Sınıf Öğretmenlerinin Teknolojik Formasyon Düzeyleri ile Medya ve Teknoloji Tutumları

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 93 - 114, 28.05.2022

Hatice Aksoy Özgen Korkmaz

Öz

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin teknolojik formasyon düzeyleri ile medya ve teknolojiye yönelik tutumlarını incelemektir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu kolay örnekleme yöntemi kullanılarak ulaşılan 262 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır Araştırmada veri toplamak için 3 maddeden oluşan kişisel bilgi formu, sınıf öğretmenlerinin teknolojik formasyon düzeylerini ölçmek için 55 maddeden oluşan “Teknolojik Formasyon Ölçeği” ve 60 maddeden oluşan “Medya ve Teknoloji Kullanımı ve Tutumları Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılarak aritmetik ortalama, standart sapma, ANOVA, Pearson r Korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda araştırmaya katılan öğretmenlerin teknolojik formasyon düzeyleri orta düzeyde olduğu bulunmuş, erkek öğretmenlerin teknolojik formasyon düzeyleri içerik geliştirme, interaktif nesne geliştirme alt boyutları açısından kadın öğretmenlere göre daha yüksek bulunurken problem çözme ve yaratıcılık alt boyutlarında kadın öğretmenlerle erkek öğretmenlerin benzer olduğu tespit edilmiştir. Medya ve teknoloji kullanımına yönelik tutum incelemesinin sonucunda ise; kadın ve erkek öğretmenlerin olumlu tutum ve teknolojisiz kalma veya teknolojik bağımlılık alt boyutlarında benzer özellikler gösterdiği, olumsuz tutum ve görevler arası geçiş tercihleri alt boyutlarında ise erkek öğretmenler lehine yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknolojik formasyon, medya, teknoloji, tutum.

Kaynakça

• Abell, S. (2008). Twenty Years later: Does pedagogical content knowledge remain a useful idea? International Journal of Science Education, 30 (10), 1405-1416.
• Akman, O. ve Güven, C. (2015). Analysis of TPACK self-efficacy perception levels of social studies teachers and pre-service teachers. International Journal of Contemporary Educational Research, 2(1), 1-12.
• Akyıldız, S, Altun, T. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin (TPAB) bazı değişkenlere göre incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 318-333. DOI: 10.24315/trkefd.322749
• Al-Zaidiyeen, N. J., Mei, L. L., & Fook, F. S. (2010). Teachers’ attitudes and levels of technology use in classrooms: The case of Jordan schools. International education studies, 3(2), 211.
• American association of colleges of teacher education (AACTE) (2008). Handbook of technological pedagogical content knowledge (TPCK) for educators. New York: Routledge/Taylor & Francis Group.
• Aquino, A. B. (2015). Self-efficacy on technological, pedagogical and content knowledge (TPACK) of Biological Science pre-service teachers. Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 3(4), 150-157.
• Archambault, L. and Crippen, K. (2009). Examining TPACK among K-12 online distance educators in the United States. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 71-88.
• Arslan, A. (2006). Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. Journal of human sciences, 1(1).
• Atalay, R. (2014). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki: Bahçelievler İlçesi Örneği. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ay, Y. (2015). Öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) becerilerinin uygulama modeli bağlamında değerlendirilmesi. Doktora tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Ayad, A. (2020). Medya ve teknoloji kullanımı ölçeği ve teknolojiye yönelik tutum ölçeğinin Arapça formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Babacan, T. (2016). Teknoloji destekli mikro öğretim uygulamalarının fen bilimleri öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterlikleri üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Bal, M. S. ve Karademir, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) konusunda öz-değerlendirme seviyelerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 15-32.
• Bilgin, İ., Tatar, E., Ay, Y. 2012 Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojiye karşı tutumlarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB)’ne katkısının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Bilir, A. (2011). Türkiye’de öğretmen yetiştirmenin tarihsel evrimi ve istihdam politikaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 223-246.
• Buldu, M. (2014). Öğretmen yeterlik düzeyi değerlendirmesi ve mesleki gelişim eğitimleri planlaması üzerine bir öneri. Milli Eğitim Dergisi, 44 (204).
• Bulman, G., Fairlie, R. W. (2016). Technology and Education. In Handbook of the Economics of Education (pp. 239–280).
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Can, A. (2017). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi (5. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6 (2), 11-53.
• Canbolat, N. (2011). Matematik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri ile düşünme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Christensen, R. And Knezek, G., (2000). Internal consistence reliabilities for 14 computer attitude scales, journal of technology and teacher education, 8(4), 327-336.
• Cox, S., Graham, C. R. (2009). Using an elaborated model of the TPACK framework to analyze and depict teacher knowledge. TechTrends, 53(5), 60-69.
• Creswell, J.W. (2011). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). London: Pearson
• Çalışkan, M. ve Mencik, Y. (2015). Değişen dünyanın yeni yüzü: sosyal medya. Akademik Bakış Dergisi, (50), 254-277.
• Çelik, H.C. ve Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumlarının kümeleme analizi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 571-586
• Çelikten, M. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 207-237.
• Dağ, F. (2016). Examination of the professional development studies for the development of technological competence of teachers in Turkey in the context of lifelong learning. Journal of Human Sciences, 13(1), 90-111.
• Demirezen, S, Keleş, H. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknopedagojik alan bilgisi yeterliliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4 (1), 131-150 .
• Doğruluk, S. (2017). Öğretmen Adaylarının sosyal medya kullanım alışkanlıkları ile internet bağımlılıkları arasındaki ilişki. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş.
• Dolunay, A. (2016). Teknolojinin görsel sanatlar ve sanat eğitimine katkısı. Uluslarası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9-42.
• Ekici, G., Abide, F., Canbolat, Y., ve Öztürk, A. (2017). 21. yüz yıl becerilerine ait veri kaynaklarının analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 124-134.
• Erbakırcı, A. M. (2008). Ankara ili ortaöğretim okul yöneticilerinin teknolojiye karşı tutumları ve yönetim bilişim sistemini kullanma durumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Erdoğmuş, C., Çoban, E., Korkmaz, Ö. ve Özden, M. (2021). Technological formation scale for teachers (TFS): Development and validation. participatory educational research, 8(2), 260-279.
• Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin teknostres ve teknopedagojik yeterlikleri arasındaki ilişki. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 472-496.
• Görkaş, B., Otuz, B. ve Ekici, G. (2017). İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sahip olmaları gereken 21.yüzyıl becerilerine ait veri kaynaklarının analizi. Eğitimve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(3), 421-435.
• Gürsel, R.S. (2020). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterlilikleri ile medya ve teknoloji kullanımı ve tutumları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi, Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Hu, C., Fyfe, V. (2010). Impact of a new curriculum on pre-service teachers’ technical, pedagogical and content knowledge (TPACK). Curriculum, technology & transformation for an unknown future. Proceedings ascilite Sydney, 185-189.
• İli, K., 2013. Sosyal medya ortam ve araçlarının öğrenci davranışlarına etkisi, Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Jang, S.-J. and Tsai, M.-F. (2012). Exploring the TPACK of taiwanese elementary mathematics and science teachers with respect to use of interactive whiteboards. Computers & Education, 59(2), 327-338.
• Kara. S. (2019). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik içerik bilgisi öz yeterlikleri ile medya ve teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Ün. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul
• Karabuz, Ö. (2015). Fizik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi’ni etkileyen faktörler üzerine bir araştırma (Yayınlanmamı Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karademir, E. (2015). Eğitsel internet kullanımı ile teknolojik pedagojik alan bilgisi teknolojilerine yönelik tutum arasındaki ilişki: Öğretmen adayları örneği. International periodical for the languages, literatureand history of Turkish or Turkic, 10, 519-534.
• Karadeniz, Ş, Vatanartıran, S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. ilköğretim online, 14 (3), 1017-1028. DOI: 10.17051/io.2015.12578
• Karakaya, Ç. (2013). Fatih projesi kapsamında pilot okul olarak belirlenen ortaöğretim kurumlarında çalışan kimya öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterlilikleri (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karataş, A. (2014). Lise öğretmenlerinin fatih projesi’ni uygulamaya yönelik teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliliklerinin incelenmesi: Adıyaman İli Örneği (Yüksek lisans tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kaufman, K. J. (2013). 21 ways to 21st century skills: Why students need them and ideas for practical implementation. Kappa Delta Pi Record, 49(2), 78-83. Doi: 10.1080/00228958.2013.786594
• Kaya, Z. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kırnık, D, Susam, E, Özbek, R. (2020). Pedagojik formasyon eğitiminin öğretmen adaylarının mesleki tutumuna etkisi (Malatya İli Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 647-655.
• Kırnık, D, Pepeler, E, Özbek, R. (2018). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Malatya il örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (1), 25-45.
• Koehler, M. J.and Mishra, P. (2008). Introducing TPCK in AACTE committee on innovation and technology: The handbook of technological pedagogical content knowledge (TPCK) for educators. New York: American Association of Colleges of Teacher Education and Routledge.
• Koh, J., Chai, C. S., & Tsai, C. C. (2010). Examining the technological pedagogical content knowledge of Singapore preservice teachers with a large-scale survey. Journal of Computer Assisted Learning, 26, 563-573.
• Konuk, N, Güntaş, S. (2019). Sosyal medya kullanımı eğitimi ve bir eğitim aracı olarak sosyal media kullanımı. International journal of entrepreneurship and management inguiries, 3(4), 1-25.
• Kozikoğlu, İ. ve Özcanlı, N. (2020). Öğretmenlerin 21. yüz yıl öğreten becerileri ile mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişki. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(1), 270-290.
• Koçak, N.G., 2012. Bireylerin sosyal medya kullanım davranışlarının ve motivasyonlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir‟de bir uygulama. Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Kurtoğlu, M. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğretme-öğrenme sürecine entegrasyonu hakkındaki görüşlerinin yeniliğin yayılımı kuramı temelinde incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kuşkaya-Mumcu, F., Haşlaman, T. ve Usluel, Y.K. (2008). Teknolojik pedagojik içerik bilgisi modeli çerçevesinde etkili teknoloji entegrasyonunun göstergeleri. International EducationalTechnology Conference, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
• Lasen, M. (2010). Education and career pathways in Information Communication Technology: What are schoolgirls saying? Computers & Education, 54(4), 1117- 1126.
• MEB (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
• Menteşe, M. (2013). Sosyal medya ortam ve araçlarının eğitimde kullanımına ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Mishra, P. & Koehler, M. (2005). “Educational technology by design: Results from a survey assessing its effectiveness.” Society for Information Technology & Teacher Education International Conference, Volume 2005/1, s. 1511-1517.
• Mishra, P. ve Koehler, M.J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for integrating technology in teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017-1054.
• Mutluoğlu, A. (2012). İlköğretim matematik öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerine göre teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Niess, M. L., Suharwoto, G., Lee, K., ve Sadri, P. (2006), Guiding inservice mathematics teachers in developing TPCK. Paper presented at the American Education Research Association Annual Conference, San Francisco, CA.
• OECD (2018), Teaching for the future: Effective classroom practices to transform Education, Paris: OECD.
• Özgür, H. (2016). Adapting the media and technology usage and attitudes scale to Turkish. Educational Sciences: Theory & Practice, 16, 1711–1735.
• Önal, N. ve Çakır, H. (2015.) Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgilerine İlişkin Özgüven Algıları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 12(24),117-131.
• Pamuk, S., Ülken, A., Dilek, N. (2013). Öğretmen Adaylarının Öğretimde Teknoloji Kullanım Yeterliliklerinin Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi Kuramsal Perspektifinden İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17).
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Pierson, M. (1999). Technology practice as a function of pedagogical expertise (Unpublished Doctoral dissertation), Arizona State University, UMI Dissertation Service, 9924200.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6.
• Sağır, M. ve Doğruluk, S. 2018. Öğretmen Adaylarının Sosyal Medyaya ilişkin Tutumları ile internet Bağımlılıkları Arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 1041-1063.
• Saka Öztürk, H. (2017). Öğretmenlerin tekno- pedagojik alan bilgisi (TPAB) düzeyleri, öğrencilerin öz-yeterlilikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Necmettin ERBAKAN Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Sullivan, P., ve McDonough, A. (2002). Teachers differ in their effectiveness. Proceedings of the 26th Annual Conference on Psychology of Mathematics Education (vol.4, s.249-255).
• Şahin, M. C., Arslan Namlı, N. ve Schreglmann, S. (2016). Kırsal Kesimlerde Okuyan 21. yüz yıl Öğrencilerinin Teknolojiden Yararlanma Düzeyleri. Eğitim ve ÖğretimAraştırmaları Dergisi, 5(1), 311-319.
• Tang, S., and Patrick, M. E. (2018). Technology and Interactive Social Media Use Among 8th and 10th Graders in the US and Associations with Homework and School Grades. Computers in Human Behavior, 86, 34-44.
• TED. (2009). Öğretmen yeterlikleri özet rapor: Öğretmene Yatırım, Geleceğe Atılım. Türk Eğitim Derneği, Ankara.
• Tekerek, B., Karakaya, F., & Tekerek, M. (2018). An investigation on undergraduate programs of teacher training regarding 21st century skills: Example of elementary mathematics and science. EDUCCON Education Conference Education 4.0 Studies, Ankara University, Faculty of Educational Sciences, 27-28 September 2018, Ankara, Turkey.
• Toledo, D., Révai, N., and Guerriero, S. (2017). Teacher professionalism and knowledge in qualifications frameworks and proffessional standarts. S. Guerriero (Editör). In pedagogical knowledge and the channing nature of the teaching profession.
• Tutkun, Ö. F. (2010). 21.Yüzyılda Eğitim Programının Felsefi Boyutları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 993-1016.
• Ural, A., Kılıç, İ., (2011) Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık
• Voogt, J., McKenney, S. (2016). TPACK in teacher education: are we preparing teachers to use technology for early literacy? Technology, Pedagogy and Education, 26(1), 69-83.
• Windschitl, M. & Sahl, K. (2002). Tracing Teachers’ Use of Technology in a Laptop Computer School: The Interplay of Teacher Beliefs, Social Dynamics, and Institutional Culture. American Educational Research Journal, 39, 165-205.
• Yavuz, M. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin bir sosyal medya aracı olarak Facebook kullanım tutumlarının teknoloji kabul modeline göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.