SIĞINMAEVİNDE KALAN KADINLARIN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ TUTUMLARI VE YARDIM ARAMA DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 16, 43 - 61, 30.12.2020

Ezgi Bilgin , Tarık Tuncay

https://doi.org/10.46218/tshd.795180

Cited By: 1

Öz

Kadına yönelik şiddetin önemli değişkenlerinden olan toplumsal cinsiyet rolleri tutumları ve yardım arama davranışlarını inceleyen çalışmalar sınırlıdır. Ataerkinin getirisi olan toplumsal cinsiyet rolleri tutumları şiddeti normalleştirerek kadınların şiddet döngüsünden çıkışını zorlaştırmaktadır. Diğer yandan yardım arama motivasyonu düşük olduğunda kadınların hayati bir tehlike olmadan harekete geçmeleri söz konusu olmamaktadır. Bu sebeple bu iki kritik değişkenin kadınların gözünden incelendiği bir çalışmaya gereksinim duyulmuştur. Bu çalışmanın amacı kadınların şiddet algılarını, toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarını ve yardım arama davranışlarını kadınların gözünden anlamaktır. Nitel araştırma desenindeki çalışmada sığınmaevi hizmeti alan on üç kadınla derinlemesine görüşme yapılmıştır. Görüşmelerin analizi sonucunda kadınların toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarına ve yardım arama davranışlarını destekleyici ve engelleyici bileşenlere ulaşılmıştır. Çalışmanın önemli sonuçları kadınların kök ailelerinde de şiddete tanık olmaları veya maruz kalmaları bu yüzden şiddeti normalleştirmeleri, şiddete maruz kaldıklarında herhangi bir destek mekanizmasına ulaşamamaları, geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri tutumuna sahip olan kadınların yetersiz destek mekanizmaları sebebiyle yardım arama davranışlarının ortaya çıkmamasıdır. Gelecek çalışmalarda, kadınların başetme stratejileri, ebeveynlik süreçleri üzerinde durulabilir, şiddet sorunu daha geniş aile bağlamında ele alınabilir.

Anahtar Kelimeler

feminist sosyal hizmet, sığınmaevi, şiddete maruz kalan kadınlar, toplumsal cinsiyet rolleri tutumları, yardım arama davranışı

Kaynakça

• Referans1 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun. (2012, Mart 20).
• Referans2 Acar, H. (2001). Tek Ebeveynli Ailelere Yönelik Feminist Sosyal Hizmet Müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12(3), 13-25.
• Referans3 Acevedo, M. J. (2005). Battered, Immigrant Mexican Women’s Perspectives Regarding Abuse and Help-Seeking. Doktora Tezi.
• Referans4 Akçer Demir, Z. (2006). Aile İçi Şiddete Maruz Kalan Kadınlar: Diyarbakır Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır.
• Referans5 Arıkan, Ç. (1987, Ocak). Sosyal Hizmet Açısından Şiddet ve Bir Şiddet Türü Olarak Evlilikte Kadına Yönelik Şiddet. Sosyal Hizmetle Yüksek Okulu Dergisi, 5(1), 75-97.
• Referans6 Arın, C. (1996, Mart). Kadına Yönelik Şiddet. Cogito, Şiddet(6-7), 305-312.
• Referans7 Arslantaş, H., Dereboy, F. İ., Aştı, N., ve Pektekin, Ç. (2011). Yetişkinlerde Profesyonel Psikolojik Yardım Arama Tutumu ve Bunu Etkileyen Faktörler. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 12(1), 17-23.
• Referans8 Ashman, K. K., & Hull, G. H. (1999). Understanding Generalist Practice. Chicago: Nelson-Hull Publishers.
• Referans9 Aureala, W. (2001). Battered Women in Shelters: A Comparative Analysis of the Expectations and Experiences of African American, Mexican American and Non-Hispanic White Women. Doktora Tezi.
• Referans10 Bilgin, Y. (2015). Sığınma Evlerindeki Kadınların Kadına Yönelik Şiddet ve Kadın Sığınma Evlerine Bakışı: İstanbul Örneklemi. Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
• Referans11 Bora, A. (2012). Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık. K. Çayır, & M. Ayan Ceyhan (Dü) içinde, Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar (s. 175-187). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Referans12 Buz, S. (2009). Feminist Sosyal Hizmet Uygulaması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1), 53-65.
• Referans13 Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları (4. Baskıdan Çeviri b.). (S. B. Demir, Çev.) Ankara: Eğiten Kitap.
• Referans14 Danık, Ş. (2000). Aile İçinde Kadına Yönelen Şiddet. Toplum ve Sosyal Hizmet(1), 77-87.
• Referans15 Demiröz, F. (1996). Evli Kadınlara Yönelik İstismar ve Kadınların Sığınmaevleri Hakkındaki Düşünceleri. Doktora Tezi, Ankara.
• Referans16 Dökmen, Z. Y. (2010). Toplumsal Cinsiyet (Sosyal Psikolojik Açıklamalar). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Referans17 Erdoğan, S., Aktaş, A., ve Bayram Onat, G. (2009). Sığınma Evinde Yaşayan Bir Grup Kadının Şiddet Deneyimleri ve Baş Etme Yaklaşımları: Niteliksel Bir Çalışma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1).
• Referans18 Featherstone, B. (2001). Where To For Feminist Social Work? Critical Social Work , 2(1).
• Referans19 Gökalp, P. D. (2013). Çocuklarda Cinsiyet Ayrımcılığı ve Yoksunluk. M. Tekcan (Dü.) içinde, Kadın Kitabı. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Referans20 Hinson, J. A., & Swanson, J. L. (1993). Willingness to Seek Help as a Function of Self Disclosure and Problem Severity. Journal of Counselling and Development, 71, 465-470.
• Referans21 İşmen, E. (2004). Aile Yaşam Döngüsü. H. Yavuzer (Dü.) içinde, Evlilik Okulu (s. 19-37). Remzi Kitabevi.
• Referans22 Kandemirci, D., ve Kağnıcı, D. Y. (2014, Haziran). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Baş Etme: Çok Boyutlu Bir İnceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 17(33), 1-12.
• Referans23 Köşgeroğlu, N. (2010). Toplumsal Cinsiyet Ekseninde Kadın, Kalın Duvar İnce Zar (1. Baskı b.). Ankara: Alter Yayıncılık.
• Referans24 Kümbetoğlu, B. (2012). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Referans25 Lundgren, E. (2012). Şiddetin Normalleştirilme Süreci. (B. Ekal, Çev.) İstanbul: Mor Çatı Yayınları.
• Referans26 McClennen, J. C. (2010). Social Work and Family Violence Theories, Assessment and Intervention. New York: Springer Publishing Company.
• Referans27 Morris, C. G. (2002). Psikolojiyi Anlamak (Psikolojiye Giriş) (1 b.). (H. B. Ayvaşık, & M. Sayıl, Çev.) Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Referans28 Moses, R. (1996). Şiddet Nerede Başlıyor? Cogito(6-7 Şiddet), 23-27.
• Referans29 Nazroo, J. (1995). Uncovering Gender Differences In The Use Of Marital Violence: The Effect Of Methodology. Sociology, 29(3), 475-494.
• Referans30 Neuman, W. L. (2013). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (6. Basım b., Cilt 1). (S. Özge, Çev.) Ankara: Yayınodası Yayıncılık.
• Referans31 Okutan, N. (2007). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet - Van'da, Kadınların Şiddet Deneyimleri, Şiddeti Doğuran Koşullar ve Başetme Biçimleri, Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Van.
• Referans32 Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S., ve Cihangir Çankaya, Z. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Profesyonel Yardım Arama Tutumları, Cinsiyet Rolleri ve Kendini Saklama Düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi , 1(4), 59-71.
• Referans33 Robert, A. R. (2007). Battered Women and Their Families: Intervention Strategies and Treatment Programs (3rd Edition b.). (B. W. White, Dü.) New York: Springer Publishing.
• Referans34 Sallan Gül, S. (2013). Türkiye'de Kadın Sığınmaevleri - Erkek Şiddetinden Uzak Yaşama Açılan Kapılar Mı? (2. Basım b.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Referans35 Scott, J. W. (2007). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi. (A. T. Kılıç, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Referans36 Sheafor, B. W., & Horejsi, C. R. (2012). Techniques and Guidelines for Social Work Practice (9th Edition b.). Boston: Pearson Education.
• Referans37 Solmuş, T. (2010). Romantik Terörizm ve Romantik Tecavüz. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Referans38 Şahin, D. (2013). Cezaevindeki Şiddet Failleri ve Sığınmaevinde Kalan Şiddet Mağdurlarının Şiddete Bakış Açıları ile Suçluluk Utanç Duygularının Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul.
• Referans39 Şavur, E. (2012). İnsani Yardım Çalışanlarının Yardım Arama Davranışına İlişkin Bir İnceleme: 'Psikolojik Belirtiler, Psikolojik Sağlamlık ve Sosyal Destek Algısı'. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Referans40 Yıldırım, A. (1998). Sıradan Şiddet Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddetin Toplumsal Kaynakları. İstanbul: Boyut Matbaacılık A.Ş.
• Referans41 Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştrma Yöntemleri (Genişletilmiş 10. Baskı b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Referans42 Zastrow, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. (A. Aykara, A. Beyazova, B. Yakut Çakar, C. Evren, Ç. Karaca, D. B. Çiftçi, et al., Çev.) Ankara: Nika Yayınevi.