Understanding the Dimensions of Precarity in Old Age: Reflections of Risks and Social Transformation

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 3, 591 - 615, 29.07.2025

Kübra Fadime Karataş

https://doi.org/10.33417/tsh.1616964

Öz

Old age is a life stage in which individuals are exposed to physical, psychological and social changes and experience various fragilities and precarities in this process. This indicates that old age is not only an individual experience but also a phenomenon shaped by social and structural dynamics. The dissolution of welfare regimes and the spread of neoliberal policies have brought flexibility and competition to the forefront in the labor market, while reshaping concepts such as subjectivity, identity and moral responsibility. These transformations in the economic and social structure have led to the emergence of new forms of precarity in old age. As a concept associated with vulnerability and fragility, precarity allows us to address the risks encountered in old age not only in their individual but also in their structural dimensions. This study aims to assess how the precarity experienced in old age is shaped by dynamics such as gender, health conditions, disability, care, income security, social isolation and social protection mechanisms from the perspective of intersectionality and cumulative inequality theory.

Anahtar Kelimeler

Precarity , Old Age , Intersectionality , Cumulative Inequalities

Yaşlılıkta güvencesizliğin boyutlarını anlamak: Risklerin ve toplumsal dönüşümün yansımaları

Öz

Yaşlılık, bireylerin fiziksel, ruhsal ve sosyal değişimlere maruz kaldığı, bu süreçte çeşitli kırılganlıklar ve güvencesizliklerin deneyimlendiği bir yaşam evresidir. Bu durum, yaşlılığın bireysel bir deneyim olmasının ötesinde, toplumsal ve yapısal dinamiklerle şekillenen bir olgu olduğunu göstermektedir. Refah rejimlerindeki çözülmeler ve neoliberal politikaların yaygınlaşması, emek piyasasında esneklik ve rekabeti ön plana çıkarırken, öznellik, kimlik ve ahlaki sorumluluk gibi kavramları da yeniden şekillendirmiştir. Ekonomik ve toplumsal yapıda meydana gelen bu dönüşümler, yaşlılık döneminde yeni güvencesizlik biçimlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Savunmasızlık ve kırılganlıkla ilişkilendirilen bir kavram olan güvencesizlik, yaşlılık sürecinde karşılaşılan riskleri yalnızca bireysel değil, aynı zamanda yapısal boyutlarıyla da ele almaya imkân tanır. Bu çalışma, yaşlılık döneminde deneyimlenen güvencesizliklerin cinsiyet, sağlık koşulları, engellilik, bakım, gelir güvencesi, sosyal izolasyon ve sosyal koruma mekanizmaları gibi dinamikler tarafından nasıl şekillendiğini kesişimsellik ve kümülatif eşitsizlik teorisi perspektifinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güvencesizlik , Yaşlılık , Kesişimsellik , Kümülatif Eşitsizlikler

Kaynakça

• Açık Turguter, E., ve Şık, İ. (2024). Emeğin Grileşmesi: 65 Yaş Üstü Sanayi İşçilerinin Çalışma Koşulları ve Deneyimledikleri Sorunlar. İmgelem(14), s. 193-220.
• Ağçalı, S. (2020). Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Sosyal Politika Uygulamaları. İNSAMER, s. 1-5. Akkuş Güvendi, M. (2019). Prekarya Tartışmaları Kavram, Tanım ve Durum. İnsan ve Toplum, 9(4), s. 133-150.
• Arendt, H. (2014). Totalitarizmin Kaynakları 3. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Asian Development Bank. (2003). Social Protection. Asian Development Bank.
• Aslan, H. (2024). Türkiye'de Yaşlı Yoksulluğunun Görünümü ve Yaşlı Aylıklarının Yaşlı Yoksulluğunu Önlemedeki Rolü. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atkinson, C., Ford, J., Harding, N., ve Jones, F. (2015). The Expectations and Aspirations of A Late-Career Professional Woman. Work, Employment and Society, 29(6), s. 1019-1028.
• Austad, S. N. (2006). Why Women Live Longer Than Men: Sex Differences in Longevity. Gender Medicine, 3(2), s. 70-92.
• Avcı, F., ve Avcı, Ş. (2021). Yaşlılık Döneminde Görülen Değişiklikler, Fiziksel İnaktivite, Kinezyofobi ve Düşmeler. Abant Sağlık Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi, 1(2), s. 51-62.
• Baart, A. (2021). Precariousness, Precarity, Precariat, Precarization, and Social Redundancy. M. Hamington, ve M. Flower (Dü) içinde, Care Ethics in the Age of Precarity (s. 91-119). Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Barr, N., ve Diamond, P. (2006). The Economics of Pensions. Oxford Review of Economic Policy, 22(1), s. 15-39.
• Bodner, E., Palgi, Y., ve Wyman, M. F. (2018). Ageism in Mental Health Assessment and Treatment of Older Adults. L. Ayalon, ve Tesch-Römer (Dü) içinde, Contemporary Perspectives on Ageism (s. 241-262). Switzerland: Springer.
• Bora, T. (2010). Tekel Direnişinde Ara Son - Sınıf Mücadelesi: 'Hep' Olan ve 'Yeni' Olan. Birikim(251-252), s. 9-12. Bourdieu, P. (2006). Karşı Ateşler. (H. Yücel, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Brown, W. (2015). Undoing the Demos: Neoliberalism’s Stealth Revolution. New York: Zone Books.
• Burn, I., Button, P., Figinski, T. F., ve McLaughlin, J. S. (2020). Why Retirement, Social Security, and Age Discrimination Policies Need to Consider the Intersectional Experiences of Older Women. Public Policy ve Aging Report, 30(3), s. 101-106.
• Butler, J. (2005). Kırılgan Hayat. (B. Ertür, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Butler, J. (2013). Kırılganlık, Muhtaçlık ve Halk Egemenliği Üzerine Judith Butler ile Söyleşi. (H. Arık, Ö. Aslan, ve T. Ellialtı, Röportajı Yapanlar) Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar.
• Butler, R. N. (1980). Ageism: A Foreword. Journal of Social Issues, 36(2), s. 8-11.
• Buz, S. (2015). Yaşlı Bireylere Yönelik Yaş Ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), s. 268-278.
• Calasanti, T. (2004). Feminist Gerontology and Old Men. Journal of Gerontology: Social Sciences, 59(6), s. 305-314.
• Canatan, A. (2015). Yaşlılar ve Toplum. H. Bacanlı, ve Ş. Terzi (Dü) içinde, Yetişkinlik ve Yaşlılık Gelişimi ve Psikolojisi (s. 357-392). İstanbul: Açılım Kitap.
• Cangöz, B. (1999). Yaşlılıkta Bilişsel ve Psikolojik Değişim. Y. G. Kutsal (Dü.) içinde, Geriatri: Yaşlı Sağlığına Multidisipliner Yaklaşım (s. 99-104). Ankara: Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi Yayını.
• Council of the European Union. (2010). Council Conclusions on Active Ageing. Luxembourg.
• Crenshaw, K. (1989). Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory and Antiracist Politics. University of Chicago Legal Forum, 1989(1), s. 139-167.
• Crimmins, E. M., Kim, J. K., ve Hagedorn, A. (2002). Life With and Without Disease: Women Experience More of Both. Journal of Women ve Aging, 14(1-2), s. 47-59.
• Crystal, S., ve Shea, D. (1990). Cumulative Advantage, Cumulative Disadvantage, and Inequality Among Elderly People. Thv Ccrontological Society of America, 30(4), s. 437-443.
• Cunningham, J., ve Cunningham, S. (2008). Sociology and Social Work. Exeter: Learning Matters.
• Çağlar, T. (2017). Yaşlı Bakımı Modeller ve Uygulamalar. (D. B. Çiftçi, Dü.) Ankara: Nika Yayınevi.
• Çelik, Z. (2012). Neoliberalizmin Kısa Tarihi. İdealkent(7), s. 187-193.
• Çınay, M. K. (2023). Türkiye’de Emeklilik Yaşı Sonrası Çalışma: Yaşam Seyri Yaklaşımından Niteliksel bir Analiz. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), s. 309-329.
• Çoban, F. (2020). Bourdieugil Bir İnceleme: Prekarya ve Sınıflandırma Mücadelesinin Politik Ontolojisi. Birikim(369-370), s. 94-107.
• Çunkuş, N., Taşdemir Yiğitoğlu, G., ve Akbaş, E. (2019). Yaşlılık ve Toplumsal Dışlanma. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(2), s. 58-67.
• Dannefer, D. (2003). Cumulative Advantage/Disadvantage and the Life Course: Cross-Fertilizing Age and Social Science Theory. The Journals of Gerontology: Series B, 58(6), s. 327-337.
• Dannefer, D. (2018). Systemic and Reflexive: Foundations of Cumulative Dis/Advantage and Life-Course Processes. Journals of Gerontology: Social Sciences, 20(20), s. 1-15.
• Davey, J., ve Glasgow, K. (2006). Positive Ageing: A Critical Analysis. Policy Quarterly, 2(4), s. 21-27.
• Davis, K. (2008). Intersectionality As Buzzword : A Sociology of Science Perspective on What Makes A Feminist Theory Successful. Feminist Theory, 9(1), s. 67-85.
• Demir, İ., ve Güner, T. A. (2021). Türkiye’de Yaşlı Emeğinin Prekaryalaşması. Çalışma ve Toplum(3), s. 2055-2074.
• Demirbilek, T., ve Öktem Özgür, A. (2017). Gümüş Ekonomi ve Aktif Yaşlanma Bağlamında Yaşlı İstihdamı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(1), s. 14-28.
• Demirkaya, E. (2017). Prekarlık ve Prekarite Tartış malan na Kısa Bir Giriş. Cogito(87), s. 7-23.
• Derin, N. (2020). Dünyadan ve Türkiye’den Örneklerle Cam Tavan Sendromu. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), s. 137-154.
• Dressel, P., Minkler, M., ve Yen, Y. (1997). Gender, Race, Class and Ageing: Advances and Opportunities. International Journal of Health Service, 27(4), s. 579-600.
• Duncan, C., ve Loretto, W. (2004). Never the Right Age? Gender and Age-Based Discrimination in Employment. Gender, Work and Organization, 11(1), s. 95-115.
• Elson, D. (2017). Recognize, Reduce, and Redistribute Unpaid Care Work: How to Close the Gender Gap. New Labor Forum, 26(2), s. 52-61.
• Erdoğmuş, F. (2022). Bir Kamu Politikası Olarak Sosyal Güvenlik Temelinde Emeklilik. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), s. 377-396.
• Erdoğmuş, F. (2024). Türkiye'de Popülizm ve Emeklilik Sistemi. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eurostat. (2024). Social Protection Statistics-Social Benefits. Luxembourg: Eurostat.
• Ferraro, K. (2007). The Gerontological Imagination. J. M. Wilmoth, ve K. F. Ferraro (Dü) içinde, Gerontology: Perspectives and Issues (s. 325-342). New York: Springer.
• Ferraro, K. F., ve Shippee, T. P. (2009). Aging and Cumulative Inequality: How Does Inequality Get Under the Skin? The Gerontologist, 49(3), s. 333-343.
• Foster, L., ve Walker, A. (2015). Active and Successful Aging: A European Policy Perspective. The Gerontologist, 55(1), s. 83-90.
• Foucault, M. (2015). Toplumu Savunmak Gerekir (7. b.). (O. Türkay, Dü., ve Ş. Aktaş, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Franco, D., Marino, M. R., ve Tommasino, P. (2008). Pension Policy and Poverty in Italy: Recent Developments and New Priorities. Giornale degli Economisti, 67(2), s. 119-160.
• Geliş, H., Vural, A. M., ve Başaran, F. (2019). Dezavantajlı Bölge Perspektifinden Kentsel Dönüşüm: Adana-Yüreğir Kışla Mahallesi. Kent, İnşaat ve Ekonomi Kongresi, (s. 212-224). Gaziantep.
• Gilleard, C., ve Higgs, P. (2020). Precarity and The Assumption of Rising Insecurity in Later Life: A Critique. Ageing and Society, 40(9), s. 1849–1866.
• Gonyea, J. G., ve Grenier, A. (2021). Precarity in Later life: Understanding Risk, Vulnerability, and Resilence. Generations: Journal of the American Society on Aging, 45(2), s. 1-12.
• Greenfield, E. A., Scharlach, A., Lehning, A. J., ve Davitt, J. K. (2012). A Conceptual Framework for Examining The Promise of The NORC Program and Village Models to Promote Aging in Place. Journal of Aging Studies, 26(3), s. 273-284.
• Grenier, A., Griffin, M., ve McGrath, C. (2016). Aging and Disability: The Paradoxical Positions of the Chronological Life Course. Review of Disability Studies: An International Journal, 12(2-3), s. 1-17.
• Grenier, A., Phillipson, C., ve Settersten, R. A. (Dü). (2020). Precarity and Ageing Understanding Insecurity and Risk in Later Life. Bristol: Policy Press.
• Günler, O. E. (2022). Yaşlılıkta Toplumsal Eşitsizlik. Current Perspectives in Social Sciences, 26(4), s. 350-360.
• Hablemitoğlu, Ş., ve Özmete, E. (2010). Yaşlı Refahı Yaşlılar için Sosyal Hizmet. Ankara: Kilit Yayınları.
• Hägg, S., ve Jylhävä, J. (2021). Sex Differences in Biological Aging With A Focus on Human Studies. Review Article, 10(e63425), s. 1-27.
• Hammond, M., White, S., ve Phillipson, C. (2020). From Precarity to Interdependence: The Role of Age-Friendly Communities in Promoting Wellbeing in Excluded Communities. C. T. Boyko, R. Cooper, ve N. Dunn (Dü) içinde, Designing Future Cities for Wellbeing (s. 122-138). New York: Routledge.
• Handy, J., ve Davy, D. (2007). Gendered Ageism: Older Women’s Experiences of Employment Agency Practices. Asia Pacific Journal of Human Resources, 45(1), s. 85-99.
• Hardt, M., ve Negri, A. (2011). Ortak Zenginlik. (E. B. Yıldırım, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Harvey, D. (2015). Neoliberalizmin Kısa Tarihi (2. b.). (A. Onacak, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• HelpAge International. (2015). Global AgeWatch Index. London.
• Holman, D., ve Walker, A. (2020). Understanding Unequal Ageing: Towards A Synthesis of Intersectionality and Life Course Analyses. European Journal of Ageing, 18, s. 239-255.
• İlhan, A., Demir, R. N., ve Akgün, E. (2023). Yaşlılara Yönelik Geliştirilen Sosyal Politikaların Swara Yöntemi ile Önceliklendirilmesi Üzerine Nicel Bir Araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 9(3), s. 388-398.
• İlhan, S. (2019). Neo-Liberalizm, Esneklik ve Güvencesizlik. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), s. 361-368.
• ILO. (2024). World Social Protection Report 2024–26. Geneva: International Labour Office.
• Judt, T. (2015). When the Facts Change: Essays 1995–2010. (J. Homans, Çev.) London: William Heinemann.
• Jyrkinen, M., ve McKie, L. (2012). Gender, age and ageism: experiences of women managers in Finland and Scotland. 26(1), s. 61-77.
• Kane, M. N. (2004). Ageism and Intervention: What social Work Students Believe About Treating People Differently Because of Age. Educational Gerontology, 30(9), s. 767-784.
• Karadeniz, O., ve Öztepe, N. D. (2013). Türkiye'de Yaşlı Yoksulluğu. Çalışma ve Toplum, 3, s. 77-102.
• Kayalıdere, G., ve Şahin, H. (2014). Sosyal Devlet Anlayışı Çerçevesinde Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamalarının Gelişimi ve Yoksulluk. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), s. 57-75.
• Keskinoğlu, P. (2012). Yaşlılık ve Yeti Yitimi. D. Aslan, ve M. Ertem (Dü) içinde, Yaşlı Sağlığı: Sorunlar ve Çözümler (s. 75-79). Ankara: Halk Sağlığı Uzmanları Derneği.
• Korkmaz Yaylagül, N., ve Bulut, S. (2023). Neoliberalizm, Pandemi ve Yaş Ayrımcılığı: Medya Söylemi. Toplum ve Hekim, 38(4), s. 284-294.
• Lemke, T. (2016). Politik Aklın Eleştirisi: Foucault'nun Modern Yönetimsellik Çözümlemesi. (G. Çeğin, G. Özpolat, Dü, ve Ö. Karlık, Çev.) Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Leon, D. A. (2011). Trends in European Life Expectancy: A Salutary View. International Journal of Epidemiology, 40, s. 271-277.
• Li, Z., ve Dalaker, J. (2022). Poverty Among the Population Aged 65 and Older. Washington, D.C: Congressional Research Service.
• Liman, B. (2023). Türkiye'de Bakım Politikalarının Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Değerlendirmesi. Senex | Yaşlanma Çalışmaları Derneği. Antalya: Yaşlanma Çalışmaları Derneği Yayınları.
• Lorey, I. (2015). State of Insecurity: Government of the Precarious. London: Verso.
• Masquelier, C. (2018). Bourdieu, Foucault and The Politics of Precarity. Distinktion: Journal of Social Theory, 20(2), s. 133-155.
• Merrien, F. X. (2013). Social Protection as Development Policy: A New International Agenda for Action. International Development Policy, 5(1), s. 83-100.
• Merton, R. K. (1988). The Matthew Effect in Science, II: Cumulative Advantage and The Symbolism of Intellectual Property. Isis, 79, s. 606-623.
• Millar, K. M. (2017). Toward A Critical Politics of Precarity. Sociology Compass, 11(6).
• Mkandawire, T. (2001). Social Policy in a Development Context. United Nations Research Institute for Social Development.
• Muckenhuber, J., Burkert, N., Grobschadl, F., ve Rasky, E. (2015). The Importance of Social Capital for Health Among Older People: The Bourdieu Perspective. F. Nyqvist, ve A. Forsman (Dü) içinde, Social Capital as a Health Resource in Later Life: The Relevance of Context (s. 51-64). Dordrecht: Springer.
• Nazlıer Keser, E. N. (2020). Yaşlı Bakım Uygulamalarındaki Etik Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), s. 303-333.
• Neilson, B., ve Rossiter, N. (2008). Precarity as a Political Concept, or, Fordism as Exception. Theory Culture Society, 25(7-8), s. 51-72.
• Ogg, J. (2005). Social Exclusion and Insecurity Among Older Europeans: The Influence of Welfare Regimes. Ageing and Society, 25, s. 69-90.
• Oksel, E., ve Turan, S. (2024). Yaş alan Bireylerde Kırılganlık ve Sosyal İzolasyona Bir Bakış. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 40(1), s. 155-159.
• Oldman, C. (2002). Later Life and The Social Model of Disability: A Comfortable Partnership? Ageing and Society, 22(6), s. 791-806.
• Olshansky, S. J., Carnes, B. A., ve Cassel, C. K. (1993). The Aging of the Human Species. Scientific American, 268(4), s. 46-52.
• Özateş Gelmez, Ö. S. (2015). Malumun İlanı Kadın Emeğinin Saklı Yüzü: Ev İçi Bakım Emeği. Ankara: Notabene Yayınları.
• Özkan, E. (2020). Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılık: Cam Tavan ve Kraliçe Arı Sendromu. Sosyolojik Düşün, 5(2), s. 127-138.
• Öztürk, M., ve Çetin, B. I. (2009). Dünyada ve Türkiye'de Yoksulluk ve Kadınlar. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(11), s. 2661-2698.
• Patsios, D. (2006). Pensioners, Poverty and Social Exclusion. D. Gordon, R. Levitas, ve C. Pantazis (Dü) içinde, Poverty and Social Exclusion in Britain: The Millennium Survey (s. 431-458). Bristol: Policy Press.
• Phillipson, C. (2020). Austerity and Precarity: Individual and Collective Agency in Later Life. A. Grenier, C. Phillipson, ve R. A. Settersten (Dü) içinde, Precarity and Ageing Understanding Insecurity and Risk in Later Life (s. 215-235). Bristol: Policy Press.
• Phoenix, A., ve Pattynama, P. (2006). Intersectionality. European Journal of Women’s Studies, 13(3), s. 187-192.
• Puar, J. (2012). Precarity Talk A Virtual Roundtable with Lauren Berlant, Judith Butler,Bojana Cvejic; , Isabell Lorey, Jasbir Puar, and Ana Vujanovic. TDR: The Drama Review, 56(4), s. 163-177.
• Purcell, D., MacArthur, K. R., ve Samblan, S. (2010). Gender and the Glass Ceiling at Work. Sociology Compass, 4(9), s. 705-717.
• Sarıca, A. O. (2019). Türkiye'de Emeklilik Sistemlerinin Yaşlı ve Emekli Yoksulluğu Üzerine Etkisi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 19(2), s. 477-498.
• Sever, H. (2021). Living Alone in Old Age With the Advantages and Disadvantages Accumulated Throughout the Life Course: The Case of Gaziantep. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(1), s. 129-211.
• Soyuer, F., ve Soyuer, A. (2008). Yaşlılık ve Fiziksel Aktivite. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(3), s. 219-224. Standing, G. (2014). Prekarya Yeni Tehlikeli Sınıf. (T. Bora, Dü., ve E. Bulut, Çev.) İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Steptoe, A., Shankar, A., Demakakos, P., ve Wardle, J. (2013). Social Isolation, Loneliness, and All-Cause Mortality in Older Men and Women. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(15), s. 5797-5801.
• Streeck, W. (2016). How Will Capitalism End. London: Verso.
• Sugarman, J. (2015). Neoliberalism and Psychological Ethics. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 35(2), s. 103-116.
• Şener, Ü. (2010). Yoksullukla Mücadelede Sosyal Güvenlik, Sosyal Yardım Mekanizmaları ve İş Gücü Politikaları. Ankara: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı.
• Şenkal, A. (2021). Sosyal Korumada Küresel Boyutlar: Sorunlar ve Temel Tartışmalar. İnsan ve İnsan, 8(30), s. 13-28.
• TÜİK. (2024a). Türkiye Yaşlı Profili Araştırması, 2023.
• TÜİK. (2024b). Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, 2024.
• TÜİK. (2024c). Sosyal Koruma İstatistikleri, 2023.
• TÜİK. (2025). İstatistiklerle Yaşlılar, 2024.
• Tümerdem, Y. (2006). Gerçek Yaş. Türk Geriatri Dergisi, 9(3), s. 195-196.
• Ulukan, U. (2019). Kriz ve Yaşlıları İşe Koşmak: Avrupa Birliği’nin “Aktif Yaşlanma” Yaklaşımı Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme. Emek Araştırma Dergisi, 10(16), s. 23-38.
• Valtorta, N. K., Kanaan, M., Simon, G., Ronzi, S., ve Barbara, H. (2016). Loneliness and Social Isolation as Risk Factors for Coronary Heart Disease and Stroke: Systematic Review and Meta-Analysis of Longitudinal Observational Studies. Heart, 102, s. 1009-1016. Willson, A. E., Shuey, K. M., ve Elder, G. H. (2007). Cumulative Advantage Processes as Mechanisms of Inequality in Life Course Health. American Journal of Sociology, 112(6), s. 1886-1924.
• World Health Organization. (2001). The International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva.
• World Health Organization. (2024). Ageing and Health. Ocak 30, 2025 tarihinde https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health adresinden alındı
• Yaşar, Y., ve Yenimahalleli Yaşar, G. (2012). Neoliberal Küreselleşme ve Sosyal Politikada Dönüşüm. Mülkiye Dergisi, XXXVI(274), s. 63-92.
• Yi, I. (2010). Social Protection, Social Security and Social Service in a Development Context: Transformative Social Policy Approach. Journal of International Development Cooperation, 5(4), s. 57-84.
• Yumurtacı, A. (2013). Demografik Değişim: Psiko-Sosyal ve Sosyo-Ekonomik Boyutları ile Yaşlılık. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), s. 9-32.
• Zengin Taş, E., Kırışık, H., Yıldız, F., Ata, Z., ve Aktuğ, M. (2023). Yaşlı Dostu Kentin Anlamı ve Aktif Yaşlanmaya Katkıları: Cumhuriyetin 100. Yılında İzmir Kenti Örneği. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı), s. 71-96.