BELIEF AND WORSHIPING - CULTS IN KELKİT VALLEY IN ANCIENT HISTORY

Yıl 2012, Sayı: 15, 79 - 94, 01.01.2012

Salih Kaymakçı

Öz

Primitive societies thought that the earth was full of numerous both good and bad beings and together with this idea they believed that all the living or non-living objects on the earth were animated by the spirits. In a historical process, this belief led to the forming of man-faced god sculptures Cults of the Gods which carry artistic aesthetic. From that day forward, people worshipped them in a different belief system according to which the gods possess man features eating, drinking, fighting, and envying . Limitless needs which are peculiar to man caused the emergence of numerous god beliefs. In other words, it can be stated that cults of the gods occurred as a kind ofpower under which man could shelter when felt helpless against the hugeness of nature. This paper, which is about the cults of the god in Kelkit Valley, has been completed by evaluating the findings in museums. Key Words: Kelkit Valley, Pontos, Cults of the gods, Religion and Faith

Anahtar Kelimeler

Kelkit Valley, Pontos, Cults of the gods, Religion and Faith

ANTİKÇAĞ'DA KELKİT VADİSİ'NDEKİ İNANÇ VE TAPINIMLAR - KÜLTLER

Öz

İlkel toplumlar dünyanın hem iyi hem de kötü sayısız ruhsal varlıkla dolu olduğunu düşünmüşler ve bu düşüncenin var oluşu ile birlikte dünyadaki tüm canlı ve cansız nesnelerin ruhlar tarafından canlandırıldığına inanmışlardır. Tarihi süreç içerisinde bu inanç sanatsal estetik taşıyan ve insan suretinde olan Tanrı heykellerinin oluşmasına Tan­rı kültleri yol açmıştır. Artık Tanrılar insan özellikleri taşıyan yiyen, içen, savaşan, kıskanan vs. bir inanç sistemi içinde tapınım görmüşlerdir. İnsana özgü sınırsız ihtiyaçlar beraberinde sayısız tanrı inancını da ortaya çıkarmıştır. Tanrı kültleri doğanın olağanüstülüğü karşısında kendini çaresiz hisseden insanın sığınabileceği bir güç arayışı ile ortaya çıkmıştır diyebiliriz. Kelkit Vadisi'nde görülen tanrı kültleri ile ilgili yapılan bu çalışma müzelerdeki buluntu­ların değerlendirilmesi ile tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kelkit Vadisi, Pontos, Tanrı Kültleri, Din ve İnanç.

Kaynakça

• Diodoros Sicilus 1939 Bibliotheke Historike, C.H. Oldfather (Loeb), London.
• Hesiodos 1991 Theogonia, Çev.S.Eyüboğlu-A.Erhat, Ankara.
• Homeros 1989 İliada, Çev.A.Erhat-A.Kadir,İstanbul.
• Plutarkhos 1959 Bioi Paralleloi, B. Perrin (Loeb), London.
• Strabon 1993 Geographika, Antik Anadolu Coğrafyası, (Kitap XII, XIII, XIV) Çev. Adnan Pekman, Arkeoloji ve Sanat Ya¬ yınları, İstanbul.
• Akurgal, E. 2000 Anadolu Kültür Tarihi, Ankara.
• Akşit, O. 2003 Mitoloji, Ege'nin İki Yakasının Öyküsü, İstanbul.
• Bonnefoy, Y. 2000 Antik Dünya ve Geleneksel Toplumlarda Dinler ve Mitolojiler Sözlüğü, I-II, Çev. L. Yılmaz.
• Comte, F. 2000 Mitoloji Sözlüğü, İstanbul, 2000.
• Çiğdem, S. 2012 Eskiçağ'dan Ortaçağ'a Gümüşhane, Gümüşhane Valili¬ ği, İl Kültür Müdürlüğü, Gümüşhane.
• Erhat, A. 1989 Mitoloji Sözlüğü, İstanbul.
• Freud, S. 2002 Dinin Kökenleri, Çev. Ayşen Tekşen Kapkın, İstanbul.
• Grimal, P. 1997 Mitoloji Sözlüğü, Yunan ve Roma, İstanbul.
• Işık, A. 2001 Antik Kaynaklarda Karadeniz Bölgesi, TTK, Ankara.
• Işık, A. 2004 Pers, Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemlerinde Paphlagonia ve Pontos Bölgesi Kültleri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Karaosmanoğlu, M. 2005 Mitoloji ve Ege'nin Tanrıları.
• Marek. C. 2003 Pontos et Bithynia, Die Romischen Provinzen im Norden Kleinasiens, Mainzam Rhein.
• Reinach, TH.- VD, 1908 Reinach, Th.- Waddington,W.H.- Babelon,E., Recuil général des monnaies grecgues d'Asie Mineure, 12. Sahakian, S.V. 1913
• Une Inscription Grecque du Pont, Revue Archeologique Quatrieme Serie, T. 21, 41-44.
• Sinanoğlu, N. H. 1999 Grek ve Romen Mitolojisi, İstanbul.
• Roller, L.E. 2004 Ana Tanrıça'nın İzinde. Anadolu Kybele Kültü, Çev. B. Avunç.
• Uçankuş, H.T. 2002 Ana Tanrıça Kybele'nin ve Kral Midas'ın Ülkesi Phrygia (Kültür Rehberi), Ankara.