Okul Öncesi Eğitimde Öğretmenlerin Fen ve Doğa Etkinliklerini Uygulama Düzeylerinin Belirlenmesi (Tokat İli Örneği)

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 160 - 188, 28.05.2022

Murat Sadikoglu Cemile Burcu Durmuş

Öz

Çalışmada kırsal ve kentsel kesimlerde görev yapan okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerini uygulama durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel analiz yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu Tokat şehir merkezinde MEB’e bağlı okullarda görev yapmakta olan 20 anasınıfı öğretmeni ile Tokat’a bağlı köylerde görev yapan 20 anasınıfı öğretmeni olmak üzere, toplam 40 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme kullanılmıştır. Görüşme verilerinin çözümlenmesinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, çalışmaya katılan okul öncesi öğretmenleri, okullarda karşılaştıkları bazı zorluklar nedeniyle sahip oldukları yeterlikleri tam olarak yansıtamamışlardır. Öğretmenlerin modern öğretim yöntemlerini kullanmada güçlük çektikleri, materyal yetersizliği ve fiziksel şartlardan kaynaklanan bazı sıkıntılar sebebiyle fen ve doğa etkinliklerini istenilen düzeyde gerçekleştiremedikleri anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, Okul öncesi fen ve doğa etkinlikleri, Öğretmen yeterlikleri, Kentsel kesim, Kırsal kesim

Kaynakça

• Akcanca, N., Aktemur Gürler, S. & Alkan, H. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimi uygulamalarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Caucasian Journal of Science, 4(1), 1-19.
• Akyol, N. (2016). Okul öncesi dönemde fen eğitiminin uygulanabilirliğine yönelik öğretmen ve yönetici görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize, Türkiye.
• Alisinanoğlu, F. Özbey ve S. & Kahveci, G. (2011). Okul öncesinde fen eğitimi. Ankara: Maya Akademi Yayınevi.
• Arı, M. ve Çelebi Öncü, E. (2005). Okul öncesi dönemde fen-doğa ve matematik uygulamaları (etkinlik örnekleri) (2. baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Avcı, N. (2003). Fen ve Doğa Eğitiminde Proje Yaklaşımı. M. Sevinç (Ed.), Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar (s. 359-365). İstanbul: Morpa Yayınları.
• Ayvacı, H. Ş., Devecioğlu, Y. ve Yiğit, N. (2002). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Babaroğlu, A. ve Okur Metwalley, E. (2018). Erken çocukluk döneminde fen eğitimine ilişkin okulöncesi öğretmenlerinin görüşleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 125-148.
• Bosse, S., Jacobs, G. and Anderson, T.L. (2009). Science in the (early years): Science in the air. Young Children, 2(3), 10-16.
• Civelek, P. (2016). Açık alan etkinlikleriyle desteklenmiş okul öncesi eğitimin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2012). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik tutumları ile bazı fen kavramlarını anlama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 40-51.
• Çınar, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerin fen ve doğa konularının öğretiminde kullandıkları etkinliklerin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 363-371.
• Çobanoğlu, E. O. ve Durmuş, B. (2018). Anasınıfı çocukları için sınıf dışı eğitimle desteklenen mıknatıs etkinliği örneği. Sınıf Dışı Öğrenme Sempozyumu Özetler ve Tam Metinler Kitabı, İzmir, Türkiye. ss. 191-207.
• Davies, D., & Howe, A. (2003). Teaching science and design and technology in the early years. London: David Fulton Publishers.
• Dönmez Usta, N. ve Ültay, N. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerini uygulamadaki yeterliliklerinin belirlenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(9), 19-30.
• Durmuş, C. B. (2021). Sınıf Dışı Etkinliklerin Ana Sınıfı Çocuklarının Fen Kazanımlarına Etkisi ve Gelişim Alanlarına Katkısının İncelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun, Türkiye.
• Eflatun Karaman, H. & Kuloğlu, A. (2021). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Öğretimine Yönelik Tutumları ile Fen ve Doğa Etkinliklerine Yönelik Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (3), 2078-2095.
• Faulkner-Schneider, L. A. (2005). Child care teachers’ attitudes, beliefs, and knowledge regarding science and the impact on early childhood learning opportuneitites. (Unpublished doctoral dissertation). Oklahoma State University.
• Güler, D. ve Hazır Bıkmaz, F. (2002). Ana sınıflarında Fen etkinliklerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin Öğretmen görüşleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulamaları 1(2), 249-267.
• Gürdal, A. Şahin, F. ve Çağlar, A. (2001). Fen Eğitimi: İlkeler, Stratejiler ve Yöntemler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayını.
• Güvenir, Z. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Öğretimine Yönelik Tutumları ile Okul Öncesi Eğitim Programında Yer Alan Fen Etkinliklerini Uygulama Durumları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Uşak, Türkiye.
• Hashweh, M.Z. (1987). Effects of subject matter knowledge in the teaching of biology and physics. Teaching and Teacher Education, 3, 109-120.
• Kallery, M. (2004) Early years teachers’ late concerns and perceived needs in science: an exploratory study. European Journal of Teacher Education, 27(2),147-165.
• Karaer, H. ve Kösterelioğlu, M. (2005). Amasya ve Sinop illerinde çalışan okul öncesi öğretmenlerin fen kavramlarının öğretilmesinde kullandıkları yöntemlerin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 447-454.
• Karamustafaoğlu, S. ve Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 65-81.
• Karasar, N. (2009). Araştırmalarda rapor hazırlama. İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Khudoiberganovna, N. R. (2020). Methodology for teaching outdoor games in preschool institutions. Academic research in educational sciences. 1 (4), 932-941.
• Kıldan, O. ve Pektaş, M. (2009). Erken Çocukluk Döneminde Fen ve Doğa ile ilgili Konuların Öğretilmesinde Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşlerinin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir eğitim fakültesi dergisi (KEFAD), 10 (1), 113-127.
• Lind, K. (2000). Exploring sciece in early childhood: A developmental approach, New York: Delmar Publshers Okur E. & Okur Akçay, N. (2021). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitiminde Kullanılan Yöntem ve Tekniklere İlişkin Görüş ve Yeterliklerinin İncelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 98-115.
• Osborne, J. & Simon, S. (1996). Primary science: past and future directions. Studies in Science Education, 26,99-147.
• Önal, N. T. & Kızılay, E. (2021). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Perspektifinden Erken Çocukluk Döneminde Fen Kavramları Nasıl Öğretilmeli? Araştırma ve Deneyim Dergisi, 6(2), 157-168.
• Özbek, S. (2009). Okul öncesi öğretmenlerin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Türkiye.
• Özen, F. ve Hendekçi, E. A. (2016). Türkiye’de Eğitim Denetimi Alanında 2005–2015 Yılları Arasında Yayımlanan Makale ve Tezlerin Betimsel Analizi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi International Journal of Society Researches 6(11), 621-650.
• Özbey, S. ve Alisinanoğlu, F. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin fen etkinliklerine ilişkin yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-18.
• Polat, S., Zengin, R., & Elmalı, F. (2021). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf İçi Fen Uygulamalarına Yönelik Tutumu ve Uygulama Analizi. Turkish Journal of Educational Studies, 8(1), 47-67.
• Simsar, A. & Doğan, Y. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitimi Süreçleri Üzerine Görüşlerinin İncelenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 19-32.
• Şahin, F. (1996). Okul öncesi Öğretmenlerinin Kullandıkları Metotların Tespiti. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri, İstanbul. ss. 74-92.
• Uysal, D. (2007). Okul öncesi Eğitim Kurumlarında Uygulanan Fen ve Doğa Etkinliklerinin İşlevselliğine İlişkin Öğretmen Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye.
• Yağcı, M. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin gelişmesinde doğa ve çevre uygulamalarının etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu, Türkiye.
• Yağlıkara, S. (2006). Okul öncesi Dönem Çocuklarına Çevre Bilinci Kazandırmada Fen ve Doğa Etkinliklerinin Etkileri Konusunda Öğretmen Görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye.