Kemal Atatürk'ün Yakınları (1932-1938)

Yıl 1970, Cilt: 34 Sayı: 136, 609 - 632, 20.10.1970

Walter F. Weıker

Öz

Siyaset tamamiyle insan ilişkileri demektir. Bunun sonucu olarak da, bir ülkede önde gelen siyasi liderlerin yakını olmak, bir şahsın siyasi nüfuz kazanmasını büyük ölçüde kolaylaştırabilmektedir. Liderlere yakın bulunmanın siyasi nüfuz sağlayan yegane faktör olduğunu söylemek muhakkak ki gerçekten çok uzaklaşmak olacaktır, ama Türkiye'de 1923-1938 yılları arasında Kemal Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı sırasında yürürlükte bulunan sistem gibi bir sistem içinde, temel kudreti elinde bulunduran şahısla yakın ilişkiler içinde olmanın büyük önem taşıdığı da inkâr edilemez. Bu makalede, 1931 yılının Kasım ayı ile 1938 yılı Kasım ayına rastlayan ölümü arasında Atatürk'e yapılan ziyaretlere dair kısmi olarak tutulan kayıtlar (Resmi mahiyetteki bu randevuların Atatürk'ün teşrifatçıları tarafından tutulan listesi daha önce yayınlanmıştır) incelenecek ve bu temasların taşıdığı anlamın ortaya konulmasına çalışılacaktır. Bu noktada, elde mevcut bilgilerin birkaç yönden yetersiz kaldığına dikkati çekmekte fayda vardır. Bunlardan birincisi Atatürk'ün hemen her gece memleketin ileri gelen kişilerine yemekler verdiğinin ve bu yemeklerde hayati önem taşıyan pek çok meselenin görüşüldüğünün bilinmesine karşılık 2sözü geçen kayıtların sadece resmî olarak yapılan ziyaretleri yansıtmasıdır. İkinci kusur, kayıtlarda ziyaretlerin uzunluğu, görüşülen konular, ziyaretlerin protokol gereği olarak yapılıp yapılmadığı, v.s, gibi hususlarda aydınlatıcı bilginin bulunmamasıdır. Üçüncü eksiklik olarak ise, yukarıda sayılan ayrıntılı bilgilerin elimizde bulunması halinde dahi, "tesir" faktörünü ölçebilmemize imkân olmaması gösterilebilir. Bütün bunlara rağmen, kesin olmayan bazı sonuçlara varmanın ve hem daha önce yayınlanmış bilgilere yardımcı olacak, hem de ileride yapılacak araştırmalara ışık tutacak bazı genel çizgileri ortaya koymanı n gene de mümkün olabileceğine inanıyorum.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Atatürk, Atatürk'ün Hayatı, Atatürk'ün Yakınları, 1932-1938