ERGENLERDE ANNE-BABA VE ARKADAŞLARA BAĞLANMA BİÇİMLERİ İLE ROMANTİK İLİŞKİLERDE SORUN ÇÖZMELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 27 Sayı: 2, 79 - 95, 27.01.2017

Nur Çetin Abide Güngör Aytar Merve Deniz Pak Abdülbaki Artık

Öz

Çalışmada ergenlerin anne-baba
ve arkadaşlara bağlanma biçimleri ile romantik ilişkilerde sorun çözmeleri
arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma,Gazi Üniversitesi
Mesleki Eğitim Fakültesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Hukuk Fakültesi ve
Eğitim Fakültelerinde birinci sınıfta öğrenim gören 282 kız ve 162 erkek toplam
444 öğrenciyle tamamlanmıştır. Araştırmada katılımcılara kişisel bilgi formu,
ebeveyn-akran bağlanma envanteri kısa formu, ilişki ölçeği anketi ve ergenlerin
romantik ilişkilerinde sorun çözme ölçeği uygulanmıştır. Bulgular öğrencilerin,
anne-babaya bağlanma biçimleri ile arkadaşlarına bağlanma biçimleri ve romantik
ilişkilerinde sorun çözmeleri arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişki
olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin yaş, cinsiyet, annenin eğitim düzeyi,
babanın eğitim düzeyi, algılanan sosyo-ekonomik düzey değişkenleri ile
anne-baba bağlanma biçimleri, arkadaşlarına bağlanma biçimleri ve romantik
ilişkilerinde sorun çözmeleri arasında ilişki bulunduğu saptanmıştır. Doğum
sırası değişkeni ile sadece anne-baba bağlanma biçimleri arasında bir ilişki
olduğu görülmüştür. Kardeş sayısı değişkeni ile anne-baba bağlanma biçimleri,
arkadaşlarına bağlanma biçimleri ve romantik ilişkilerde sorun çözme arasında
ise bir ilişki saptanmamıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Bağlanma, Ergenler, Romantik ilişkiler, Sorun Çözme

Investigating the Relationship between the Attachment Types of Parents & Friends and Problem Solving in Romantic Relationships in Adolescences

Öz

In
this study, investigation of the relationships between adolescences who are
emotionally tied up to their parents, friends and problem solving in romantic
relationships are aimed at. Variables such as age, gender, the number of
siblings, whose children they are, mother’s and father’s education level and
the socio-demographic level of family are dealt with. The search was completed
with a total of 444 participants including 282 girls and 162 boys at Gazi
University and the faculty members from faculty of vocational education,
faculty of economics and administrative sciences, faculty of law and faculty of
education have accepted to join in the research. Personal information form, the
short form of inventory of parent and peer attachment, relationship scales questionnaire
and the scale of problem solving in adolescences were applied in the present
research. Findings showed that there was a low level positive relation between
the types of parents, friends’ attachment and problem solving in romantic
relationships. It can be stated that there was a relationship between the
variables of age, gender, mother’s and father’s education level, the income
level of family and the types of parents, friends’ attachment and problem
solving in romantic relationships. The variables of children were only
correlated with parent’s attachment. There was no relationship between the
number of siblings and the types of parents, friends’ attachment and problem
solving in romantic relationships.

Anahtar Kelimeler

Attachment, Adolescences, Romantic Relationships, Problem Solving

Kaynakça

• Adler, A. (1964). Individual Psychology of Alfred Adler. 5. Baskı. Harper Collins Yayınları.
• Ainsworth, M. D. (1989). Attachments beyond ınfancy. American Psychologist, 44(4),709-716.
• Ainsworth, M. D., Blehar, M., Waters, E., ve Wall, S. (1978). Patterns of attachment: a psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Aktaş, Y. (1994). Çalışan anne ve çocuğu. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 36, 7-12.
• Allen, J. P. ve Land, D. (1999). Attachment in adolescence. Handbook of Attachment Theory and Research and Clinical Applications. New York: Guilford.
• Armsden, G.C.ve Greenberg., M.T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence 16(5),427-454.
• Aydın, B. (1997). Çocuk ve ergen psikolojisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Vakfı.
• Barnas, M., Pollina, L. ve Cummings, E. M. (1991). Life-span attachment: relations between attachment and socio-emotional functioning in adults. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 117, 175-202.
• Bartholomew , K. ve Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four category model . Journal of Personality and Social Psychology, 61(2),226-244.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal Psikolojiye Giriş. İzmir: İzmir Kitaplığı.
• Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: seperation: anxiety and anger. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1980). Attachment and loss: loss, sadness and depression. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: attachment. New York: Persues Group Basic Books.
• Bowlby, J. (1988). A secure base: parent-child attachment and human development. New York: Basic Books.
• Brehm, S. S. (1992). Intimate relationships. 2. Baskı. New York: Mcgraw-Hill Inc.
• Buğa, D. (2009). Yakın ilişkilerde istikrar: bağlanma stilleri ve toplumsal cinsiyet rolleri açısından karşılaştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara.
• Buist, K. L., Dekovic, M., Meeus, W., ve Van Aken, M. A. (2002). Developmental patterns in adolescent attachment to mother, father and sibling. Journal of Youth and Adolescence, (31), 167-176.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik, 1. Baskı, Ankara: Kaknüs Yayınları.
• Büyükşahin, A. (2001). Yakın ilişki kuran ve kuramayan üniversite öğrencilerinin çeşitli sosyal psikolojik etkenler yönünden karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi , Psikoloji Anabilim Dalı. Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü .
• Cambridge Dictionary. (2013). Cambridge Dictionary Online. Ağustos 21, 2015 tarihinde http://dictionary.cambridge.org/dictionary/american-english/attachment?q=attachment adresinden alındı.
• Campos, J., Barrett, K., Lamb, M., Goldsmith, H., ve Stenberg, C. (1983). Socioemotional development. Infancy And Developmental Psychobiology: Handbook Of Child Psychology, 2. Cilt, New York: Wiley.
• Cevher, F. N. ve Buluş, M. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş çocuklarda akademik benlik sayıgısı. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 28-39.
• Collins, N. L., Cooper, M. L., Albino, A., ve Allard, L. (2002). Psychosocial vulnerability from adolescence to childhood: a prospective study of attachment style differences in relationship functioning and partner choice. Journal of Personality,70, 965-1008.
• Collins, N. ve Read, S.J. (1990). Adult attachment, working models, and relationship quality in dating couples, Journal of Personality and Social Psychology, 58( 4), 644-663.
• Connolly, J. A. ve Goldberg, A. (1999). Romantic relationships in adolescence: The role of friends and peer in their emergence and development. In The Development of Romantic Relationships In Adolescence. New York: Cambridge University.
• Dökmen, Ü. (1994). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayınları.
• Durmuşoğlu, N. ve Doğru, S. S. (2007). Çocukluk örseleyici yaşantılarının ergenlikteki yakın ilişkilerde bireye etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 237-246.
• Erözkan, A. (2009). Lise öğrencilerinde kişiler arası ilişki tarzlarının yordayıcısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 543-551.
• Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişim, 7.Baskı. (B. Onur, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Geçtan, E. 2013. Psikodinamik Psikiyatri ve Normal Dışı Davranışlar, Metis Yayınları, 21.Baskı, İstanbul.
• Genius, M. L., ve Oddone, E. (1996). Children’s attachment security to mother, father and the parental unit. Child development: Readings for Teachers. Calgary, Alberta: Detselig Enterprises Ltd.
• Gottman, J. M. (1998). Psychology and the study of marital processes. Annual Review of Psychology, 49, 169-197.
• Griffin, D. ve Bartholomew, K. (1994). Metaphysics of measurement: the case of adult attachment. Advances in personal relationships, attachment processes in adulthood. London: Jessica Kingsley.
• Günaydın, B. ve Yöndem, Z. D. (2007). Ergenlerin akran bağlılığının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1),141-153.
• Günaydın, G., Selçuk, E., Sümer, N. ve Uysal, A. (2005). Ebeveyn ve arkadaşlarına bağlanma envanteri kısa forrmu’nun psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları Dergisi, 8(16),13-23.
• Güngör, D. (2000). Bağlanma stilleri ve zihinsel modellerin kuşaklarası aktarımında anababalık stillerinin rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Hamarta, E. (2004). Bağlanma teorisi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1),53-66.
• Hazan, C. ve Zeifman, D. (1994). Sex and the psychological tether. Attachment Processes in Adulthood. Advances in Personal Ralationships, 5. Baskı, Philadelphia, PA: Jessica Kingsley Publishers.
• Hazan, C., ve Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511-524.
• Henderson, A. J., Bartholomew, K. ve Dutton, D. G. (1997). He loves me; he loves me not, separation resolution of abused women. Journal of Family Violence, 12, 2.
• Hortaçsu, N. (2003). Çocuklukta İlişkiler, 1. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Hotfield, E. (1988). Passionate and companionate love. The Pscyhology Of Love, New Haven and London: Yale University.
• Kabadayı, R. (1992). Problem çözme süreci gereği ve eğitimdeki boyutları. Öğretmen Dünyası, 146, 32-33.
• Kalkan, M. (2008). Ergenler için romantik ilişkilerde sorun çözme ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenilirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15, 131-138.
• Kalkan, M. (2010). Ergen romantik ilişkilerinde duygusal istismar, fiziksel istismar ve soruna yönelmeye adlerian bir bakış: sosyal ilgi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 242-247.
• Karakuş, Ö. (2012). Ergenlerde bağlanma stilleri ve yalnızlık arasındaki ilişki. Toplum Ve Sosyal Hizmet Dergisi, 23(2), 33-46
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kesebir, S., Özdoğan, S., ve Üstündağ, M. F. (2011). Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2),321-342.
• Konyalıoğlu, P. (2002). Üniversite öğrencilerinin duygusal ilişki bağlanma tarzları ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Masterson, J. F. (2008). Bağlanma kuramı ve nörobiyolojik kendilik gelişimi açısından kişilik bozuklukları. (H. Şentürk, Çev.) İstanbul: Litera Yayınları.
• Morsünbül, Ü., ve Çok, F. (2011). Bağlanma ve ilişkili değişkenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3),553-570.
• Mukolincer, M., Shaver, P. R., ve Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: the dynamics, devlopment, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and Emotion, 27(2), 77-78.
• Orlofsky, J. L. (1991). Intimacy status: theory and research. Ego Identity, A Handbook For Psychosocial Research. New York: Springer-Verlag.
• Özbesler, C. (2015). Klinik odaklı sosyal hizmet müdahalesinde bağlanma kuramının önemi. Sosyal Hizmet Sempozyumu, Celal Bayar Üniversitesi.
• Pehlivantürk, B. (2004). Otistik çocuğu olanlarda bağlanma. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1),56-63.
• Raja, S. N. , McGee, R. ve Stanton, W.R. (1992). Perceived attachments to parents and peers and psychological well-being in adolescence. Journal Of Youth And Adolescence 21(4), 471-485.
• Rubenstein, C. ve Shaver, P. R. (1982). In search of ıntimacy. New York: Delacorte.
• Sayar, Ö.Ö. (2004). Bağlanma teorisi ve yetiştirme yurtlarında sosyal hizmet uygulaması, Erişim: http://www.sosyalhizmetuzmani.org/baglamateorisi2.htm
• Sonmaz, S. (2002). Problem Çözme Becerisi ile Yaratıcılık ve Zeka Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43),71-106.
• Şeker, G. (2009). Lise öğrencilerinin bağlanma stillerinin ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Türk Dil Kurumu. (2006). 16 Nisan 2016 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5714022dc9b327.43861711 adresinden alındı.
• Türk Dil Kurumu. (2013). Büyük Türkçe Sözlük. 30Haziran 2015 tarihinde http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gtsvearama=gtsveguid=TDK.GTS.531b70a8307a46.33188552 adresinden alındı.
• Waters, E., Merrick, S., Treboux, D., Crowell, J. ve Albersheim, L. (2000). Attachment security in ınfancy and early adulthood: a twenty year longitudinal study. Child Development, 71(3),684-689.
• Williams, S. O. ve Connolly, J. A. (1997). Revisiting intimacy and autonomy. The Biannual Meeting of The Society For Research in Child Development.
• Wilson-Shockly, S. (1995). Gender Differences in adolescent Depression: The Contribution of Negative Effect. Yüksek Lisans Tezi, Ilionis Üniversitesi, İlionis, ABD.
• Wolfe, D. ve Feiring, C. (2000). Dating violence tthrough the lens of adolescent romantic relationships. Child Maltreatment, 5, 360–363.