Akeramik Aşıklı Höyük Yerleşmesinin Bitki ve Hayvan Kalıntılarına Göre Ekolojik Koşulları

Yıl 1998, Sayı: 1, 95 - 102, 01.01.1998

Ufuk Esin

Öz

Orta boyutta bir höyük olan Aşıklı, Orta Anadolu'da, Aksaray ili'nin 25 km güneydoğusunda yer almaktadır. Birçok obsidien yataklarının bulunduğu Batı Kapadokya'nm volkanik doğası içinde akan Melendiznehrinin kıyısında konumlanmıştır. Aşıklı'da en eski yerleşme, güneyde Melendiz nehrinin kıyısında ve esas höyük konisi dışında kazılmıştır. Höyük üzerinde ise bugüne kadar 3 kültür tabakası gün ışığına çıkarılmıştır. Bunlardan 2. tabaka on evrelidir ve uyarlanmışı4Q ölçümlerine göre M.Ö. 8. binyıla tarihlendirilmektedir. Geniş yahut dar sokaklarla ayrılmış mahalleleriyle kerpiçten mimarisi, dini amaçlara yönelik yapı kesimi ve son 3 yapı evresinde ortaya çıkan çevre duvarı Aşıklı'nm dikkate değer mimari öğeleridir. Yontma taş tekniğindeki obsidien endüstrisi, kemik/boynuz, öğütme ve cilalı taş teknolojileri günlük kullanım için geliştirilmiştir. Pişirilmiş veya yarı pişirilmiş kilden eşyalar, sıcakken işlenmiş bakır pyro-technology daha o zamanlar keşfedilmiştir. Gömüt geleneği yerleşme içidir. Besin ekonomisi, av hayvanları ve yenebilen bitkilerin toplanmasının yanında az da olsa ilk tarımsal ürünlerin elde edilmesine de bağlıdır. Antropolojik, arkeo-botanik ve arkeo-zoolojik verilere göre Aşıklı Höyüğün ekolojisi bu yazıda yerleşmelerin kısa bir tanıtımından sonra incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aşıklı, Akeramik Neolithlk, Orta Anadolu, Ekoloji, Bitkiler, Hayvanlar

The Aceramic Site of Açikli and its Ecological Conditions Based on its Floral and Faunal Remains

Öz

The aim of this paper is not to overemp­hasize the effectiveness of the palaeoecology upon the life and culture of ancient man from a deterministic point of view. It is only to try to demonstrate the relations of both sides, between man and his surroundings. In other words, it is to try here at least, to understand the relations between the prehistoric inhabitants of the "Aceramic Neolithic" site of Aşıklı and their abiotic and biotic environment in Western Cappadocia ten thousand years ago. This is because, as is known, short before and during this episode, the most dramatic changes in the climate took place every where in the Old World due to the shifting from the Pleistocene into the Holocene. Depending on these climatic changes and on the beginning of neothermal conditions the founding of permanent village-type settlements occured during the Aceramic Neolithic Period in the Near East and in Anatolia.

Anahtar Kelimeler

Aşıklı, Aceramic Neolithic, Central Anatolia, Ecology, Flora, Fauna. 1" '

Kaynakça

• CHILDE , V.G., 1958, Man Makes Himself. Man's Progress Through the Ages. 6. printing. A Mentor Book MD 154. New York, The New Ameri ­ can Library.