SURİYELİLER VE SOSYAL UYUM: SCUDDER’İN ÇERÇEVESİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 4, 1855 - 1885, 28.10.2020

Aysima Koçan Mehmet Kırlıoğlu

https://doi.org/10.33417/tsh.745325

Cited By: 3

Öz

“Misafirlik” algısı Suriyeliler ile bütünleşmişken Suriyelilerin kalıcı olduğunun anlaşılmasıyla birlikte sosyal uyum çalışmaları gündeme gelmiştir. Misafirlikten kalıcılığa evrilen süreçte yerel halktan da çeşitli söylemlerin yükselmesi sorunun çok boyutluluğuna vurgu yapmaktadır. Bu çalışmada geçici koruma altındaki Suriyelilerin Türkiye’de kalıcı olduklarının anlaşılmasıyla birlikte önem kazanan sosyal uyum, Scudder’in istemsiz yerinden edilenlerin yeniden yerleşme süreçlerini analiz etmek üzere geliştirdiği çerçeve kapsamında incelenmektedir. Çerçeve Türkiye’deki Suriyelilerin durumuna dair bir bakış açısı sunacak şekilde uyarlanmıştır. Böylece 2011 yılından günümüze dek uzanan süreç de incelenmiştir. Ek olarak tarihsel süreçte yapılan mevzuat çalışmalarına dikkat çekilmiş ve bu çalışmaların sosyal uyum hedefi sorgulanmıştır. Sonuç olarak Suriyelilerin yerel halk ile eşit haklara sahip olmasını engelleyen ve geçicilik algısını pekiştiren geçici koruma statünün Suriyelilerin Türkiye’de kendilerine bir gelecek kurmalarını ve yerel halk ile bütünleşebilmelerini desteklemediği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uyum, sosyal uyum, göç, geçici koruma, Scudder

Syrians and Social Cohesion: An Evaluation from Scudder’s Framework

Öz

While the perception of “guest” is integrated with the Syrians, with the understanding that the Syrians are permanent, social cohesion studies have come to the agenda. The rise of various discourses from the local people in the process from guest to permanence emphasizes the multi-dimensionality of the problem. In this study, the concept of social cohesion that has gained importance with the understanding that Syrians, under temporary protection, are permanent is examined within the framework developed by Scudder to analyze the processes resettlement of involuntary displacement. The framework has been adapted to offer a perspective on the situation of Syrians in Turkey. Thus, the process from 2011 to the present has been examined. In addition, attention was drawn to the legislative work carried out in the historical process and the goal of social cohesion of these studies was questioned. As a result, it has been understood that temporary protection status, which prevents Syrians from having equal rights with the local people and reinforces the perception of temporariness does not support Syrians to establish a future for them and integrate with local people in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Cohesion, social cohesion, migration, temporary protection, Scudder

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göçmenlerin Kültürel Entegrasyonu. Adem Esen & Mehmet Duman (ed.) Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler içinde (s. 171-194),. İstanbul: WALD.
• AFAD (2013). Türkiye’deki suriyeli sığınmacılar, 2013 saha araştırması sonuçları. Ankara: AFAD.
• Ager, A. & Strang, A. (2008). Understanding Integration: A Conceptual Framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166-191.
• Akarçay-Ulutaş, D. & Kırlıoğlu, M. (2020). Sosyal Hizmetin Gözünden Sosyal Uyum İçin Bir Öneri: Çokkültürlü Eğitim. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2), 677-698.
• Akıncı, B. & Nergiz, A. & Gedik, E. (2015). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 58-83.
• Akşit, G. & Bozok, M. & Bozok, N. (2015). Zorunlu Göç, Sorunlu Karşılaşmalar: Hisar Köyü, Nevşehir’deki Suriyeli Göçmenler Örneği. Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 92-116.
• Alptekİn, K. & Akarçay-Ulutaş, D. & Ustabaşı-Gündüz, D. (2018). Konya’da geçici koruma altında yaşayan Suriyeliler üzerine bir çalışma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 40(2), 87-114.
• Apak, H. (2014). Suriyeli Göçmenlerin Uyumu ve Gelecek Beklentileri: Mardin Örneği. (Yüksek Lisans Tezi) Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
• Ark-Yıldırım, C. & Özer-Yürür, Y. Y. (2019). Uluslararası Göçmenlerin Türkiye’ye Uyumu Yasal Düzenlemeler Ne Derece Uyumu/Entegrasyonu Hedefliyor? Uluslararası Siyaset Bilimi ve Kentsel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 19-41.
• Arslan, İ. & Bozgeyik, Y. & Alancıoğlu, E. (2017). Göçün Ekonomik ve Toplumsal Yansımaları: Gaziantep’teki Suriyeli Göçmenler Örneği. İlahiyat Akademi Dergisi, 3(4), 129-148.
• Aydın, A. H. & Durgun, S. (2018). Kahramanmaraş’taki Suriyeli Sığınmacıların Yerel Halk Tarafından Sosyo-Ekonomik ve Politik Açıdan Değerlendirilmesi. KSÜSBD, 15(2), 501-526.
• Bahadır, H. & Uçku, R. (2016). İzmir’in Bir Mahallesinde Yaşayan 6-17 Yaş Arasındaki Suriyeli Çocukların Çalışma Durumları ve Çalışma Durumlarını Etkileyen Etmenler. DEU Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 117-124.
• Bakioğlu, A. & Artar, F. & İzmir, H. (2018). Ankara’daki Suriyelilerin Mültecilik Deneyimleri: Göç, Gündelik Yaşam, Geçim Deneyimleri ve Sosyal Dışlanma. Ankara: Sosyoloji Derneği Yayını.
• Barın, H. (2019). Türkiye’deki Suriyelilerin Entegrasyonunda Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: Ankara Örneği. (Doktora Tezi) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Biner, Ö. & Soykan, C. (2016). "Bize Misafir Dediler. Söyleyiniz, Kimdir Misafir? Var Mıdır Kanunda Karşılığı?”: Suriyeli Mültecilerin Perspektifinden Türkiye'de Yaşam. http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/10/SURIYELI-MULTECILERIN-PERSPEKTIFINDEN-TURKIYE-DE-YASAM.pdf
• BMMYK (2011). UNHCR Resettlement Handbook. Geneva: UNHCR.
• BMMYK ve BMKP (2020). Bölgesel Mülteci ve Dayanıklılık Planı (3RP) 2019-2020 Türkiye.
• Buz, S. (2008). Türkiye’deki Sığınmacıların Sosyal Profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4), 1-14.
• Cernea, M. M. (2000). Risks, safeguards, and reconstruction: A model for population displacement and resettlement. İçinde M. M. Cernea ve C. McDowell (Ed), Risks and Reconstruction Experiences of Resettlers and Refugees. (s.11-55). Washington, D. C.: The World Bank.
• Cernea, M. M. & McDowell, C. (2000). Reconstructing resettlers and refugees livelihoods. İçinde M. M. Cernea ve C. McDowell, Risks and Reconstruction Experiences of Resettlers and Refugees (s. 1-10). Washington, DC: The World Bank.
• Çağlar, A. & Onay, A. (2015). Entegrasyon/uyum: Kavramsal ve yapısal bir analiz. İçinde B. D. Şeker& İ. Sirkeci & M. M. Yüceşahin (Eds.), Göç ve Uyum (s. 39-76). London: Transnational Press.http://www.alicaglar.net.tr/-entegrasyon-uyum-kavramsal-ve-yapisal-bir-analiz-abdulkadir-onay-ile-birlikte--(44).asp
• Çakır, S. (2011). Geleneksel Türk Kültüründe Göç ve Toplumsal Değişme. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 129-142.
• Çetin, İ. (2016). Suriyeli Mültecilerin İşgücüne Katılımları ve Entegrasyon: Adana-Mersin Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(4), 1001-1016.
• Dağdeviren, G. (2018). Suriyeli Sığınmacıların Entegrasyon Süreci ve Sorunları: Elazığ Örneği. (Yüksek Lisans Tezi) Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Deniz, A. Ç. & Hülür, A. B. & Ekinci, Y. (2016). Göç, Strateji ve Taktik: Suriyeli Sığınmacıların Gündelik Hayat Deneyimleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 1077-1087.
• Dinçer, O. B. & Federici, V. & Ferris, E. & Karaca, S. & Kirişçi, K. & Özmenek Çarmıklı, E. (2013). Suriyeli Mülteciler Krizi ve Türkiye Sonu Gelmeyen Misafirlik. Ankara: UlSAK ve Brookings Enstitüsü.
• Duman, T. (2019). Toplumsal Uyum İçin Eğitimin Önemi: Türkiye’deki Suriyeliler. SEFAD, 41, 343-368.
• Duruel, M. (2017). Suriyeli Sığınmacıların Türk Emek Piyasasına Etkileri Fırsatlar ve Tehditler. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(2), 207-222.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye'deki Suriyeli Çocukların Eğitimi - Temel Eğitim Politikaları. İstanbul: SETA.
• Erdoğan, M. M. (2017). Suriyeliler Barometresi-2017 Yönetici Özeti (Taslak). https://mmuraterdogan.files.wordpress.com/2016/06/suriyeliler-barometresi-yc3b6netici-c3b6zeti.pdf
• Erdoğan, M. M. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler Toplumsal Kabul ve Uyum. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. M. & Çorabatır, M. (2019). Suriyeli Mülteci Nüfusunun Demografik Gelişimi, Türkiye’deki Eğitim, İstihdam ve Belediye Hizmetlerine Yakın Gelecekte Olası Etkileri. UDRA Programme Research Panel.
• Erdoğan, M. M. & Ünver, C. (2015). Türk İş Dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler Konusundaki Görüş, Beklenti ve Önerileri. Ankara: TİSK.
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve Eğitim İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme: Suriyeli Çocukların Eğitim Gereksinimi ve Okullaşma Süreçlerinde Karşılaştıkları Güçlükler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 838-851.
• Gencer, T. E. (2019a). Göç Süreçlerindeki Çocukların Karşılanamayan Gereksinimleri, Haklara Erişimleri ve Beklentileri: Ankara ve Hatay'da Yaşayan Suriyeli Çocuklar Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gencer, T. E. (2019b). İnsan-mekân ilişkisinin bütüncül boyutu: kent-mekân çalışmalarında sosyal hizmet gereksinimi. M. Kırlıoğlu, H. H. Tekin (Ed.), Güncel Sosyal Hizmet Çalışmaları (131-139). Konya: Çizgi Kitapevi.
• Gencer, T. E. (2019c). Dezavantajlı bireylerle ve marjinalize olmuş gruplarla çalışırken sosyal işlevselliği geliştirme ihtiyacı ve savunuculuk faaliyetleri. Ö. Altındağ, O. Tatlıcıoğlu, Y. Kryvenko (Ed.), Current Problems and Approaches in Social Work (73-83). Londra: IJOPEC Publication.
• Gencer, T. E. & Karagöz, D. (2016). Mülteci çocukların mekânsal ve psiko-sosyal yoksunlukları: kentsel alanlarda mülteci çocuk olmak. A. Çolpan Kavuncu (Ed.), Kentsel Güvenlik ve Çocuk Suçluluğu (37-48). Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• Gezici-Yalçın, M. & Yalçın, S. (2018). Mardin’de Suriyeli Olmak: Kendini Evinde Hissetmekle Kentin Dışına İtilmek Üzerine. ViraVerita E-Dergi: Disiplinlerarası Karşılaşmalar, 8, 67-98.
• HÜNEE (Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü) (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Suriyeli Göçmen Örneklemi. Ankara: HÜNEE, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK.
• İçduygu, A. & Ayaşlı, E. (2019). Geri Dönüş Siyaseti: Suriyeli Mültecilerin Dönüş Göçü İhtimali ve Gelecek Senaryoları. MiReKoc Çalışma Notları.
• İçduygu, A. & Sert, D. & Karaçay, A. B. (2009). Türkiye’ye Yönelen Göç ve Sığınma Hareketleri ve Politikaları Üzerine Brifing. Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Programı, No: 1.
• İçduygu, A. (2014). Sonuç: 1923’ten 2023’e Uluslararası Göç Siyaset ve Siyasa Alanları. İçduygu, A. & Erder, S. & Gençkaya, Ö. F (Ed.) Türkiye’nin Uluslararası Göç politikaları, 1923-2023: Ulus-Devlet Oluşumundan Ulus-Ötesi Dönüşümlere içinde (s.310-328) İstanbul: MiReKoc.
• Karasu, M. A. (2018). Suç Korkusu, Göç ve Suriyeli Sığınmacılar: Şanlıurfa Örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(3), 332-347.
• Kızıl, Ö. & Dönmez, C. (2017). Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacılara Sağlanan Eğitim Hizmetleri ve Sosyal Bilgiler Eğitimi Bağlamında Bazı Sorunların Değerlendirilmesi. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 4, 207-239.
• Kirişçi, K. (2014). Misafirliğin Ötesine Geçerken: Türkiye’nin “Suriyeli Mülteciler” Sınavı. Ankara: Brookings Enstitüsü & USAK.
• Lordoğlu, K. & Aslan, M. (2016). En Fazla Suriyeli Göçmen Alan Beş Kentin Emek Piyasalarında Değişimi: 2011-2014. Çalışma ve Toplum, 49(2), 789-808.
• Maimati, N., Başer, D., & Tekin, H. T. (2017). Globalization and Migration. Ayhan, B. (Ed.) içinde Different Aspects of Globalization (s.193-212). Frankfurt: Peter Lang.
• MAZLUMDER, (2014). Kamp Dışında Yaşayan Suriyeli Kadın Sığınmacılar Raporu. https://mazlumder.org/webimage/MAZLUMDER%20KAMP%20DIŞINDA%20YAŞAYAN%20KADIN%20SIĞINMACILAR%20RAPORU(9).pdf
• Mutlu, Y. & Kırımsoy, E. & Antakyalıoğlu, Ş. (2016). Bulanık Mekanlarda Gölgede Kalanlar Suriyeli Mülteci Çocuklar ve Vatansızlık Riski Araştırma Raporu. Ankara: Gündem Çocuk Derneği.
• Robinson, V. (1998). Defining and Measuring Successful Refugee Integration. Proceedings of ECRE International Conference on Integration of Refugees in Europe, Antwerp, Brussels: ECRE.
• Sağıroğlu, A.Z.(2016). Türkiye’de Merkezi Göç Yönetimi. Adem Esen & Mehmet Duman (ed.) içinde (s. 43-68) Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler. İstanbul: WALD.
• Scudder, T. (1993). Development-induced Relocation and Refugee Studies: 37 Years of Change and Continuity among Zambia’s Gwembe Tonga. Journal of Refugee Studies, 6(2), 123-152.
• Scudder, T. (2005). The Future of Large Dams: Dealing with Social, Environmental, Institutional and Political Costs. London: Earthscan.
• Sezgin, Ö. (2016). Türkiye’de Geçici Koruma Statüsündeki Suriye Vatandaşlarına Yönelik Sosyal Uyum ve Psikososyal Destek Çalışmaları Koordinasyon ve Planlama Çalıştayı. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• Sirkeci, İ. (2017). Bir Güvensizlik Ülkesi Olarak Türkiye’nin Mültecileri, Suriyeliler ve Türk Mülteciler. Göç Dergisi, 4(1), 21-40.
• Sirkeci, İ., & Göktuna Yaylacı, F. (2019). Küresel hareketlilik çağında göç kuramları ve temel kavramlar. Filiz Göktuna Yaylacı (der.) içinde, Kuramsal ve Uygulama Boyutları ile Türkiye’de Sığınmacı, Mülteci ve Göçmenlerle Sosyal Hizmetler (s.15-39) Londra: Transnational Press London.
• Sönmez, M. E. (2016). Suriyeli Sığınmacıların Gaziantep Şehrindeki Mekânsal Dağılışı ve Geleceği. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 13-14 Ekim 2016, Ankara.
• Şimşek, D. (2018). Mülteci Entegrasyonu, Göç Politikaları ve Sosyal Sınıf: Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 40(2), 367-392.
• Şimşek, D. (2019). Türkiye’de Suriyeli Mülteci Entegrasyonu: Zorluklar ve Olanaklar. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 172-187.
• Şirin-Öner, A. (2018). Türkiye’nin göç yönetiminin dünü ve bugünü. Bilhan Kartal ve Ural Manço (der.) içinde, Beklenmeyen Misafirler: Suriyeli Sığınmacılar Penceresinden Türkiye Toplumunun Geleceği (s. 19-45) Londra: Transnational Press London.
• Taştan, C. & Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyelilerin Eğitimi: Güçlükler ve Öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• TBB (Türk Tabipleri Birliği) (2016). Savaş, Göç ve Sağlık. Ankara: TBB Yayınları.
• TBMM (2018). Göç ve Uyum Raporu. TBMM.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2015). Avrupa’da Geçici Koruma Rejimi Örnekleri. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2011). Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğü, Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
• Tümtaş, M .S. & Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekansal Yapı Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1347-1359.
• UGÖ, (2013). Göç Terimleri Sözlüğü. Editörler: Richard Perruchoud & Jillyanne Redpath - Cross, 2. Baskı. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf
• Yıldız, S. & Çakırer-Özservet, Y. (2016). Türkiye Göç Politikalarının Entegrasyon ve Yerel Yönetimler Açısından İncelenmesi. Paksoy, H. M. & Yildirimci, E. & Sarıçoban, K. & Özkan, Ö. (Ed.) içinde Ortadoğu’daki Çatışmalar Bağlamında Göç Sorunu (s. 121-135), Ankara: Efil Yayınevi.
• Yücel, A. & Utas, C. & Luchsinger, G. & Kavlak, İ. V. & Kristjansdottır, I. B. & Freizer, S. (2018). Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeli Kadın ve Kız Çocukların İhtiyaç Analizi. Ankara: UN Kadın Birimi.