SOSYAL ÇALIŞMACILARIN İŞ YAŞAMINDA STRES YÖNETİMİ ÜZERİNE NİTEL DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Sayı: 15, 11 - 34, 30.06.2020

Emine Özmete , Ali Tahtacı

https://doi.org/10.46218/tshd.850662

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu araştırma, sosyal çalışmacıların stres nedenleri ve stresle başa çıkma stratejilerini içeren stres yönetimi sürecine ilişkin değerlendirilmelerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma yaşamında en az bir yıl ve daha fazla sosyal hizmet alanında uygulama deneyimi olan, lisans mezunu, toplam 30 kadın ve erkek sosyal çalışmacı ile yüz yüze derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmada sosyal çalışmacıların bireysel stres nedenleri iş yaparken tez canlı olmanın ortaya çıkardığı sonuçlar, aynı anda birçok iş yapmak zorunda kalmak, haksızlıklar karşısında sessiz kal(a)mamak olarak belirlenmiştir. Uygun olmayan fiziksel koşullar, multidisipliner takım/ekip çalışmasının istenilen düzeyde olmaması, kurum ve kuruluş idarecilerinin gereken yetkinlikte olmaması gibi konular kurumsal stres nedenleri olarak ortaya çıkmıştır. Sosyal çalışmacıların yaşadıkları stresi yönetebilmek için meslektaşlarından süpervizyon desteği aldıkları, iş ortamında ve iş dışında bireysel olarak stresle mücadele etmeye yönelik çaba içinde oldukları, ancak stresle başa çıkmada kurumsal desteklerden yoksun oldukları bulunmuştur. Sonuç: Sosyal çalışmacıların yıl olarak çalışma deneyimi arttıkça stresi daha iyi yönettikleri belirlenmiştir. Sosyal çalışmacılar, stres yönetimi konusunda hem bireysel hem de kurumsal desteğe ihtiyaç duymaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Sosyal çalışmacılarda stres yönetimi, stres nedenleri, stresle başa çıkma stratejileri, nitel araştırma

Kaynakça

• Ay, E. (2018). Kanserli çocuğu olan ebeveynlere verilen bilişsel davranışçı yaklaşım temelli psikoeğitimin umutsuzluk ve stresle baş etme üzerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Baltaş,A., &Baltaş Z. (2016). Stres ve başa çıkma yolları (19. Baskı). Remzi Kitapevi
• Barck-Holst, P., Nilsonne, A., Åkerstedt,T., & Hellgren C. (2019) Coping with stressful situations in social work before and after reduced working hours, a mixed-methods study, European Journal of Social Work, DOI: 10.1080/13691457.2019.1656171
• Başcıllar, M.,&Taşcı A. (2018). İş Yükü Ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: Sosyal Hizmet Uzmanları Üzerine Bir Araştırma. IGUSABDER,4: 330-344.
• Beer, O. (2016). Predictors of and Responses to Stress Among Social Workers: A National Survey. University of Plymouth, UK. https://socialworkhelper.com/wp-content/uploads/2016/10/Predictors-of-and-Causes-of-Stress-Among-Social-Workers-A-National-Survey-.pdf Berkün, S. (2010). Sosyal hizmet uzmanlarının çalışma hayatında karşılaştıkları mesleki sorunlar: Bursa örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21 (1) 99-109.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş.,& Demirel F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Collins, (2008). Statutory social workers: stress, job satisfaction, coping, social support and ındividual differences. British Journal of Social Work, 38(6):1173-1193
• Duyan, V. (2010). Sosyal Hizmet temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi.
• Güçlü, N. (2001). Stres Yönetimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 91-109.
• Hablemitoğlu, Ş., & Özmete, E. (2012). Sosyal çalışmacıların iş yaşamı kalitesi: Şefkat yorgunluğu, tükenmişlik, stres kaynakları, iş tatmini ve kariyer olanakları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1, (1),171-204.
• Işıkhan, V. (2004). Çalışma hayatında stres ve başa çıkma yolları. Ankara: Sandal Yayınları.
• Işıkhan, V. (2011). Sosyal hizmet ve tükenmişlikle başa çıkma. Ankara.
• Işıkhan, V. (2018). Sosyal hizmet uzmanlarının stresle başa çıkma yöntemleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29, (2), 10-33
• Lloyd, C.,King, R., & Chenoweth, L. (2002). Social work, stres and burnout: A review. Journal Of Mentalhealth, 11(3), 255-266.
• Maslach, C., Jackson, S. E., &Leiter, M. P.(1996). Maslach burnout inventory, manual 3rd. edition, Palo Alto, consulting psychologists press.
• Pehlivan, İ. (2008). İş yaşamında stres. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Uğur, A.,& Erol, Z. (2015). Sosyal çalışmacıların çalışma hayatında karşılaştıkları stres faktörlerine yönelik kavramsal bir değerlendirme ve stres yönetimi müdahale programları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, (39),987-997.
• Wilberforce, M.,Jacobs, S., Challis, D.,Manthorpe, J., Stevens, M., Jasper, R., Fernandez, J-L., Glendinning, C., Jones,K., Knapp, M., Moran, N.,& Netten, A. (2014). Revisiting the causes of stress in social work: sources of job demands, control and support in personalized adult social care. The British Journal of Social Work, 44 (I4), 812–830.
• White, R. (2018). The stress management workbook: De-Stress In 10 Minutes or less. Althea press.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Zastrow, C. (1984). Understanding and preventing burn - out. British Journal of Social Work, 14(2), 141-155.