COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNİN AKADEMİSYEN BABALARIN YAŞAMINA YANSIMALARI: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Sayı: 19, 17 - 36, 30.06.2022

Şefika Dilem Güngör , Serap Daşbaş , Sinan Akçay

https://doi.org/10.46218/tshd.1010136

Öz

Bu araştırma COVİD-19 sürecinde evden çalışan akademisyen babaların; çocuk bakımı, ev içi rollere katılımları ve iş yaşamlarına dair deneyimlerini keşfetmek amacıyla, nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak yapılmıştır. Amaçlı örneklem ve kartopu örneklem modelleri kullanılarak, 2-10 yaş arası çocuğa sahip olan 16 akademisyen baba ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler neticesinde elde edilen veriler MAXQDA programı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda “pandeminin kişisel yaşama yansımaları, babalığın ifade ettiği anlam, pandemi sürecinin çocukla ilişkiye yansımaları, pandemi sürecinin eşle ilişkiye ve ev içi rollere yansımaları, pandemi sürecinin iş yaşamına yansımaları” olmak üzere beş temaya ulaşılmıştır. Katılımcıların COVİD-19 sürecinde babalığa dair düşüncelerinin ve babalık rollerinin; katılımcı baba olma doğrultusunda olumlu bir ivme kazandığı fakat uzaktan çalışma sürecinin devam etmesi nedeniyle de birtakım sorunlar yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır. COVİD-19 sürecinde sosyalleşmenin azalması ile evlerinden çalışan babalar, çalışma saatlerini minimum düzeyde tutarak ailelerine daha fazla zaman ayırdıklarına dikkat çekmişlerdir. Katılımcıların bu süreçte zaman zaman sosyal destek mekanizmalarına ihtiyaç duydukları ve süreçle ilgili eğitimlere açık oldukları sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Akademisyen, Baba, Çocuk Bakımı, COVİD-19

Teşekkür

Değerlendirmeleriniz ve geri dönüşleriniz için şimdiden teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akgül, F. G. (2013). Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rolleriyle İlgili Algılarının Aile İşlevlerine Yansıması. Hacettepe Üniversitesi.
• Aktürk, H. (2020). Yeni Koronavirüs Hastalığı Pandemisi Döneminde Online Yaşam ve Psikolojik Etkileri.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226, 131.
• Avşar, S. (2017). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Tarihsel Rollerini Yitiren Erkekliğin Çöküşü: Küllerinden ‘Yeni Erkek’liğin Doğuşu. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(2), 224-241.
• Bartlett, E. E. (2004). The Effects of Fatherhood on The Health of Men: A Review of The Literature. Journal of Men's Health and Gender, 1(2-3), 159-169.
• Barutçu, A., & Hidir, N. (2016). Türkiye’de Babalığın Değişen Rolleri: (Pro)Feminist Babalar. Fe Dergi, 8(2), 26-45.
• Başaran, M., & Aksoy, A. B. (2020). Anne-Babaların Korona-Virüs (Covİd-19) Salgını Sürecinde Aİle Yaşantılarına İlişkin Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(71), 668-678.
• Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9, 23-28.
• Bayer, A. (2020). Modernleşme Sürecinde Aile: Değişen Annelik ve Babalık. Tevilat, 1(1), 163-188.
• Belkıs, Ö. (2016). Anneliğin Akademik Kariyer Gelişimine Etkileri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 250-263.
• Bozkurt, V. (2020). Salgının Belirsizliği Huzursuzluğu Artırdı. In.
• Bozkurt, Y., Zeybek, Z., & Aşkın, R. (2020). Covid-19 Pandemisi: Psikolojik Etkileri ve Terapötik Müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 304-318.
• Bozok, M. (2018a). Ebeveynlik, Erkeklik ve Çalışma Hayatı Arasında Türkiye’de Babalık.
• Bozok, M. (2018b). Türkiye’de Ataerkillik, Kapitalizm ve Erkeklik İlişkilerinde Biçimlenen Babalık. Fe Dergi, 10(2), 30-42.
• Braun, V., & Clarke, V. (2019). Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 873-898.
• Cabrera, N., Tamis‐LeMonda, C. S., Bradley, R. H., Hofferth, S., & Lamb, M. E. (2000). Fatherhood in The Twenty‐First Century. Child Development, 71(1), 127-136.
• Deleş, B., & Kaytez, N. (2020). Okul Öncesi Dönemde Çocuğu Olan Babaların Babalık Rolü Algısı ile Baba Katılım Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 84, 101-116.
• Doghonadze, N., & Goctu, R. (2016). Father’s Role in Sons’and Daughters' Upbringing. The Eurasia Proceedings of Educational and Social Sciences, 5, 390-415.
• Durur, E. K., & Tahir, Ş. (2020). Erkek Kimliğinin Kurucu Öğesi “Babalık”: Trans Erkeklerde Babalık İddiası. Atatürk Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-10.
• Ergin, A., & Özdilek, R. (2014). Değişen Babalık Rolü ve Erkek Sağlığına Etkileri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(1), 3-8.
• Flood, M. (2003). Fatherhood and Fatherlessness.
• Gökaliler, E., & Özer, A. (2019). Baba 2.0: Dijital Dönüşüm ile Değişen Baba Rolü Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi(48), 388-403.
• Gregory, A., & Milner, S. (2011). What is “New” About Fatherhood? The Social Construction of Fatherhood in France and The UK. Men and Masculinities, 14(5), 588-606.
• Işık, A. (2020). Koronavirüs (COVID-19) Salgını Döneminde Ailede Krize Müdahale. Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-9.
• Karataş, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinin Toplumsal Etkileri, Değişim ve Güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-17.
• Kay, T. (2006). Where’s Dad? Fatherhood in Leisure Studies. Leisure Studies, 25(2), 133-152.
• Kaya, B. (2020). Pandeminin Ruh Sağlığına Etkileri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(2), 123-124.
• Kuzucu, Y. (2011). Değişen Babalık Rolü ve Çocuk Gelişimine Etkisi [The Changing Role of Fathers and its Impact on Child Development]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 79-89.
• Kümbetoğlu, B. (2017). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma Yöntemleri. Beşinci Basım. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Lamb, M. E., & Lewis, C. (2004). The Development and Significance of Father-Child Relationships in Two-Parent Families. The Role of The Father in Child Development, 4, 272-306.
• Lamb, M. E., & Tamis-Lemonda, C. S. (2004). The Role of The Father. The Role of The Father in Child Development, 4, 100-105.
• Mart, M., & Kesicioğlu, O. S. (2020). COVID-19 Pandemi Sürecinde Ailelerin Evde Oyun Oynamaya İlişkin Görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4).
• Mercan, Z., & Şahin, F. T. (2017a). Babalık Rolü ve Babalık Rolü Algısı. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(2), 1-10.
• Mercan, Z., & Şahin, F. T. (2017b). Babalık Rolü ve Farklı Kültürlerde Babalık Rolü Algısı The Father’s Role and The Fathers Role Perception in Different Cultures. International Journal of Early Childhood Education Studies, 2(2), 1-10.
• O’Laughlin, E. M., & Bischoff, L. G. (2005). Balancing Parenthood and Academia: Work/Family Stress As Influenced by Gender and Tenure Status. Journal of Family Issues, 26(1), 79-106.
• Ördek, S., & Aktaş Arnas, Y. (2020). Intergenerational Fatherhood and Father-Child Relationship. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 687-714.
• Özyürek, A., & Çetinkaya, A. (2021). COVID-19 Pandemi Döneminde Aile ve Ebeveyn-Çocuk İlişkilerinin İncelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 96-106.
• Özyürek, A., Teke, Y. T., Kışlı, Z., & Özgan, N. N. (2020). Çocuklarının Gereksinimlerini Karşılamada Babaların Rolleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 5(2), 26-35.
• Reddick, R. J., Rochlen, A. B., Grasso, J. R., Reilly, E. D., & Spikes, D. D. (2012). Academic Fathers Pursuing Tenure: A Qualitative Study of Work-Family Conflict, Coping Strategies, and Departmental Culture. Psychology of Men & Masculinity, 13(1), 1.
• Rushing, C., & Powell, L. (2015). Family Dynamics of The Stay-At-Home Father and Working Mother Relationship. American Journal of Men's Health, 9(5), 410-420.
• Sarıçiçek, A. (2019). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Erkeklik ve Değişme İsteği Kayseri Örneği. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi(3), 49-70.
• Serhat, Ö. M., Yılmaz, N., Erbil, D. D., & Hazer, O. (2020). Covid-19 Pandemi Döneminde Hanehalkındaki Çatışma ve Birlik-Beraberlik Durumunun İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(4), 295-314.
• Sevil, Ü., & Özkan, S. (2009). Fathers’ Functional Status During Pregnancy and The Early Postnatal Period. Midwifery, 25(6), 665-672.
• Sumer Tanyeri, F. (2017). Perception on Fatherhood and Paternal Leave in Turkey.
• Summers, J. A., Raikes, H., Butler, J., Spicer, P., Pan, B., Shaw, S., . . . Johnson, M. K. (1999). Low‐income Fathers' and Mothers' Perceptions of The Father Role: A Qualitative Study in Four Early Head Start Communities. Infant Mental Health Journal: Official Publication of The World Association for Infant Mental Health, 20(3), 291-304.
• Sümeyye, B., & Gülten, K. (2020). Babaların Bebek Bakımına Katılımının Sağlanmasında Hemşirenin Rolü. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 90-96.
• T.C.Sağlık Bakanlığı. (2020). Covid-19 Nedir? Retrieved from https://covid19.saglik.gov.tr/
• Tan, T. (2016). Literature Review on Shifting Fatherhood. A Journal of Identity and Culture, 6, 53-78.
• Telli, A. A., & Özkan, H. (2016). 3-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Babaların Babalık Rolü Algısı ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 6(2), 127-134.
• Tuna, A. A., & Türkmendağ, Z. (2020). Covid-19 Pandemi Döneminde Uzaktan Çalışma Uygulamaları ve Çalışma Motivasyonunu Etkileyen Faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3246-3260.
• Tümkaya, S., & Türkmenoğlu, M. (2021). İlkokul Dönemi Çocukların Babalarının Aile Katılımına İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 269-294.
• Türkoğlu, D., & Akduman, G. G. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuğu Olan Babaların Babalık Rolü Algısı İle Çocuklarının Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(03), 224-241.
• Varışlı, B., & Gültekin, T. (2020). Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası Etkileşimin Dönüşümü. Electronic Turkish Studies, 15(4), 1227-1237.
• Williams, S. (2008). What is Fatherhood? Searching for The Reflexive Father. Sociology, 42(3), 487-502.
• Yıldırım, S. (2020). Salgınların Sosyal-Psikolojik Görünümü: Covid-19 (Koronavirüs) Pandemi Örneği. Electronic Turkish Studies, 15(4).
• Yıldız, C., Çekmez, E., & Bütüner, S. Ö. (2012). Fenomenografik Araştırma Yöntemi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 77-102.
• Yıldız, N. G., & Erdem, F. (2020). Covid-19 Salgın Sürecinde İlişkilerinde Sorun Yaşayan Çiftlere Yönelik Duygu Odaklı Aile Danışmanlığı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1360-1383.
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde Erkeklerin Gözünden Babalık ve Aile. Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 297-328.