Pandemi Sonrası Bireylerin Umutsuzluğunun Farklı Değişkenler Açısından Kuşaklara Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 21, 56 - 71, 03.07.2023

Meral Öztürk , Vehbi Ünal , Ahmet Türk , Sibel Temiz

https://doi.org/10.46218/tshd.1233382

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma Covid-19 pandemisinin ardından bireylerin umutsuzluk düzeylerini farklı değişkenler (cinsiyet, medeni durum, gelir durumu, günlük sosyal medya kullanım süresi ve sosyal sermaye) açısından kuşaklara göre karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Tarama modelinin kullanıldığı bu çalışma, 144’ü bebek patlaması kuşağı, 290’ı X kuşağı, 317’si Y kuşağı ve 352’si Z kuşağı olmak üzere 1103 kişiyle gerçekleştirilmiştir. 18-75 yaş aralığındaki katılımcıların yaş ortalaması x̄=38,15±14,48’tir. Çalışmada katılımcıların umutsuzluk düzeylerini ortaya koymak için Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ), verilerin analizinde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Bulgular katılımcıların umutsuzluk düzeylerinin kuşaklara göre farklılaştığını, en umutsuz kuşakların sırasıyla Z ve Y kuşağı olduğunu göstermektedir. Farklı değişkenler açısından umutsuzluk düzeylerinin Y ve Z kuşaklarının diğer kuşaklardan farklılaşmaktadır. Buna göre hem erkeklerde hem de kadınlarda Z ve Y kuşakları; evli bireylerde Y kuşağı; gelir düzeyi düşük olanlarda Z ve Y kuşağı, gelir düzeyi orta olanlarda Y kuşağı, gelir düzeyi yüksek olanlarda Z kuşağı; sosyal medyayı az kullananlarda Z kuşağı, çok kullananlarda Y kuşağı; düşük ve orta düzeyde sosyal sermayeye sahip olanlarda Y kuşağı, yüksek olanlarda ise Z kuşağının umutsuzluk düzeyleri diğerlerinden yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, umutsuzluk, kuşak

A Comparative Analysis of Hopelessness of Generations According to Different Variables After Covid-19 Pandemic

Öz

This research aims to comparatively examine the hopelessness levels of generations in terms of different variables (gender, marital status, income status, daily use of social media and social capital) after the Covid-19 pandemic. Using the survey model, this study was carried out with 1103 people, 144 of whom are baby boomers, 290 are generation X, 317 are generation Y, and 352 are generation Z. The mean age of the participants ages between 18-75 is x̄=38.15±14.48. In the study, Beck Hopelessness Scale (BUS) was used to reveal the hopelessness levels of the participants. One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was performed in the analysis of the data. The findings show that the hopelessness levels of the participants differ according to the generations, and the most hopeless generations are the Z and Y, respectively. When examined in terms of different variables, it has been found that generations Y and Z differed from other generations in terms of hopelessness levels. Accordingly, generations Z and Y for both men and women, generation Y for married individuals, generation Z and generation Y for those with low-income level, generation Y for those with middle-income level, generation Z for those with high income level, generation Z for those with low social media usage time, generation Y for those with low and medium social capital, and generation Z for those with high social capital, have higher hopelessness level than the other generations.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, hopelessness, generation

Kaynakça

• Aalbers, G., McNally, R.J., Heeren, A., de Wit, S. ve Fried, E.I. (2018). Social media and depression symptoms: A network perspective. Journal of Experimental Psychology: General, 148(8), 1454-1462.
• Adıgüzel, O., Batur, H. Z. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: Mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 165-182.
• Ağır, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleriyle problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aka, B. (2017). Bebek Patlaması, X ve Y kuşağı yöneticilerin örgütsel bağlılık düzeylerinin kamu ve özel sektör farklılıklarına göre incelenmesi: Bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20), 118-135.
• Akıncı-Vural, Z.B. ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 20 (5), 3348‐3382.
• Aksakoğlu, G. (2001). Sağlıkta araştırma teknikleri ve analiz yöntemleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Alamo, P.C., Baader, M.T., Antúnez, S.Z., Bagladi, L.V. ve Texia-Bejer, T. (2019). Beck Hopelessness Scale as a suicide risk screening tool among Chilean university students. Revista chilena de neuro-psiquiatría, 57(2). doi:10.4067/S0717-92272019000200167
• Arslan, A. ve Staub, S. (2015). Kuşak teorisi ve iç girişimcilik üzerine bir araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (11), 1-24.
• Arslantaş, H., Adana, F., Kaya, F. ve Turan, D. (2010). Yatan hastalarda umutsuzluk ve sosyal destek düzeyi ve bunları etkileyen faktörler. Florence Nightingale Journal of Nursing, 18 (2), 87-97.
• Beck, A. T. ve Steer, R. A. (1988). Beck hopelessness scale: Manual. New York: The Psychological Corporation Harcourt Brace Jovanovich.
• Beck, A.T., Weissman, A., Lester, D. ve Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of consulting and clinical psychology, 42(6), 861-865. doi:10.1037/h0037562
• Bickel, J. ve Brown, A. (2005). Generation X: Implications for faculty recruitment and development in academic health centers. Academic Medicine, 80(3), 205–210. doi: 10.1097/00001888-200503000-00003
• Boyd, D.M. ve Ellison, N.B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of computer‐mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Broadbent, E., Gougoulis, J., Lui, N., Pota, V. Ve Simons, J. (2017). Generation z: Global citizenship survey. London: The Varkey Foundation.
• Carter, B. ve McGoldrick, M. (1989). The changing family life-cycle: A framework to family therapy. Boston: Ally & Bacon.
• Cohen-Cline, H., Beresford, S. A., Barrington, W., Matsueda, R., Wakefield, J. ve Duncan, G. E. (2018). Associations between social capital and depression: A study of adult twins. Health & place, 50, 162-167. doi:10.1016/j.healthplace.2018.02.002
• Çömlekçi, M. F. ve Başol, O. (2019). Gençlerin sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (4), 173-188. doi:10.18026/cbayarsos.525652
• Daniel, W. ve Terrell, J. (1986). Business statistics: Basic concepts and methodology. Dallas: Houghton Mifflin. De Silva, M.J., Mckenzie, K., Harpham, T. ve Huttly, S.R. (2005). Social capital and mental illness: A systematic review. Journal of Epidemiology & Community Health, 59 (8), 619–627. doi:10.1136/jech.2004.029678
• Deloitte-Y ve Z Kuşakları Araştırması. (2021). 2021 Y ve Z Kuşakları Araştırması: Sorumluluk ve harekete geçme çağrısı. Kasım 26, 2022 tarihinde https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/human-capital/articles/millennialsurvey-2021.html adresinden alındı.
• Erden-Ayhün, S. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 93-112.
• Euromonitor.com (2020, Mayıs). The impact of coronavirus on millennials and generation z. Kasım 21, 2022 tarihinde https://www.euromonitor.com/the-impact-of-coronavirus-on-millennials-and-generation-z/report adresinden alındı.
• Field, A. (2021). The lasting impact of COVID-19 by Generation. Daytona Beach: Brown & Brown Insurance, 1-7.
• Fujiwara, T. ve Kawachi, I. (2008). A prospective study of individual-level social capital and major depression in the United States. Journal of Epidemiology & Community Health, 62 (7), 627- 633. doi:10.1136/jech.2007.064261
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update. Boston: Pearson.
• Görgün-Baran, A. (2008). Yaşlılıkta sosyalizasyon ve yaşam kalitesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1 (2), 86-97.
• Harari, T.T., Sela, Y. ve Bareket-Bojmel, L. (2022). Gen Z during the COVID-19 crisis: a comparative analysis of the differences between Gen Z and Gen X in resilience, values and attitudes. Current Psychology, 1-10. doi:10.1007/s12144-022-03501-4
• İzmirlioğlu, K. (2008). Konumlandırmada kuşak analizi yardımıyla tüketici algılarının tespiti: Türk otomotiv sektöründe bir uygulama [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi (12.baskı). Ankara: Nobel Yayın.
• Kaya, Y. ve Akın-Işık, R. (2021). COVID-19 ile yaşanan sosyal izolasyonun aile ve evlilik yaşamına yansımaları: Fenomenolojik bir çalışma. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15 (3), 510-520. doi:10.21763/tjfmpc.932521
• Keleş, H. N. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 129-139.
• Kouvonen, A., Oksanen, T., Vahtera, J., Stafford, M., Wilkinson, R., Schneider, J., ... Kivimäki, M. (2008). Low workplace social capital as a predictor of depression: the Finnish Public Sector Study. American journal of epidemiology, 167(10), 1143-1151.
• Lai, C.M., Mak, K.K., Watanabe, H., Jeong, J., Kim, D., Bahar, N., … Cheng, C. (2015). The mediating role of Internet addiction in depression, social anxiety, and psychosocial well-being among adolescents in six Asian countries: a structural equation modelling approach. Public Health, 129(9), 1224–1236. doi:10.1016/j.puhe.2015.07.031
• Lin, L. Y., Sidani, J. E., Shensa, A., Radovic, A., Miller, E., Colditz, J. B., ... Primack, B. A. (2016). Association between social media use and depression among US young adults. Depression and Anxiety, 33(4), 323-331. doi:10.1002/da.22466
• Mannheim, K. (1952). The sociological problems of generations. P. Kecskemeti (Ed.), Essays on the Sociology of Knowledge (ss. 163-195) içinde. New York: Oxford University Press.
• Martin, J. (2006). I have shoes older than you: Generational diversity in the library. The Southeastern Librarian, 54(3), 3–11.
• McCrindle, M. ve Fell, A. (2020). The understanding the impact of COVID-19 on the emerging generations report. McCrindle Research Pty Ltd.
• Muntaner. C., Lynch, J. ve Smith, G.D. (2001). Social capital, disorganized communities, and the third way: Understanding the retreat from structural inequalities in epidemiology and public health. International Journal of Health Services, 31(2), 213-237. doi:10.2190/NVW3-4HH0-74PX-AC38
• Oğuztürk, Ö., Akça, F. ve Şahin, G. (2011). Üniversite öğrencilerinde umutsuzluk düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin bazı değişkenler üzerinden incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 14 (3), 173-184.
• Öztürk, M., Türk, A., Gönültaş, B.M. ve Aydemir, İ. (2022). Mediator role of social media use on the effect of negative emotional state of young adults on hopelessness during COVID-19 outbreak. Journal of Archives of Health Sciences and Research, (November 7), 1-6. DOI:10.5152/ArcHealthSciRes.2022.22096
• Pantic, I., Damjanovic, A., Todorovic, J., Topalovic, D., Bojovic-Jovic, D., Ristic, S. ve Pantic, S. (2012). Association between online social networking and depression in high school students: behavioral physiology viewpoint. Psychiatria Danubina, 24(1), 90-93.
• Pekel, B., Kaya, T., Çalışkan, F., Doğan, M., Öner, S., Kaya, T., Özyıldız, Z. ve Erbay, E. (2020). Z kuşağı öğrencilerinin iş hayatı kişilik özelliklerinin ve iş beklentilerininbelirlenmesi: Ankara Üniversitesi örneği. Sağlık Hizmetlerinde Kuram ve Uygulama Dergisi, 1(1), 1-9.
• Perez-Smith, A., Spirito, A. ve Boergers, J. (2002). Neighborhood predictors of hopelessness among adolescent suicide attempters: Preliminary investigation. Suicide and Life-Threatening Behavior, 32(2), 139–145. doi:10.1521/suli.32.2.139.24400
• Pretorius, T. (2021). Depression among health care students in the time of COVID-19: the mediating role of resilience in the hopelessness–depression relationship. South African Journal of Psychology, 51(2), 1-10. doi:10.1177/0081246321994452
• Riehm, K.E., Holingue, C., Kalb, L.G., Bennett, D., Kapteyn, A., Jiang, Q., ... Thrul, J. (2020). Associations between media exposure and mental distress among US adults at the beginning of the COVID-19 pandemic. American journal of preventive medicine, 59(5), 630-638. doi:10.1016/j.amepre.2020.06.008
• Scheffe, H. (1959). The analysis of variance. New York: John Wiley press.
• Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C. ve Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği: Geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1(3), 139-142.
• Soldatova, G.U. ve Chigarkova, S. V. (2018). Social capital online: Intergenerational analysis. European Proc Soc Behav Sci Future Acad, 49, 636-643.
• Taş, H.Y. ve Kaçar, S. (2019). X, Y ve Z kuşağı çalışanlarının yönetim tarzları ve bir işletme örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 11 (18), 643-675. doi:10.26466/opus.554751
• Tektaş, N. ve Pala, S.K.T. (2014). Devlet ve vakıf meslek yüksekokulu öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması ve umutsuzluk düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18 (2), 169-186.
• The Center for Generational Kinetics. (2020). The impact of Covid-19 and gen z looking ahead. Aralık 31, 2022 tarihinde https://www.msjc.edu/careereducation/documents/fow/State-of-Gen-Z-2020-by-CGK-Impact-of-Covid-19-on-Gen-Z-and-Future-3-of-3-in-Study-Series.pdf adresinden alındı.
• Tolstikovaa, I., Ignatjevab, O., Kondratenkob, K. ve Pletnev, A. (2021). Generation z social capital as a result of digital socialization. Aralık 15, 2022 tarihinde https://ceur-ws.org/Vol-3090/paper16.pdf adresinden alındı.
• Topuz, İ. (2016). Hemşirelerin yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 472-481. doi:10.26453/otjhs.794138
• TÜİK. (2022, Şubat 4). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2021. Eylül 2, 2022 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500 adresinden alındı
• Tümkaya, S. (2005). Ailesi yanında ve yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (4), 445-459.
• Türk, A., Öztürk, M. ve Bilican-Gökkaya, V. (2022). Depresyon, anksiyete, stres ve gelecek kaygısı arasındaki ilişkinin kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 4 (3), 262-270. doi:10.35365/ctjpp.22.3.06
• Türk. A. (2022). Y ve Z kuşaklarının aile içi ilişkilerde bağlanma stillerinin evlilik beklentileri ile ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Twenge, J. M. (2019). More time on technology, less happiness? Associations between digital-media use and psychological well-being. Current Directions in Psychological Science, 28(4), 372–379. doi:10.1177/0963721419838244
• Twenge, J. M., Spitzberg, B. H. ve Campbell, W. K. (2019). Less in-person social interaction with peers among U.S. adolescents in the 21st century and links to loneliness. Journal of Social and Personal Relationships, 36(6), 1892–1913. doi:10.1177/0265407519836170
• Yıldırım, Ç. ve Keskinkılıç-Kara, S. B. (2018). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının yordayıcısı olarak örgütsel sosyalleşme. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 43-54. doi: 10.21666/muefd.396645
• Yıldız, D. (2021). Türkiye’de korona virüs pandemisi ve kuşaklar. Social Sciences Research Journal, 10 (1), 1-7. Zastrow, C. (2013). Sosyal hizmete giriş (D. B. Çiftçi, Çev.). Ankara: Nika Yayınları.
• Zemke, R., Raines, C. ve Filipczak, B. (2000). Generations at work: Managing the clash of veterans, boomers, Xers and nexters in your workplace. New York: Amacom Books.
• Zencirkıran, M. (2019). Türkiye’nin toplumsal yapısı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.