KARATAŞ BURNU YÜZEY ARAŞTIRMASINDA BULUNAN HELLENİSTİK VE ROMA DÖNEMİ KERAMİKLERİ

Yıl 2014, Sayı: 17, 143 - 161, 01.01.2014

Reyhan Şahin

Öz

Bu makalede Karataş Burnu'ndaki Adana ızgara planlı yerleşimin bulunduğu alanda 2007 yılı yüzey araştırmala­rında bulunan Hellenistik ve Roma Dönemi Keramikleri incelenmiştir. 1811 yılında F. Beaufort tarafından keşfedilişinden itibaren Karataş Burnu üzerindeki kalıntıların Mallos'a mı yoksa Mallos'un limanı ve kutsal alanı görevinde­ki Magarsos'a mı ait olduğu tartışma konusu olmuştur. Günümüzde, savunma duvarlarıyla çevrili olan ızgara planlı yerleşimin Magarsos olduğu görüşü yaygındır.En erkene tarihlenebilen ince keramikler MÖ 4. yüzyıl sonuna- 3. yüzyıl başına sınıflandırılabilen siyah firnisli kaplardır. Buluntuların ağırlıklı bölümünü Hellenistik Dönem astarlı örnekler oluşturmaktadır. Tipolojik benzerleri Suriye-Filistin Bölgesi'ndeki farklı buluntu yerlerinde MÖ 3.-1. yüzyıl aralığına tarihlenen kontekstlerde ele geç­miştir. Hellenistik Dönem ve İmparatorluk Dönemi Doğu Sigillatası A ESA formları da buluntular arasında yer al­maktadır. MS 2. ve 3. yüzyıla tarihlenen Doğu Sigillatası B ESB formları Roma Dönemi keramikleri içinde en geçe tarihlenen gruptur. Kaba keramikler ağırlıklı olarak açık renk hamurlu saklama, taşıma ve mutfak kaplarını ve az sayıda pişirme kabını içermektedir. Krater, mortarium, amphora ve lopas temsil edilen kap formlarındandır. En erke­ne tarihlenebilen kaba keramikler Suriye-Filistin Bölgesi'ndeki merkezlerde MÖ 3. yüzyıl kontekstlerinden bulunan örneklerle karşılaştırılabilmektedir. Belirli bir kesinlikle en geçe tarihlenebilen dışa çekik ağızlı lopasın benzerleri ise Tarsus ve Knossos'ta orta İmparatorluk Dönemi'ne tarihlenen kontekstlerde ele geçmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karataş, Keramik, Magarsos, Hellenistik Dönem Astarlı, Sigillata

HELLENISTIC AND ROMAN POTTERY FROM THE KARATAŞ ADANA SURVEY

Öz

The present article deals with the Hellenistic and Roman pottery collected during the Karataş-Survey in 2007 at the site of the orthogonal settlement. Since the discovery of ruins in 1811 by F. Beaufort at Cape Karataş Adana Province, Eastern Cilicia , scholars have discussed whether they belonged to Mallos or to its port and sanctuary Magarsos. Today it is usually agreed that the settlement encircled with fortifications on Cape Karataş belong to Magarsos. The earliest examples of Hellenistic fine ceramics from Karataş are the black-glazed pottery dating to the end of the 4th and the beginning of the 3rd century BC. The sherds, which can be compared with material from the deposits of Syrio-Palestinian sites 3rd-1st centuries BC , comprises mainly Hellenistic Colour-Coated pottery. Hellenistic and Roman Eastern Sigillata A ESA forms are also documented. The latest examples of Roman Period are Eastern Sigillata B ESB dating to the 2nd-3rd centuries AD. The coarse pottery assemblage comprises mainly storage, transport and kitchen vessels with light coloured fabric and displays a variety of forms including craters, mortaria, amphorae, and cooking vessels. The earliest examples can be compared with the ceramics of the 3rd century BC from different deposits in Syrio-Palestinian and Cypriot sites. A cooking pot lopas , is the latest datable sherd among the coarse wares. Typological analogies with the indings from Tarsus and Knossos allow us to classify this type to Middle Ro¬ man Period.

Anahtar Kelimeler

Karataş, Pottery, Magarsos, Hellenistic Colour-Coated Ware, Sigillata

Kaynakça

• ERCAN, P. 2007. Zur Geschichte und Lokalisierung von Magarsos und Mallos, HASB 20: 103-106.
• GASSNER, V. 1997. Das Südtor der Tetragonos Agora, Keramik und Klein¬ funde. Ephesos XIII/1/1. Wien.
• HAYES, J.W. 2008. J. W. Hayes, Roman Pottery, Fine-Ware Imports, Agora 32. Princeton/New Jersey.
• HAYES, J.W. 1991. Hellenistic and Roman Pottery. Paphos 3. Nicosia.
• HAYES, J.W. 1972. Late Roman Pottery. London.
• KÖGLER, P. 2010. Feinkeramik aus Knidos: Vom mittleren Hellenismus bis in die mittlere Kaiserzeit (ca. 200 v. Chr. bis 150 n. Chr.). Wiesbaden.
• ROTROFF, S.I. 2006. Hellenistic Pottery. The Plain Wares. Agora 33. Prince¬ ton/New Jersey
• ROTROFF, S.I. 1997. Hellenistic Pottery, Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material. Agora 29. Princeton/ New Jersey.
• ROTROFF, S.I/OLVER, A. 2003. The Hellenistic Pottery from Sardis. The Finds Through 1994. SardisMon 12. Cambridge.
• SPARKES, B/TALCOTT, L. 1970. Black and Plain Pottery, of the 6th, 5th and 4th Centuries B.C. 1-2. Agora 12. Princeton/New Jersey.
• WERNER, S/WERNER, R. 1951. Eine griechische Inschrift aus Karataş. JKF 1. 325-327.