TUAD HAKKINDA
Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi (TUAD) ilgili ulusal ve uluslararası alanyazına katkıda bulunmak, alanda çalışan araştırmacılar, uygulayıcılar ve karar vericiler için disiplinlerarası bilgi ve deneyim paylaşımını artırıcı bir rol oynamak amacıyla yayın hayatına 2018 yılı Nisan ayında başlamış çift-kör hakem denetimli bir dergidir.
Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere yılda iki sayı olarak yayımlanan TUAD kapsamında yayın dili Türkçe ve İngilizce olan, ağırlıklı olarak niceliksel, niteliksel veya her iki yöntemin de kullanıldığı, daha önce yayımlanmamış, yayımlanmak üzere kabul almamış, değerlendirme sürecinde olmayan ve başka yerde yayımlanmayacak olan bilimsel araştırma ve derleme türü eserler değerlendirilmektedir.
TUAD,
genel olarak disiplinlerarası bir bakış açısıyla karayolu, demiryolu,
havayolu gibi trafik ve ulaşım ortamlarında güvenlik, tasarım, yapılanma
ve denetim gibi konulara ilişkin; bu ortamlardaki yol ve seyahat
güvenliği ile ilgili insan, araç, fiziksel ve sosyal çevre gibi
etmenleri konu alan bilimsel çalışmalar yayımlamayı amaçlamaktadır. TUAD açık erişim politikasını destekleyerek yayımladığı içeriğe ücretsiz erişim sunan bir dergidir.
Aşağıda TUAD kapsamında değerlendirilebilecek bazı genel araştırma konularına örnekler sunulmaktadır:
Trafik ve ulaşım ortamlarında insan, araç ve çevre faktörleri
Trafik ve ulaşım alanında politika, planlama ve karar alma süreçleri
Karşı önlem uygulama ve değerlendirmesi
Kaza verilerinin modellemesi ve istatistiksel analizi
Kaza ve yaralanma epidemiyolojisi
Trafik ve ulaşım ortamlarında acil durum ve olay planlaması
Trafik ve ulaşım ortamlarında travma
Akıllı Ulaşım Sistemleri
TUAD, genel olarak disiplinlerarası bir bakış açısıyla karayolu, demiryolu, havayolu gibi trafik ve ulaşım ortamlarında güvenlik, tasarım, yapılanma ve denetim gibi konulara ilişkin; bu ortamlardaki yol ve seyahat güvenliği ile ilgili insan, araç, fiziksel ve sosyal çevre gibi etmenleri konu alan bilimsel çalışmalar yayımlamayı amaçlamaktadır. TUAD açık erişim politikasını destekleyerek yayımladığı içeriğe ücretsiz erişim sunan bir dergidir.
Aşağıda TUAD kapsamında değerlendirilebilecek bazı genel araştırma konularına örnekler sunulmaktadır:
Trafik ve ulaşım ortamlarında insan, araç ve çevre faktörleri
Trafik ve ulaşım alanında politika, planlama ve karar alma süreçleri
Karşı önlem uygulama ve değerlendirmesi
Kaza verilerinin modellemesi ve istatistiksel analizi
Kaza ve yaralanma epidemiyolojisi
Trafik ve ulaşım ortamlarında acil durum ve olay planlaması
Trafik ve ulaşım ortamlarında travma
Akıllı Ulaşım Sistemleri
Metin (Tablo ve Figürler hariç) 12 punto, Times New Roman karakterinde metin iki yana yaslanmış şekilde yazılmalı, 2.0 satır aralığı kullanılmalıdır. Sayfa numarası, kapak sayfası birinci sayfa olmak üzere, sağ üst köşeye eklenmeli ve taslak makalenin tüm sayfalarında sayfa numarası bulunmalıdır.
UYARI: Makalelerin bu sayfada belirtilen yazım kurallarına uygun olarak gönderilmesi gerekmektedir. Kabul alan makalelerin TUAD yayın formatına uygun hale getirilmesi işlemi, hakem değerlendirme aşaması tamamlandıktan sonra TUAD tarafından gerçekleştirilecektir.
1. Taslak Makale, Kapak Sayfası, Öz, İngilizce Öz, Giriş, Yöntem, Sonuçlar, Tartışma, Kaynakça, varsa Ekler bölümlerini içermelidir. Başlık Sayfası, Öz, İngilizce Öz, Giriş, ve Kaynakça yeni sayfada başlamalıdır.
2. Kapak Sayfası: Kapak sayfasında kısa başlık, ana başlık, yazar ve kurum bilgilerine ve iletişim bilgilerine yer verilmelidir. Bütün bu bilgiler, sayfayı ortadan ikiye ayırdığınızda, üst kısımda kalacak şekilde; sayfada ortalanmış; cümle düzeninde kelimelerin ilk harfleri büyük yazılmış olarak sunulmalıdır. Başlık, çalışmanın ana konusunu özetler nitelikte olmalıdır. Kısa başlık her sayfada, sol üst köşede, büyük harflerle yazılı şekilde yer almalıdır. (APA – Örnek Kapak Sayfası)
3. Öz: Kapak sayfasından sonra gelen bu kısım, ortalanarak yazılmış “Öz” başlığının ardından, paragraf başı yapılmadan yazılmalı ve 150-250 kelimeden oluşan kapsamlı bir özeti içermelidir. Temel olarak çalışmanın amacı, incelenen değişkenler ya da ilişkiler, katılımcılara ilişkin kısa bilgi, izlenen yöntem ve sonuçlar “Öz” kısmının içeriğini oluşturmalıdır. Metin içerisinde verilmeyen herhangi bir bilgi, “Öz” içinde bulunmamalı ve “Öz” kısımda başka kaynaklardan alıntılara yer verilmemelidir. Öz kısmının altına, beş sözcüğü ya da sözcük grubunu geçmeyecek şekilde, anahtar sözcükler eklenmelidir. (APA – Örnhttp://flash1r.apa.org/apastyle/basics/sample-title.pdfek Öz Sayfası). İngilizce öz çalışmanın özünün İngilizce versiyonudur ve çalışmanın İngilizce başlığını da içermelidir.
4. Başlıklar ve Alt Başlıklar: Çalışma başlıkları, APA Yazım Kurallarınca tanımlanmış olan çeşitli düzeylerden oluşabilir. Başlık düzeyleri, yazının uzunluk ve kapsamına bağlı olarak değişmekle beraber, genellikle beşinci düzeyi geçmemektedir. Tüm başlıklar birinci başlıktan itibaren numaranlandırılmalıdır (Örn: 1, 1.1., 1.1.2.). Makalenin ana başlığı, metne başlamadan önce tekrar yazılır. Bu başlıkta bütün ilk harfler büyük yazılır. Ana başlık, koyu renk yazılmaz. Ana başlık, birinci düzey başlık olarak kabul edilir. Ardından gelen başlıklar, bu birinci düzey başlık ile aynı önem düzeyinde ise birinci düzey, eğer birinci düzey başlığın alt başlığı olarak oluşturuluyorsa ikinci düzey kabul edilir. Metnin devamındaki başlık veya alt başlıkların, aynı yöntem kullanılarak (önem düzeyine göre) başlık düzeyine karar verilir.
Başlık düzeylerinin özellikleri aşağıda belirtilmiştir:
Birinci Düzey Başlık: Ortalanmış, koyu renk, sadece baş harfleri büyük.
İkinci Düzey Başlık: Sola yaslanmış, koyu renk, sadece baş harfleri büyük.
Üçüncü Düzey Başlık: Paragraf boşluğu (girintisi) bırakılarak, koyu renk, sadece baş harfi büyük, sonuna nokta konularak.
Dördüncü Düzey Başlık: Paragraf boşluğu (girintisi) bırakılarak, sadece baş harfi büyük, koyu renk, eğik (italik), sonuna nokta konularak.
Beşinci Düzey Başlık: Paragraf boşluğu (girintisi) bırakılarak, eğik (italik), sadece baş harfi büyük, sonuna nokta konularak.
5. Kaynakların Belirtilmesi (Kaynakça): Makalenin sonunda, varsa ekler kısmından önce, atıf yapılan bütün kaynaklar, yazarların soyadına göre alfabetik sırada olmak üzere liste haline getirilmelidir. Kaynakların belirtilmesi konusunda APA ve Türkçe yazım kurallarına dikkat edilmelidir. (APA – Örnek Kaynakça Bölümü)
APA’ya göre, üç farklı şekilde başka kaynaklardan alıntı yapılabilmektedir; Doğrudan alıntı, alıntı öbeği ve başka sözcüklerle anlatma. Bu üç şekil alıntıda da, alıntı yapılırken yazar ve tarih bilgisine yer verilir.
5.1. Makale İçinde Yapılan Alıntılar
5.1. a. Doğrudan Alıntı
Kırk kelimeden az olan alıntılardır. Metnin içine gömülü şekilde ve tırnak işareti içinde yer verilir. Kaynağın yazarı ve tarihi parantez içinde belirtilir.
5.1. b. Alıntı Öbeği
Kırk kelimeden fazla, tırnak işareti kullanılmadan verilen girintili yazılan blok halindeki alıntılardır. Kaynağın yazarı ve tarihi parantez içinde belirtilir.
5.1.c. Başka Sözcüklerle Anlatma
Makale yazarının, kaynağı ve tarihini parantez içerisinde belirterek, kendi cümlelerini kullanarak açıkladığı alıntılardan oluşur.
5.2. Alıntı Yapılan Kaynakların Metin İçerisinde Belirtilmesi
Alıntı yapılan kaynakların, metin içerinde belirtilmesi, yazar sayısına, yazar soyadlarına, yayın tarihlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Farklı şekilleri aşağıda örneklenmiştir.
Alıntı Türü | Metin içi İlk Kullanım | Metin içi Sonraki Kullanımlar | Metin içi Parantez içi İlk Kullanım | Metin içi Parantez içi Sonraki Kullanımlar |
Tek Yazar | Walker (2007) | Walker (2007) | (Walker, 2007) | (Walker, 2007) |
İki Yazar | Walker ve Allen (2004) | Walker ve Allen (2004) | (Walker ve Allen, 2004) | (Walker ve Allen, 2004) |
Üç Yazar | Bradley, Ramirez ve Soo (1998) | Bradley ve ark. (1998) | (Bradley, Ramirez ve Soo, 1998) | (Bradley ve ark., 1998) |
Dört Yazar | Bradley, Ramirez, Soo, ve Walsh (2006) | Bradley ve ark. (2006) | (Bradley, Ramirez, Soo, ve Walsh, 2006) | (Bradley ve ark., 2006) |
Beş Yazar | Walker, Allen, Bradley, Ramirez, ve Soo (2005) | Walker ve ark. (2005) | (Walker, Allen, Bradley, Ramirez, ve Soo, 2005) | (Walker ve ark., 2005) |
Altı ve üstü Yazar | Wasserstein ve ark. (2005) | Wasserstein ve ark. (2005) | (Wasserstein ve ark., 2005) | (Wasserstein ve ark., 2005) |
Kurum ve Kısaltma | National Institude of Mental Health (NIMH, 2003) | NIMH (2003) | (National Institude of Mental Health [NIMH], 2003) | (NIMH, 2003) |
Kurum (Kısaltmasız) | University of Pittsburgh (2005) | University of Pittsburgh (2005) | (University of Pittsburgh, 2005) | (University of Pittsburgh, 2005) |
Kaynakların Metin İçinde ve Kaynakçada Gösterimleri (Örnek Kaynakça)
Tek Yazarlı Çalışmalarda:
Metin İçi: Kessler (2003) …; Kessler’a (2003) göre…; … (Kessler, 2003).
Kaynakça: Beck, A. T. (1961). An inventory for measuring depression. Archieves of General Psychiatry, 4, 561–571.
İki Yazarlı Çalışmalarda:
Metin İçi: Walker ve Allen (2004)….; Walker ve Allen’a (2004) göre…..; …. (Walker ve Allen, 2004).
Kaynakça: Neal, J. A. ve Edelmann, R. J. (2003). The etiology of social phobia: Toward a developmental profile. Clinical Psychology Review, 23, 761–786.
Üç-Beş Yazarlı çalışmalarda: İlk kez atıfta bulunulduğunda, çalışmada belirtilen sıraya göre tüm yazarların soyisimleri yazılır. Fakat aynı kaynakta ikinci kez ya da daha fazla aynı çalışmaya atıfta bulunulduğunda, “ilk yazarın soyismi ve diğerleri/arkadaşları” olarak yazılır.
Metin İçi: Örneğin, Kisangau, Lyaruu, Hosea ve Joseph (2007) [metin içinde ilk atıfta bulunurken kullanım]…Kisangau ve diğerleri (2007)…; (Kisangau ve diğerleri, 2007) [ metin içinde ikinci kez ya da daha fazla kez atıfta bulunurken kullanım]
Kaynakça: Herbert, J. D., Hope, D. A. ve Bellack, A. S. (1992). Validity of the distinction between generalized social phobia and avoidant personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 101, 332–339.
Altı ve daha fazla yazarlı çalışmalarda:
Metin İçi: İlk atıfta bulunulduğu seferden itibaren, “İlk yazar ve diğerleri/arkadaşları” olarak belirtilir. Örneğin; Spira ve diğerleri (2011)…; …(Spira ve diğerleri, 2011).
Kaynakça: Safren, S. A., Heimberg, R. G., Horner, K. J., Juster, H. R., Schneier, F. R. ve Liebowitz M. R. (1999). Factor structure of social fears: Liebowitz Social Anxiety Scale. Journal of Anxiety Disorders, 13(3), 253–270.
Birden fazla yazarın ortak olduğu çalışmalarda: Eğer atıfta bulunulan iki farklı kaynağın kısa versiyonu aynı oluyorsa iki çalışmanın farklı olduğunu belirtmek için yeterli olacak kadar yazarın ismi verilir.
Örneğin, alıntı yapılan kaynaklardan birinin yazarları, Ireys, Chernoff, DeVet ve Kim (2001), diğer kaynağın yazarları, Ireys, Chernoff, Stein, DeVet ve Silver (2001) ise; iki kaynak şu şekilde belirtilir: Ireys, Chernoff, DeVet ve diğerleri (2001)… ve Ireys, Chernoff, Stein ve diğerleri (2001)…
Aynı Soyadını Taşıyan Yazarlı Çalışmalarda: Eğer yayın yılları farklı olsa da kaynakçada soyadları aynı olan iki farklı yazarın yayınları mevcut ise metin içinde ilk yazarların ilk isimlerinin baş harfi de yazılır.
Metin İçi: M. A. Light ve Light (2008)… ve I. Light (2006) …
Kaynakça:
Light, I. (2006). Deflecting immigration: Networks, markets, and regulation in Los Angeles. New York, NY: Russell Sage Foundation.
Light, M. A. ve Light, I. H. (2008). The geographic expansion of Mexican immigration in the United States and its implications for local law enforcement. Law Enforcement Executive Forum Journal, 8, 73—82.
Aynı yazarın farklı yıllardaki çalışmalarına bir arada atıfta bulunurken: Aynı cümle içinde, yazarın farklı yıllardaki iki veya daha fazla çalışmasına atıfta bulunulduğunda, yazarın isminden sonra her çalışmanın yılı, virgül ile ayrılarak sıralanır. Eğer baskıda olan bir yayın bulunuyorsa o en sona eklenir. Örneğin; (Department of Veterans Affairs, 2001, 2003) ve Önceki çalışmalar (Gogel, 1990, 2006, baskıda)
Aynı yazarın (veya aynı sıradaki aynı iki veya daha fazla yazarın) aynı tarihli birden fazla çalışmasının bulunması durumunda:
Bu durumda, ayrım sağlayabilmek için, çalışmaların yıllarının sonuna alfabetik sıra ile bir harf eklenir.
Örneğin; … (Derryberry ve Reed, 2005a, 2005b, baskıda-a; Rothbart, 2003a, 2003b).
Birden Fazla Yayına Aynı Anda Atıfta Bulunma: Aynı cümle içinde, farklı yazarlara ait çalışmalara atıfta bulunulduğunda, yazar soyadları alfabetik sıra ile yazılır.
Örneğin; … (Miller, 1999; Shafranske ve Mahoney, 1998).
İkincil Kaynaktan Atıf:
Farklı nedenlerle orijinal kaynağa ulaşamadığımız zaman metin içerisinde ikincil kaynağa aşağıdaki şekilde atıfta bulunulur:
Allport's diary (aktaran, Nicholson, 2003).
Makalenin kaynakça kısmında ise sadece ikincil kaynak yer alır.
Kurum Yazarlığı:
Kurum yazarlığı ise şu şekilde belirtilir: … (National Institude of Mental Health [NIMH], 2003). Sonraki atıflarda sadece kısaltma kullanılır; (NIMH, 2003)
Kitap Başlığına Gönderme:
Metin içinde başlığa gönderme yapılırken, basım sayısı parantez içinde verilir: Freud, Uygarlığın Huzursuzluğu (2. basım) adlı eserinde…
Kaynakça Bölümünün Yazımı: Mektup, resmi olmayan elektronik iletişim gibi kişisel iletişimden yapılan atıflar dışında, bütün kaynaklar, makalenin sonundaki kaynakça kısmına alfabetik sıra ile yazılır. Alıntı yapılan kaynağa göre yazım kuralları değişebilmektedir ve aşağıda her biri örneklenmiştir. Büyük-küçük harf kullanımı, eğik-düz yazı ya da sayfa numarası gibi detaylar, kaynağın çeşidine (kitap, dergi vb.) göre değişmektedir. Bu nedenle bu detaylara dikkat ediniz. Kaynakçaya eklenmeden, kişisel iletişimlere şu şekilde atıfta bulunulabilir: T. K. Lutes (kişisel iletişim, 18 Nisan 2001), …(V.G. Nguyen, kişisel iletişim, 28 Eylül 1998).
Genel Kurallar:
1. Yazarın belirli olmadığı durumlarda, çalışma başlığı yazar isminin yerine konularak, alfabetik sıraya uygun şekilde kaynakça listesine dahil edilir.
2. Yedi veya daha az yazar olduğunda, bütün yazar isimleri belirtilir.
3. Sekiz veya daha fazla yazar olduğunda, ilk altı yazarın ismi verildikten sonra, üç nokta konarak son yazarın ismi ile bitirilir (Gilbert, D. G., McClernon, J. F., Rabinovich, N. E., Sugai, C., Plath, L. C., Asgaard, G., ... Botros, N. (2004). Başlık…)
Sürekli Yayınlar:
Kaynakça kısmında, metin içinde atıfta bulunulan sürekli yayınlar verilirken aşağıdaki genel format kullanılır:
Yazar, A. A., Yazar, B. B. ve Yazar, C. C. (yıl). Makalenin Başlığı. Sürekli Yayının İsmi, Cilt, Sayfa aralığı. doi:xx.xxxxxxxxxx
Doi numaralı dergi makalesi:
Herbst-Damm, K. L. ve Kulik, J. A (2005). Volunteer support, marital status, and the survival times of terminally ill patients. Health Psychology, 24, 225-229. doi:10.1037/0278-6133.24.2.225
Doi numaralı dergi makalesi, yedi yazardan fazla olduğunda:
Gilbert, D. G., McClernon, J. F., Rabinovich, N. E., Sugai, C., Plath, L. C., Asgaard, G., ... Botros, N. (2004). Effects of quitting smoking on EEG activation and attention last for more than 31 days and are more severe with stress, dependence, DRD2 A 1 allele, and depressive traits. Nicotine and Tobacco Research, 6, 249-267. doi:10.1080/1462220041 0001676305
Doi numarasız dergi makalesi:
Light, M. A. ve Light, I. H. (2008). The geographic expansion of Mexican immigration in the United States and its implications for local law enforcement. Law Enforcement Executive Forum Journal, 8(1), 73-82.
Mecmua Yazısı
Chamberlin, J., Novotney, A., Packard, E. ve Price, M. (Mayıs 2008). Enhancing worker well-being: Occupational health psychologists convene to share their research on work, stress, and health. Monitor on Psychology, 39(5). 26-29.
Yazarsız haber bülteni
Six sites meet for comprehensive anti-gang initiative conference. (Kasım/ Aralık, 2006). OJJDP News @ a Glance. http://www.ncjrs.gov/htmllojjdp/news_acglance/216684/topstory.htm
Gazete Yazısı
Schwartz, J. (30 Eylül 1993). Obesity affects economic, social status. The Washington Post, s.A1, A4.
Kitaplar
Kaynakça kısmında, metin içinde kitaplara atıfta bulunulurken aşağıdaki genel format kullanılır:
Yazar, A. A. (Yıl). Başlık. Basım Yeri: Yayınevi
Yazar, A. A. (Yıl). Başlık. http://www.xxxxx
Yazar, A. A. (Yıl). Başlık. doi:xxxxx
Editör, E. E. (Yıl). Başlık. Basım Yeri: Yayınevi
Kitap Bölümü:
Yazar, A A ve Yazar, B. B. (yıl). Kitap bölümünün başlığı. A. Editor, B. Editor ve C. Editor (Ed.), Kitabın adı içinde (s. xxx-xxx). Basım Yeri: Yayınevi.
Yazar, A A ve Yazar, B. B. (yıl). Kitap bölümünün başlığı. A. Editor ve B. Editor (Ed.), Kitabın adı içinde (s. xxx-xxx). http://www.xxxxxxx
Yazar, A A ve Yazar, B. B. (yıl). Kitap bölümünün başlığı. A. Editor, B. Editor ve C. Editor (Ed.), Kitabın adı içinde (s. xxx-xxx). Basım Yeri: Yayınevi. doi:xxxxxxxx
1. Tüm Kitap
Shotton, M. A. (1989). Computer addiction? A study of computer dependency. London, England: Taylor & Francis.
2. Kitap Bölümü
Haybron, D. M. (2008). Philosophy and the science of subjective well-being. M. Eid ve R. J. Larsen (Ed.), The science of subjective well-being içinde (s. 17-43). New York, NY: Guilford Press.
3. Çeviri Kitap
Freud, S. (1953). The method of interpreting dreams: An analysis of a specimen dream. J. Strachey (Çev. ve Ed.), The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud içinde (4. cilt, s. 96-121). http://books.google.com/books (Orijinal çalışma basım tarihi 1900)
Yüksek Lisans ve Doktora Tezi
Yazar, A. (Yıl). Doktora veya yüksek lisans tezinin başlığı (yayımlanmamış doktora tezi veya yüksek lisans tezi). Kurumun adı, Yer.
Genel Bilgilendirme:
Alıntı ve kaynakları belirtmeye ilişkin daha fazla bilgiyi http://www.apastyle.org/ adresinden ulaşabilirsiniz.
APA yazım kuralları ile hazırlanmış İngilizce makale örneğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi (TUAD), bilginin bilimsel yöntemle yansız bir şekilde üretilmesini ve paylaşılmasını temel ilke olarak benimsemiştir. Bu ilke doğrultusunda, dergimiz yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamaya özen gösterir. Süreçlerin sözü edilen doğrultuda uygulanması, dergimiz kapsamında değerlendirilen çalışmalara doğrudan yansımaktadır. Süreçlerin yayın etiğine uygun şekilde ilerleyebilmesi için, editörler, hakemler, yazarlar ve diğer tüm paydaşların etik ilkelere uymaları gerekmektedir. Bu nedenle, TUAD’ın yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından yayınlanan kılavuzlar ve politikalar (örneğin, Yayın Etiği Komitesi Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzları) doğrultusunda tüm paydaşların etik ilkelere uymasını zorunlu kılmaktadır. Editörler ile yayın kurulu, hakemler ve yazarların uyması beklenen etik ilke ve standartlar aşağıda belirtilmektedir.
Editör(ler)in ve Yayın Kurulunun Sorumlulukları
Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
Editörler, TUAD kapsamında yayımlanacak olan makalelerin özgün olmasına; makalelerin alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkıda bulunacak yayınlar olmasına özen gösterirler.
Editörler, makalelerle ilgili değerlendirme yaparken, makalelerin derginin amaç ve kapsamı dahilinde olması, alana özgün katkılarının olması, kullanılan araştırma yöntemlerinin geçerliliğine ve güvenirliğine, yazım dilinin açıklığına dikkat ederler.
Editörler, başvurusu yapılan makaleleri mümkün olduğunca ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundururlar.
Editörler, yayın politikalarına uygun şekilde, kör hakemlik ve değerlendirme süreçlerini uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
Editörler, makaleler için hakem seçiminde bulunurken hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alır, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmadığını göz önünde bulundururlar.
Editörler, hakem havuzunun farklı alanlardan bilim insanlarını dahil edecek şekilde oluşturulması ve bu temelde sürekli güncellenmesi için çalışmalar yaparlar.
Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmelerin aktarımını engellerler.
Editörler, yayın sürecinde görev alan tüm paydaşlarla etkili iletişim kurup belirli aralıklarla toplantılar düzenleyerek bu iletişimi korurlar.
Editörler, dergi kapsamında değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunduğundan emin olur; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
Editörler; dergi kapsamında değerlendirilen makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterir, çalışmaya katkı sağlayan katılımcıların açık onayının belgelendirilmesini önemser, makalenin etik kurul onayı sunulmadığı takdirde makaleyi reddederler.
Editörler, değerlendirmeye tabi tutulan metinlerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar.
Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alır, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
Editör Kurulu, yayın, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi çeşitli konulara yönelik dergi politikalarının belirlenmesi, uygulanması ve güncellenmesini sağlar. Ayrıca değerlendirme ve yayın süreçlerinde fikri mülkiyet haklarının ihlali, bilimsel/etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf istismarına karşı gerekli önlemleri alma konularında sorumludur.
Editörler Kurulu, yazar(lar)ın ihtiyaç duyabilecekleri bilgileri içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında kullanabilecekleri bir “Hakem Değerlendirme Formu” hazırlar. Kurul, bu formları yeni gelişen ihtiyaçlar temelinde sürekli günceller.
Editör Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı, okuyucuları ve diğer tüm paydaşları güdüleyici politikalar belirler.
Editör Kurulu, her makalenin belgelerini, kolayca erişilebilir şekilde elektronik olarak arşivler.
Hakemlerin Sorumlulukları
TUAD makale değerlendirme sürecinde, çift kör hakemlik ilkesi uygulanır. Bu uygulama kapsamında yazarlar hakemlerin, hakemler yazarların kim olduğu bilgisine sahip değildir. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramazlar; hakemilerin makale değerlendirme formları, düzeltme istekleri ve notları dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a anonim şekilde iletilir.
TUAD’a başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler aşağıdaki etik sorumluluklara sahiptir:
Hakemler yalnızca uzmanlık alanlarına uygun makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Hakemler, makaleleri değerlendirirken yansızlığa ve gizliliğe önem vermelidir. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinin sonunda imha etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dini inanç, siyasal duruş ve ticari kaygılar, değerlendirmeye etki etmemelidir.
Hakemler, çıkar çatışması ya da çıkar birliği olduğunu fark ettikleri takdirde makaleyi değerlendirmeyi reddetmeli ve editörlere duruma ilişkin bilgi vermelidir.
Hakemler, değerlendirme yaparken akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dil kullanmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
Hakemler, değerlendirmeyi kabul ettikleri takdirde makaleye ilişkin görüşlerini kendilerine tanınan süre dahilinde iletmelidir.
Yazarların Sorumlulukları
Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri herhangi bir makaleyi TUAD kapsamında değerlendirilmek üzere gönderemezler.
Yazar(lar)ın, TUAD’a gönderdikleri makaleler özgün makaleler olmalıdır.
Etik ilkeler doğrultusunda yazar(lar), makale yazımında faydalandıkları kaynaklara doğru biçimde atıf yapmalıdır.
Makaleye yeterli katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak eklenmemeli, değerlendirme için gönderilen bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme talep edilmemelidir.
Değerlendirme için gönderilen makaleyle ilgili çıkar çatışması ya da çıkar birliği olan kişiler editörlere bildirmelidir.
Yazar(lar), değerlendirme sürecinde kendilerinden makalelerine ilişkin herhangi bir bilgi ya da ham veri talep edilmesi halinde, istenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da araştırmalarına dahil olan katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
Yazar(lar)ın, değerlendirmedeki, erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makaleleriyle ilgili herhangi bir hata fark etmeleri halinde bilgilendirme, düzeltme ya da geri çekme için Editörle iletişime geçmesi beklenmektedir.
Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren, insan veya hayvan katılımcıların yer aldığı deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle yürüttükleri veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı almak zorundadırlar. Bu onaya sahip olduklarını, etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı bilgileri ile değerlendirme için TUAD’a gönderilen makale metninin son sayfasında, varsa yazar notlarından sonra, kaynakçadan önce ve yöntem bölümünde belirtmelidirler. Bununla birlikte, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidirler. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere gösterdikleri özenin örneklerini (örneğin, başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdırlar. Makalelerde tüm süreçlerin araştırma ve yayın etiğine, fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uygun şekilde işletildiği belirtilmelidir. Araştırmanın insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş olması halinde, araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar ve benzeri standartlara uygun şekilde gerçekleştirildiği belirtilmelidir.
Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte, etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, sözü edilen kararın gerekmediği, makalenin son sayfasında ve yöntem bölümünde açıklanmalıdır.
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
TUAD’ın makale gönderme veya değerlendirme aşamasında herhangi bir konu, kişi veya olay ile ilgili veya değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayınlanmış herhangi bir makale ilgili etik olmayan herhangi bir durumla karşılaşılması durumunda; tuad@metu.edu.tr adresine e-posta gönderilerek gerekli bilgilendirmenin yapılması gerekmektedir. Bildirilen durumlar yayın kurulu tarafından incelenecektir ve yayın kurulu ilgili etik kurullara bilgilendirme yapma hakkına sahiptir.
Yazarlardan herhangi bir ücret talep etmemektedir.
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.