Diyarbakır örneği). (Yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Erol, D. (2007). Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Çocuklardaki Fiziksel İstismar Belirtilerine İlişkin Farkındalıkları (Eskişehir İl Örneği) (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi, Yayınlanmamış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• https://www.childwelfare.gov/pubs/factsheets/whatiscan/,2020
• https://www.childwelfare.gov/topics/responding/reporting/how/,2020
• https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/child/Child_maltreatment_infographic_EN.pdf?ua=1
• Kara, Ö., Çalışkan, D., & Suskan, E. (2014). Ankara ilinde görev yapan çocuk asistanları, uzmanları ve pratisyen doktorların çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeyleri ve yaklaşımlarının karşılaştırılması. Türk Pediatri Arşivi, 49, 57-65.
• Kaytez, N., Yücelyiğit, S., & Kadan, G. (2018). Çocuğa Yönelik İstismar ve Çözüm Önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-24.
• Keser, N., Odabaş, E., & Elibüyük, S. (2010). Ana-babaların çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 4(3), 150-157.
• Kılıç A, (2004). Çocuk ihmali ve istismarı. Klinik Çocuk Forumu, 4(2), 35-40.
• Korkmazlar Oral, Ü., Engin, P., & Büyükyazıcı, Z. (2010). Türkiye Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması Özet Rapor, Erişim Adresi: http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/cocuk-istismari-raporu-tr.pdf
• Kök, H. (2019). Türkiye’de Cinsel İstismara Uğrayan Çocuklara Yönelik Hizmet ve Uygulamaların Değerlendirilmesi: Bir Model Önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
• Külcü, D. P., & Karataş, H. (2016). Çocuk Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Çocuk İstismarı ve İhmali Konusunda Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(1), 48-58.
• Oral, R., Can, D., Kaplan, S., Ateş, N., Çetin, G., Miral, S., Hancı, H., Erşahin, Y., Tepeli, N., Bulgu, A. G., Tiras, B. (2001). Child abuse in Turkey: an experience in overcoming denial and a description of 50 cases. Child Abuse & Neglect, 25: 279–290.
• Özçevik, D., Güneş, Ö. D., & Ocakçı, A. F. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin sosyo-kültürel ve demografik özelliklerinin çocuk istismarı ve ihmali farkındalığı ile ilişkisi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 17(2):16-27.
• Özgül, D., & Tekin, U. (2015). Çocuğun cinsel istismar uğradığı durumlarda öğretmen ve okul yöneticilerinin tutum ve davranışları. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-29.
• Pala, M., Ünalacak, M., Ünlüoğlu, İ. (2011). Çocuklara kötü muamele: İstismar ve İhmal. Dicle Tıp Dergisi, 38(1): 121-127.
• Pekdoğan, S. (2016). Annelerin İstismar Potansiyellerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Ege Eğitim Dergisi. 17 (2), 425-441.
• Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı 2: Önleme ve rehabilitasyon. Seçkin Yayıncılık, 257-273.
• Seferoğlu, E. G., Sezici, E., & Yiğit, D. (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerini Tanılama Düzeyleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 257-276.
• Taş A. (2017). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismarı hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Taşdelen, A. (2001). Öğretmen Adaylarının Farklı Psiko Sosyal Değişkenlere Göre Karar Verme Stilleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Tatlılıoğlu, K. (2010). Farklı öz-anlayış düzeyine sahip üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Temel, V. (2015). Beden eğitimi öğretmenlerinin, problem çözme becerileri, karar verme stilleri ve öfke tarzları. Yayınlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Toydemir, A., Efilti, E. (2019). Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Çocuk İhmal ve İstismarına İlişkin Bilgi ve Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10 (17), 490-519. DOI: 10.26466/opus.518214
• Türkkan, T., Çakıcı, A.B. ve Bülbül, K. (2020). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin çocuk istismarı ve ihmali hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi: Gümüşhane Üniversitesi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2), s. 368-388.
• Uluslararası çocuk İstismarı ve İhmalini Önleme Topluluğu, 2019.
• UNICEF (2013). Available at http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/izleme-gostergeleri-kilavuzu.pdf, Accessed 17 February 2019
• Uysal A, Erefe İ (1999). Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Rsiklerini Tanılamada Hemşire ve Ebelerin Bilgi Düzeylerinin Saptanması. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi. 22-24 Haziran. Erzurum.
• Uysal A. (1998). Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerini Tanılamada Hemşire ve Ebelerin Bilgi Düzeylerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1998.
• Vatandaş, C. (2016). Modern Çöküş İnsanın Modern Halleri, Açılım Kitap.
• WHO, 2019a. https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/child/Child_maltreatment_infographic_EN.pdf?ua=1
• WHO, 2019b. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment
• Yalçın, N. (2011). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Çözüm Önerileri, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Projesi, İstanbul.
• Yaman, F. H. (2018). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının ve Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk İstismarına Yönelik Farkındalıklarının Belirlenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi.
• Yenibaş, R., & Şirin, A. (2007). Ailede çocuğun istismarı ve umutsuzluk. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Yıldız, Y., Kaçar, M., Albayrak, E., Çalaboğlu, T., Çakmak, S., & Bayraktar, T. (2017). Çocuk ihmali ve istismarı hakkında ilköğretim öğretmenlerinin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi, 24(4), 303-309.