Organizasyon Kültürünün İş Tatmini Üzerine Etkisi: Zincir Restoran İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 21, 61 - 90, 31.12.2022

Cihan Yılmaz , Ecem Akay

Öz

Toplumda oluşan her toplumsal yapının kendisine has ölçüt, algı ve değerleri mevcuttur. Söz konusu toplumsal yapılarda var olan kişiler arasındaki ilişkiyi de “kültür” kavramı karşılamaktadır. Toplumlarda, çeşitli katmanlardan oluşan alt kültürler bulunmaktadır. Örgütsel kültürler de yine içerisinde var oldukları toplumun bir alt kültürüdür. İşletmelerde taklit edilmesi en zor ve en önemli sermayesi, mevcut insan kaynağıdır. Bundandır ki kaynağı sağlama ve seçimi aşaması neticesinde doğru bireyin doğru işe yönlendirilmesi önem arz etmektedir. Bu denli önem arz eden bir başka konu da işe atanan personellerin uzun soluklu çalıştırılmasının sağlanmasıdır. Personellerin örgüt kültürünü sahiplenmesi, ilişkinlik ve sadakat hissetmesi ise kişiyi işinde uzun soluklu hale getirmektedir. Örgüt yapısında bulunan bireylerin iş tatminlerinin kültürel değerler çerçevesinde hangi oranda değişime uğradığı günümüzde, örgütlerin gelecekleri bakımından önemli unsur olarak göze çarpmaktadır.
Bu çalışmanın esas amacı, ülkemizde varolan zincir yiyecek içecek işletmelerinde çalışan bireylerin çalıştıkları markada hakim olan örgütsel kültürün sahip olduğu iş tatminlere yönelik etkilerini göz önüne sunmaktır. Bununla birlikte söz konusu çalışma ile ülkemizde bulunan zincir yiyecek içecek işletmelerindeki örgütsel kültür yapılarının ve personellerinin iş tatmini yapılarının hangi ölçüde olduğunun ve ölçünün personellerin demografik özelliklerine göre sahip olduğu farklılığın tespiti de amaçlanmaktadır. Araştıma 2022 yılında Türkiye’de hizmet sunan zincir yiyecek içecek işletmelerinde çalışan personellere uygulanan çevrimiçi anket sonuçlarına dayanmaktadır. Bu çalışma kapsamında elde edilen veriler paket program kullanılarak (IBM SPSS) değerlendirilmiş olup normallik, geçerlik, güvenirlik analizleri uygulandıktan sonra frekans, ANOVA ve T-test ile araştırma için oluşturulan hipotezler test edilmiştir. Araştırmadan elde edilen 403 ankete göre güvenirlik ve geçerlik unsurlarını güçlü bir şekilde taşıyan veri seti oluşmuştur. Elde edilen veri üzerinde yapılan analizler neticesinde organizasyon kültürünün güçlü bir yapıya sahip olduğu görülen zincir restoran işletmelerinde bu durumun personellerin iş tatminine büyük oranda etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Organizasyon Kültürü, İş Tatmini, Zincir Restoran

Kaynakça

• Acker, G.M. (2004). The Effects of Organizational Conditions On Job Satisfaction And Intention To Leave Among Social Workers In Mental Health Care. Community Mental Health Journal. 40(1):65-66.
• Akıncı, B. (2002). Kurum Kültürü ve Örgütsel İletişim.İletişim Yayınları, 1-7. İstanbul.
• Aksoy, A., S. Karatepe M. Deniz, E. Ü. Kaya, M. Türk, S. Kıngır, H. Altay, İ. Kılıç, M. Güven, M. Şahin ve B. Helvacı (Ed. M. Tikici). (2005). Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. (Geliştirilmiş 5. bs.) Sakarya Yayıncılık. Adapazarı.
• Aşan Ö. ve Erenler E. (2008). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13(2):203-216
• Aşçıgil, S. F. (2006). “Job Attributes and Work Attitudes: A Research in A Manufacturing Company”, H.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, (2):47-65.
• Aykanat, Z. (2010). Karizmatik Liderlik Ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Uygulama Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Bakan, İ., Büyükmeşe T., ve Bedestenci Ç. (2004). Örgüt Kültürü: Teorik ve Ampirik Yaklaşım, İstanbul.
• Güvenç, B. (1994). İnsan ve Kültür. Boyut Yayıncılık. İstanbul.
• Berberoğlu N. G. (1990). Örgüt Kültürü ve Yönetsel Etkinliğe Katkısı. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 8(1-2).
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 18. Baskı. Pegem Akademi, Ankara.