Bağımlılık Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık Düzeylerine Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 21, 1 - 25, 03.07.2023

Abdulkadir Karabulut

https://doi.org/10.46218/tshd.1166817

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerine verilen “Teknoloji Bağımlılığı” dersi kapsamında hazırlanan eğitim programının öğrencilerin dijital bağımlılık düzeylerine etkisinin olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu Hitit Üniversitesi Sungurlu MYO’da öğrenim gören ve “teknoloji bağımlılığı” dersi alan 51 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verilerini elde etmek için, araştırmacı tarafından hazırlanan, üniversite öğrencilerinin sosyo-demografik bilgilerini içeren “Anket Formu” ile üniversite öğrencilerine yönelik Kesici ve Tunç (2018) tarafından geliştirilen “Dijital Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, araştırmacının kendisi tarafından eğitim çalışmasından önce ve eğitim çalışmasından sonra olmak üzere iki aşamada toplanmıştır. Veri analizinde dağılımın normal olmaması nedeniyle non-parametrik testler (Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi) kullanılmıştır. Öğrencilerin “bağımlılık eğitimi” sonrasında, Dijital Bağımlılık Ölçeğinin aşırı kullanım, nüksetme ve bırakamama alt boyutlarında anlamlı fark bulunmuş, hayat akışını engelleme ve duygu durumları alt boyutlarında ise anlamlı bir fark bulunamamıştır. Araştırma sonucunda uygulanan eğitim programının öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeyleri üzerinde olumlu yönde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Teknoloji Bağımlılığı, Üniversite Öğrencisi

The Effect of Addiction Education on Digital Addiction Levels of University Students

Öz

In this research, it is aimed to determine whether the education program prepared within the scope of the "Technology Addiction" course given to university students has an effect on the students' digital addiction levels. The sample group of the research consists of 51 students studying at Hitit University Sungurlu Vocational School and taking the "technology addiction" course. In order to obtain the research data, the "Survey Form" prepared by the researcher, containing the socio-demographic information of the university students, and the "Digital Addiction Scale" developed by Kesici and Tunç (2018) for university students were used. The data were collected by the researcher himself in two stages, before the training study and after the training study. Non-parametric tests (Mann Whitney U test and Kruskal Wallis test) were used in data analysis because the distribution was not normal. After the "addiction training" of the students, a significant difference was found in the overuse, relapse and inability to quit sub-dimensions of the Digital Addiction Scale, but no significant difference was found in the sub-dimensions of preventing the flow of life and mood. As a result of the research, it was concluded that the education program applied had a positive effect on the students' digital addiction levels.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Technology Addiction, University Student

Kaynakça

• Aktan, E. (2018. Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 405-421.
• American Psychiatric Association. (20139. Diagnostic and statistical manual of mental disorders 5. Washington, DC: American Psychiatric Publishing.
• Arslan A. ve Bardakçı S. (2020) Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin iletişim becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(20):36-63.
• Ayaz, M.B. (2018). Sanal Bağımlılık. İstanbul: İdeal Akademi
• Bülbül, Ö. (2022). Romantik ilişkisi olan bireylerin sosyal medya bağımlılık düzeyleri, ilişki doyumu ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çiftçi, H. (2018). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 417-434.
• Dinç, M. (2020). İnternet bağımlılığı özelinde yeni davranışsal bağımlılıklar. (Editör: Zavalsız, Y.S.- Sosyal Hizmet ve Bütün Yönleriyle Bağımlılık (İçinde). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Erzincanlı, Y. (2022). Üniversite öğrencilerinin kişilik tiplerine göre dijital bağımlılık ve bilinçli farkındalık düzeylerinin incelenmesi, Doktora Tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gençer, S. L. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Gökçearslan, Ş., & Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(14), 419-435.
• Gönüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hassan Nuraimi Abu Hassan, N.A., Hassan, N.M. ve Maon, S.N. (2022). Conceptualization and development of quality of life measure for person with autism (pwa) caretakers in malaysia. Global Business and Management Research An International Journal, 14(1), 70-81.
• Kesici, A. (2019). Üniversite öğrencilerinde dışadönüklük, sosyal ağları kullanma sıklığı ve cinsiyetin problemli sosyal ağ kullanımına etkisinin incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları, 39(1): 23-44.
• Kesici, A. ve Tunç, N. F. (2018). The development of the Digital Addiction Scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1): 91-98.
• Mboya, I.B., Leyoro, B.J., Kongo, A., Mkombe, C., Kyando, E. ve George, J. (2020). Internet addiction and associated factors among medical and allied health sciences students in northern tanzania: a crosssectional study, BMC Psychology, 8(73), 1-8.
• Ögel K. (2020). Bağımlılık ve tedavisi temel kitabı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Ögel, K. (2018). Bağımlı aileleri için rehber kitap. İstanbul: Kültür Yayınları.
• Sarıca Keçeci H. , Kahya Özyirmidokuz E. , Özbakır L. (2021). Dijital bağımlılık ve fomo, kişilik faktörleri ve mutluluk ile ilişkisi: üniversite öğrencileri ile bir uygulama. Bağımlılık Dergisi, 22(4): 379-394.
• Seema, R., Heidmets, M., Konstabel, K. ve Maasik,E.V. (2022). Development and validation of the digital addiction scale for teenagers. Journal of Psychoeducational Assessment, 40(2), 293-304.
• Tarhan N, Nurmedov S.(2020). Sanal veya gerçek bağımlılıkla başa çıkma, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Taşlıyan, M., Karakuş, F.N. ve Çakıdoğlu, Z. (2021). Dijital bağımlılık ile yaratıcı düşünme eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25): 503-517.
• World Health Organization (2021). ICD-11 for mortality and morbidity statistics disorders due to addictive behaviours. Erişim tarihi: 15 Kasım 2022, https://icd.who.int/browse11/l-m/en
• Yalçın, A. (2021). Genç yetişkinlerde dijital bağımlılık düzeyleri ve aleksitimi ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Yengin, D. (2019). Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 9(2), 130-144.