Irkçılık ve Ayrımcılığın Önlenmesi: Türkiye’deki Mevcut Durum ve Sosyal Hizmet İçin Öneriler

Yıl 2021, Cilt: 32 Sayı: 1, 293 - 315, 28.01.2021

Nese Şahin Taşağın

https://doi.org/10.33417/tsh.738932

Cited By: 2

Öz

Irkçılık ve ayrımcılık karşıtı uygulama, sosyal hizmetin temel konularından ve etik ilkelerinden biridir. Ayrımcı ve ırkçı muamele, aynı zamanda insan hakları ihlalidir. İnsanlar, ayrımcılık ve ırkçılığa maruz kalmaları nedeniyle sosyal hizmet yararlanıcısı olabildikleri gibi, sosyal hizmetlerden yararlanma süreçlerinde de ayrımcılığa ve ırkçılığa maruz kalabilmektedirler. Bu nedenle ayrımcılık ve ırkçılık, sosyal hizmet eğitiminde ve mesleki uygulamalarda sıklıkla ele alınan ve çalışılan konular olagelmiştir. Irkçılık ve ayrımcılık karşıtı, radikal, eleştirel, feminist sosyal hizmet ile bu yaklaşımlardan beslenen baskı karşıtı sosyal hizmet teorisi ve uygulaması üzerine geniş bir sosyal hizmet literatürü bulunmaktadır. Bu makalede, ayrımcılık ve ırkçılık, insan hakları temelinde ele alınarak, Türkiye’deki yasal durum ve uygulamalar aktarılmış, sosyal hizmet eğitimi ve uygulamalarında yapılabilecekler üzerine önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ayrımcılık, Irkçılık, baskı karşıtı uygulama, insan hakları

Prevention of Racism and Discrimination: Current Situation and Suggestions for Social Work in Turkey

Öz

Practices against discrimination in general and racism as an extreme form of discrimination in particular are one of the basic issues and ethical principles of social work. Discriminatory and racist treatment is also a violation of human rights. People who are exposed to discrimination and racism can be social work beneficiaries while they can also be exposed to discrimination and racism in their social service processes. For this reason, discrimination and racism have been frequently addressed and studied issues in social work education and professional practice. There is a wide range of literature on radical, critical, feminist, anti-racist, anti-discriminatory social work, and the theories and practices of social work against oppression nurtured from those approaches. In this article, handling within the base of human rights, legal framework and practices in Turkey on discrimination and racism is cited. Suggestions are made on what can be done in social work education and practice. 

Kaynakça

• KAYNAKÇA Alptekin, K., Topuz, S., Zengin, O. (2017). Türkiye’de Sosyal Hizmet Eğitiminde Neler Oluyor? Toplum ve Sosyal Hizmet, 28 (2): 50-69.
• Arslan Özdemir, E. ve Duyan, V. (2018). Baskı ve Ayrımcılığa Karşı Sosyal Hizmet. International Journal of Academic Value Studies, 4 (19), 273-283.
• Atteberry-Ash, B., Nicotera, N., Gonzales, B. (2019). Walk the Talk of Power, Privilege, and Oppression: A Template Analysis, Journal of Social Work Education, DOI: 10.1080/10437797.2019.1661917. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Avrupa Komisyonu (2005. Türkiye İlerleme Raporu. https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2019_trkiye_raporu-_tr.pdf. Erişim Tarihi: 12.02.2019.
• Avrupa Komisyonu (2019). Türkiye İlerleme Raporu. https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye Ilerleme_Rap_2005.pdf. Erişim Tarihi: 12.02.2019.
• FRA/ Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (2010). Avrupa Ayrımcılık Yasağı Hukuku El Kitabı, https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/1510-FRA-CASE-LAW-HANDBOOK_TR.pdf. Erişim Tarihi: 12.02.2019.
• Baines, D. (2017). Doing Anti-Oppressive Practice, Social Justice Social Work 3.edition. Fernwood Publishing: Canada,
• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi (2019). İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İnceleme Çalışma Grubu Türkiye Raporu. A/HRC/WG.6/35/TUR/2. https://epi-turkiye.net/portal/wp-content/uploads/2020/01/BM-%C4%B0HYK-T%C3%BCrkiye-Derlemesi_TR-1.pdf. Erişim Tarihi: 12.02.2019.
• Buz, S. (2011). Lezbiyen Gey Biseksüel Transseksüel Travesti Bireylerle Sosyal Hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(2), 137-148.
• Buz, S. (2015). Yaşlı Bireylere Yönelik Yaş Ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (53), 268-278.
• Cankurtaran, Ö., Beydili, E. (2016). Ayrımcılık Karşıtı Sosyal Hizmet Uygulamasının Gerekliliği Üzerine, Toplum ve Sosyal Hizmet, 27 (1), 145-160.
• Çiftçi, M. (2019). Baskı Karşıtı Sosyal Hizmetin Türkiye’de Uygulanabilirliği, Sosyal Çalışma Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: 3, Sayı: 1, ss. 1-14
• Danforth, L., Hsu, T.H., Miller, J.W. (2019). Color-Blind Racial Attitudes Among Social Work Students: Exploration of Individual and Social Network Correlates, Journal of Social Work Education, DOI: 10.1080/10437797.2019.1661910. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Davis, A. (2019) .Historical Knowledge of Oppression and Racial Attitudes of Social Work Students, Journal of Social Work Education, 55:1, 160-175, DOI: 10.1080/10437797.2018.1498419. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Discrimination in the EU 2015 Special Eurobarometer 437. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d629b6d1-6d05-11e5-9317-01aa75ed71a1. Erişim Tarihi, 12.01.2020.
• Dominelli, L. (2002). Anti-oppressive Social Work Theory and Practice. Palgrave Macmillan.
• ECSR (2020) European Social Charter European Committee of Social Rights Conclusions 2019 Turkey. https://rm.coe.int/rapport-tur-en/16809cfbec. Erişim Tarihi: 24.04.2020.
• Forsythe, B. (1995). Discrimination in Social Work an Historical Note. Brisith Journal of Social Work. 25, 1-16.
• Götz, S., ve Blanz, M. (2018): Hidden discrimination in front of social work’s own door: the case of homosexual employees at Christian social services in Germany, European Journal of Social Work, DOI: 10.1080/13691457.2018.1550386. Erişim Tarihi: 10.02.2020.
• Güldalı, O. (2017). Baskı Karşıtı Sosyal Hizmet: Modern Dünya-Sistemi Açısından Eleştirel Bir Değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29 (1), 229-245.
• Healy, M., L. (2008). Exploring the history of social work as human rights profession, International Social Work, 2008: 51 (6): 735-748.
• IASSW. (2004). Global Standards for the Education and Training of the Social Work Profession. https://www.iassw-aiets.org/global-standards-for-social-work-education-and-training/. Erişim tarihi: 08.02.2020.
• Ife, J. (2001). Human Rights and Social Work Towards Rights-based Practice. (first published), Cambridge University Press.
• IFSW. (2014a). Global Definition of the Social Work Profession by the IFSW General Meeting and the IASSW General Assembly. https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/. Erişim tarihi: 08.02.2020.
• IFSW. (2014b). Sexual Orientation and Gender Expression. https://www.ifsw.org/sexual-orientation-and-gender-expression/. Erişim tarihi: 08.02.2020.
• IFSW. (2016). Global Social Work Statement of Ethical Principles. https://www.ifsw.org/global-social-work-statement-of-ethical-principles/ . Erişim tarihi: 08.02.2020.
• IFSW. (2016). The Role of Social Work in Social Protection Systems. https://www.ifsw.org/the-role-of-social-work-in-social-protection-systems-the-universal-right-to-social-protection/. Erişim tarihi: 08.02.2020.
• Julkunen I., ve P.L.,Rauhala. (2013) Otherness, Social Welfare and Social Work – a Nordic Perspective, Nordic Social Work Research, 3:2, 105-119, DOI: 10.1080/2156857X.2013.834266. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Kahraman Güloğlu, F. (2019). Uluslararası Çalışmaların Gündeminde Engelli Kadın Ayrımcılığının İfadesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(1), 260-285.
• KDK (2019). Kamu Denetçiliği Kurumu 2019 Yıllık Raporu. https://www.ombudsman.gov.tr/kdk-pdf/2019_yili_yillik_rapor/mobile/index.html. Erişim Tarihi: 12.02.2019.
• Kut, G. (2018).” Irkçılıkla Mücadele Uzun Soluklu Bir Çaba Gerektirir” başlıklı söyleşi (söyleşiyi yapan Elif. N. Hamidi). Maltepe Üniversitesi İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi ve UNESCO Felsefe ve İnsan Hakları Kürsüsü Bülteni, Şubat 2018, Sayı 3. http://openaccess.maltepe.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12415/3355/4.pdf?sequence=1&isAllowed=y. . Erişim Tarihi: 19.01.2020.
• Lavalette, M., ve Penketh. (2014). Race, Racism and Social Work Contemporary Issues and Debates. Policy Press.
• Leblebici N., D., Öktem, K., M., Aydın D., M., Ömürgülşen U. (2005). Türkiye’de Özürlülerin İstihdamı: Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Mevcut Önlemlerin Etkinliği, Toplum ve Sosyal Hizmet, 16 (1), 21-44.
• McPherson, J., Villarreal-Otálora, T., ve Kobe, D. (2019): Injustice in Their Midst: Social Work Students’ Awareness of Immigration-based Discrimination in Higher Education, Journal of Social Work Education, DOI: 10.1080/10437797.2019.1670303. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Messinger, L., Natale, A.P., Dentato, M.P., Craig, S.L. (2019). Conflict in Field: LGBTQ Social Work Students’ Stories of Identity Management, Discrimination, and Practice, Journal of Social Work Education, DOI: 10.1080/10437797.2019.1661912. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Nothdurfter, U., ve Nagy, A. (2017). Yet another minority issue or good news for all? Approaching LGBT issues in European social work education, European Journal of Social Work, 20:3, 374-386, DOI: 10.1080/13691457.2017.1314933. Erişim Tarihi: 10.02.2020.
• Papadaki, E., Plotnikof, K., Papadaki, V. (2012) Self-reported ageism in students and academic staff—the case of the Social Work Department in Crete, Greece, European Journal of Social Work, 15:5, 696-711, DOI: 10.1080/13691457.2011.577410. Erişim Tarihi: 10.02.2020.
• Payne, M. (2020). Modern Sosyal Hizmet Kuramı (Çeviri Ed. Kasım Karataş) Nika Yayınevi: Ankara.
• Rodenborg, N., ve Dessel, A. (2019). Teaching Note—Learning About Segregation and Cultural Competence, Journal of Social Work Education, 55:4, 809-817, DOI: 10.1080/10437797.2019.1619643. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Sanfelici, M, (2019): Diversity and equality in social work: a qualitative study in Italy, European Journal of Social Work, DOI: 10.1080/13691457.2019.1646215. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Taşğın-Şahin, N. (2017). Türkiye‘nin Taraf Olduğu İnsan Hakları Sözleşmeleri Bağlamında Sosyal Hizmet Uygulamaları, Sosyal Hizmetlerde Güncel Tartışmalar (Derleyen Neşe Şahin Taşğın, Uğur Tekin, Yasemin Ahi), Nika Yayınevi: Ankara.
• Tcholakova, M., Sotirova, V., Tzvetanova, Y. (2018) Reflections on Discrimination and Oppression in Contemporary Social Work Practice in Bulgaria, European Journal of Social Work, 21:5, 665-683, DOI: 10.1080/13691457.2017.1320649. Erişim Tarihi: 30.01.2020.
• Tek, S. (2019). Irkçılık Karşıtı Sosyal Hizmet Uygulaması, Toplum ve Sosyal Hizmet, 30 (3), 1142 – 1165.
• TFK (2017). Sosyal Hizmetlerde Yanlış Uygulamalar, Etik İhlaller Ve Sorunlara İlişkin Bir Araştırma, TFK Yayınları, Ankara.
• Thompson, N. (2008). Антидискриминационна практика [Anti-discriminatory practice]. In M. Davies (Ed.), Anthology social work (pp. 105–113). Sofia: St. Kl. Ohridski University Press.
• Thompson, N. (2017). Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak. Dipnot Yayınları: Ankara.
• TİHEK (2018). Ayrımcılıkla Mücadele 2018 Yılı Raporu. https://www.tihek.gov.tr/ayrimcilikla-mucadele-2018-yili-raporu/. Erişim Tarihi: 12.02.2019.
• Tuncay, T. ve İl, S. (2006). Sosyal Hizmette Baskı Karşıtı Uygulama. Toplum ve Sosyal Hizmet, 17 (2), 59-71.
• Uyar, L. (2006). Birleşmiş Milletler’de İnsan Hakları Yorumları: İnsan Hakları Komitesi ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi 1981-2006. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Wong, R., Jones, T. (2018) Students’ Experiences of Microaggressions in an Urban MSW Program, Journal of Social Work Education, 54:4, 679-695, DOI: 10.1080/10437797.2018.1486253. Erişim Tarihi: 10.02.2020
• Yücel, İ. (2017). Baskı Karşıtı Sosyal Çalışmanın Meşruiyet Sorunu. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1(2) 2017, 156-167.