Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümünde Öğrenim Gören Öğretmen Adaylarının Uygulamalı Eğitimde Karşılaştıkları Güçlükler

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 146 - 164, 31.12.2020

Samet Zengin , Asım Çoban

Öz

Eğitim fakültesi sosyal bilgiler öğrencilerinin son sınıfta öğrendiklerini pratiğe döktükleri ve yaparak yaşayarak öğrenme imkanı buldukları uygulamalı eğitimin, son sınıf öğretmen adaylarına tecrübe ve onları gelecekteki mesleklerine hazırlama imkanı sunduğu bir gerçektir. Uygulamalı eğitim süreci uygulama danışman hocası, öğretmen adayı ve staj öğretmeni olmak üzere üç temel unsurdan oluşmaktadır. Öğretmen adayı, uygulama süreci boyunca birçok sorunlar ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının uygulamalı eğitim süresince hangi sorunlarla karşılaştıkları, sorunlara nasıl çözüm ürettikleri ve uygulamalı eğitimin işleyişi hususundaki görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırma Amasya Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği son sınıf öğrencilerinden kartopu örnekleme ile seçilen 7 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının; okuldaki sınıfların kalabalık oluşu, staj okul idaresinin katı tutumu, okullardaki materyal eksikliği, uygulamalı eğitim dersinin sınıf olarak daha erken başlanması gerektiği gibi konularda sıkıntı yaşadıkları tespit edilmiştir. Bu ve benzeri sıkıntıların öğretmen adaylarını öğretmenlik mesleğinden soğuttuğu ve başka alanlara yönelmeye mecbur bıraktığı görülmüştür. Yapılan görüşmelerde öğretmen adaylarının uygulamalı eğitimin olumlu taraflarını belirtmeleri ve yaşanan sorunlara çözüm önerileri getirmeleri sağlanmıştır. Problem durumlarına karşı getirilen bazı önerilerde uygulamalı eğitimin bir senelik bir zaman dilimine sığdırılamayacağı ve ehemmiyet bakımından farklı bir yere sahip olan uygulamalı eğitimin en azından iki yıla yedirilerek verilmesi gerektiği, öğretmen adayı, okul idaresi ve staj öğretmeni çerçevesinde uyumlu bir şekilde bu dersin öğretmen adayının daha aktif olacağı şekilde programlanması gerektiği, öğretmen adayının atama kaygısı gütmeden başka işlere yönelme gereksinimi duymadan uygulamalı eğitimi öğretmen olacağına inanarak yapması gerekti gibi birçok çözüm önerileri öğretmen adayları ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Uygulamalı eğitim, Öğretmen adayı, Sosyal Bilgiler, Uygulama öğretmeni

Kaynakça

• Akpınar , M., Çolak, K., & Yiğit, Ö. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yeterliliklerine yönelik uygulama öğretmenlerinin görüşleri. M.Ü.Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 45-48.
• Alkan, C. (1987). Öğretmenlik Uygulamaları El Kitabı. Ankara.
• Aydın, F., & Akgün, Ö. E. (2014). Eğitim fakültesi böte son sınıf öğrencilerinin okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması dersleriinde karşılaştıkları sorunlar. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 6-9.
• Balcı, A. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler (12 b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Collier, S. T. (1999). Characteristics of reflective thought during the student teaching experience. Journal of Teacher Education, 50(3), 173-181.
• Conderman, G., Morin, J., & Stephens, J. T. (2005). Special Education Student Teaching Practices. Kasım 9, 2020 tarihinde https://eric.ed.gov/?id=EJ744728
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research desing: Choosing among five approaches (s. 582-583). içinde USA: sage publications.
• Creswell, J. W. (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches. New York: Sage.
• Çetin, Ö.F. Bulut, H. (2002). Okul Deneyimi I, II ve Öğretmenlik Uygulaması Derslerinin Uygulama Öğretmenleri ve Öğretmen Adayları Tarafından Değerlendirilmesinin İncelenmesi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 4-2.
• Demarrais, K. (2004). Nitel Görüşme Çalışmaları: Deneyim Yoluyla Öğrenme.
• Demir, Ö., & Çamlı, Ö. (2011). Öğretmenlik uygulamsı dersinde uygulama okullarında karşılaşılan sorunların sınıf ve okul öncesi öğretmenliği öğrenci görüşleri çerçevesinde incelenmesi:Nitel bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(19), 124-125.
• Freese, A. R. (1999). The role of reflection on preservice teachers development in the context of professional development school. Teaching and Teacher Education, 24(1), 124-125.
• Grıx, J. (2010). The Foundations Of Research. London: Palgrave Macmillan.
• Gümüş , N., Çulha Özbaş, B., Gülersoy, A. E., Duman, D., Türker, H., & Avcı, G. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüş ve önerileri. Turkısh Studies educational Scıences, 13(11), 599.
• Hacıoğlu, F., & Alkan, C. (1997). Öğretmenlik Uygulamaları Öğretim Teknolojisi. Ankara: Alkam Yayınevi.
• Kılıç, D. (2004). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi(10), 172-184.
• Kırksekiz, A., Uysal , M., İşbulan, O., Akgün, Ö. E., Kıyıcı , M., & Horzum, M. B. (2015). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine eleştirel bir bakış:Problemler,beklentiler ve çözüm önerileri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 434-436.
• Koç, C., & Yıldız, H. (2012). Öğretmenlik uygulamasının yansıtıcıları: Günlükler. Eğitim ve Bilim, 37(164), 223-236.
• Mc Duffie, A. R. (2004). Mathematics teaching as a deliberate practice: An investigation of elementary pre-service teachers reflective thinking during student teaching. Journal of Mathematics Teacher Education, 7, 33-61.
• Merriam, S. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3 b.). (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Oğuz, S., & Avcı, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(3), 40-43.
• Özkılıç, R. Bilgin, A. Kartal, H. (2008). Öğretmenlik Uygulaması Dersinin Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Elementary Education Online, 7(3), 726-737.
• MEB, (1998).Öğretmen adaylarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. (1998, Ekim). 2493.
• Patton, M. Q. (2005). Wiley Online Library. Kasım 13, 2020 tarihinde https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/0470013192.bsa514 adresinden alındı.
• Plourde, L. (2002). The influence of student teaching on preservice elementary teachers’ science self-efficacy and outcome expectancy beliefs. Journal of Instructional Psychology, 29(4), 245-253.
• Poulou, M. (2007). 11 15, 2020 tarihinde European Journal of Teacher Education: https://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=tr&prev=search&pto=aue&rurl=translate.google.com&sl=en&sp=nmt4&u=https://doi.org/10.1080/02619760600944993&usg=ALkJrhjpBZJjH3L3FbH74aaGwBgATYpzJg adresinden alındı.
• Sılay, İ., & Gök, T. (2004, Temmuz 6-9). Öğretmen adaylarının uygulama okullarında karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunları gidermek amacıyla hazırlanan öneriler üzerine bir çalışma. XIII Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Şişman, M., & Acat, M. B. (2003). Öğretmenlik uygulaması çalışmalarının öğretmenlik mesleğinin algılanmasındaki etkisi. Fırat Üniversitesi sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 235-250.
• Ünlü, İ., Koçoğlu, E., & Ay, A. (2015). Sosyal bilgiler lisans programındaki uygulamalı derslere yönelik öğretmen adayı görüşlerinin incelenmesi. Mediterranean Journal of humanities, 1, 373-379.
• Ünver, G. (2003). Öğretmenlik Uygulamasında İşbirliği: Bir Durum Çalışması, Gazi Ün. Eğt. Fak. Der. 23-1
• Yeşilyurt, E., & Semerci, Ç. (2011). Uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Bakış Dergisi(27), 6-19.
• Yiğit, N., & Alev, N. (2005). Etkili öğretmen yetiştirme açısından okul deneyimi derslerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 91-103.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11 b.). Ankara: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.