İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Teknolojik Formasyon Düzeyleri ile Dijital Materyal Geliştirme Öz Yeterlilikleri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 308 - 328, 31.12.2022

Hacer Betül Ağıç Özgen Korkmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik öğretmenlerinin teknolojik formasyon düzeyleri ile dijital materyal geliştirme öz-yeterliliklerini incelemektir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu çeşitli illerde görev yapan 257 ilköğretim matematik öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışma grubu belirlenirken örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz yöntem kullanılmıştır. Çalışmada veri toplamak için 3 maddeden oluşan kişisel bilgi formu, 55 maddeden oluşan “Öğretmenlerin Teknolojik Formasyon Ölçeği” ve 38 maddeden oluşan “Öğretmenlerin Dijital Öğretim Materyali Geliştirme Öz-yeterlik Ölçeği’” kullanılmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, Anova ve Pearson r korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda çalışmaya katılan öğretmenlerin teknolojik formasyon düzeylerinin ve dijital materyal geliştirme öz-yeterliklerinin orta olduğu tespit edilmiştir. Erkek öğretmenlerin teknolojik formasyon düzeyleri içerik geliştirme ve interaktif nesne geliştirme açısından kadın öğretmenlere göre daha yüksektir. Problem çözme ve yaratıcılık faktörleri açılarından ise kadın öğretmenlerle benzerlik göstermektedir. Kadın ve erkek ilköğretim matematik öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterlilikleri benzerdir. Farklı kıdemlere sahip ilköğretim matematik öğretmenlerinin teknolojik formasyon düzeyleri ile dijital materyal geliştirme öz-yeterlilikleri benzerdir. İlköğretim matematik öğretmenlerinin teknolojik formasyon düzeyleri ile dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterlilikleri arasında anlamlı düzeyde pozitif yönde ilişki vardır.

Anahtar Kelimeler

Teknolojik formasyon, dijital materyal, öz-yeterlik.

Kaynakça

• Abbitt, J. T. (2011). An investigation of the relationship between self-efficacy beliefs about technology integration and technological pedagogical content knowledge (TPACK) among preservice teachers. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 27(4), 134-143.
• Aksin, A. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Yeterlilikleri: Amasya İli Örneği. Yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı, Erzurum.
• Albayrak Sarı, A., Canbazoğlu Bilici, S., Baran, E. ve Özbay, U. (2016). Farklı branşlardaki öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterlikleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(1), 1-21.
• Argon, T., İsmetoğlu, M. ve Çelik Yılmaz, D. (2015). Branş öğretmenlerinin teknopedagojik eğitim yeterlilikleri ile bireysel yenilikçilik düzeylerine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 319-333.
• Arı, M. (2019) Sınıf Öğretmenlerinin Öğretim Teknolojileri Ve Materyal Kullanma Durumları İle Öğretim Teknolojileri Ve Materyallerinin Etkililiğine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sınıf Eğitimi Bilim Dalı, Konya.
• Bağdiken, P., Akgündüz, D. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi özgüven düzeylerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(2): 566-535.
• Bakaç, E. ve Özen, R. (2016). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve material tasarımı dersine yönelik tutumları, yaratıcılık algıları ve öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 41-61.
• Bakaç, E, Özen, R. (2017). Öğretmen Adaylarının Materyal Tasarımı Öz-Yeterlik İnanç Düzeylerinin Teknolojik Pedagojik Alan Yeterlikleri Bağlamında İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 613-632.
• Balçın, M. D. ve Ergün, A. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının materyal geliştirme konusundaki teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) öz-yeterlik ölçeği: Geliştirme güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turkish Journal of Education, 5(3), 109-122.
• Başal, A. (2016). Dijmat Projesi: İngilizce öğretmenlerinin dijital ders materyali geliştirme algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11 (4), 1496-1511.
• BECTA. (2010). School use of learning platforms and associated technologies. Erişim Adresi: http://dera.ioe.ac.uk/1485/1/becta_2010_useoflearningplatforms_report. pdf
• Bozkurt, A, Hamutoğlu, N, Liman Kaban, A, Taşçı, G, Aykul, M. (2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 35-63.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açık öğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6 (2), 11-53.
• Cesur Özkara, E, Yavuz Konokman, G, Yanpar Yelken, T. (2018). Eğitimde teknolojikullanımı hizmet içi eğitimine katılan öğretmenlerin TPAB özgüvenlerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 371-412.
• Chuang, H, Ho, C. (2011). An investigation of early childhood teachers’ technological pedagogical content knowledge TPACK in Taiwan. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,12(2), 99-117.
• Clark, K., D. (2000). Urban middle school teachers' use of instructional technology. Sam Houston State University Journal of Research on Computing in Education, 33: 178 195
• Comber, C., Colley, A., Hargreaves, D. J., Dorn, L. (1997). The effects of age, gender and computer experience upon computer attitudes. Educational Research, 39(2), 123 133.
• Çetin, O., Çalışkan, E., Menzi, N. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterlilikleri ile teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 11(2).
• Çoklar, A. N. (2014). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik içerik bilgisi yeterliklerinin cinsiyet ve bit kullanım aşamaları bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(175), 319-330.
• Doğru, E. ve Aydın, F. (2017). Coğrafya öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi ile ilgili yeterliliklerinin incelenmesi. Journal of History Culture and Art Research, 6(2), 485-506.
• Erdoğmuş, C., Çoban, E., Korkmaz, Ö., Özden, M. (2021). Technological formation scale for teachers (tfs): development and validation. Participatory Educational Research, 8(2), 260-279
• Eroldoğan, A. Y. (2007). İlköğretim II. Kademe Okullarındaki Branş Öğretmenlerinin, Bazı Değişkenlere Göre Öğretim Teknolojilerini Kullanma Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksekl lisans tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Ertmer, P. A. (2005). Teacher pedagogical beliefs: The final frontier in our quest for technology integration? Educational Technology Research and Development, 53(4), 25-39.
• Gilani, I. (2020). Coronavirus pandemic reshaping global education system? Erişim: https://www.aa.com.tr/en/education/coronavirus-pandemic-reshaping-global-educationsystem/1771350
• Gorder, L. M. (2008). A study of teacher perceptions of instructional technology integration in the classroom. The Delta Pi Epsilon Journal. 50(2), Spring/Summer.
• Göçen Kabaran, G. (2020). Dijital Materyal Tasarımına Yönelik Bir Hizmet İçi Eğitim Programının Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Doktora tezi. Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları Ve Öğretim Bilim Dalı, Muğla.
• Gökbulut, B., Keserci, G., Akyüz, A. (2021). Eğitim fakültesinde görev yapan akademisyen ve öğretmenlerin dijital materyal tasarım yeterlikleri. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4 (1), 11-24.
• Gönen, S. ve Kocakaya, F. (2015, Kasım). Pedagojik formasyon programına katılan öğrencilerin teknopedagojik eğitim yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 82-90.
• Görgülü, D, Küçükali, R. (2018). Öğretmenlerin teknolojik liderlik özyeterliklerinin incelenmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1 (1), 1-12.
• Gültekin, M. (2020). Değişen toplumda eğitim ve öğretmen nitelikleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, Volume: 10 Issue: 1, 654-700.
• Güneş, G., Gökçek, T., Bacanak, A. (2010). How do teachers evaluate themselves in terms of technological competencies? Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1266- 1271.
• Henderson, M. ve Romeo, G. (2015). Teaching and digital technologies big issues and critical questions. Australia: Cambridge University Press.
• İşigüzel, B. (2014). Almanca Öğretmen Adaylarının Teknopedagojik Eğitime Yönelik Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Journal of International Social Research, 7(34).
• Jang, S. J., Tsai, M. F. (2013). Exploring the TPACK of Taiwanese secondary school science teachers using a new contextualized TPACK model. Australasian Journal of Educational Technology, 29(4), 566-580.
• Jamieson-Proctor, R., Finger, G., Albion, P. (2010). Auditing the TPACK capabilities of final year teacher education students: are they ready for the 21st century? Proceedings of the Australian Computers in Education Conference (ACEC). (6-9 Nisan 2010). Melbourne: Australian Council for Computers in Education.
• Karaban, H. (2016). Öğretim Elemanlarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri (TPAB) İle Öğretme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Karaçay, T. (2005, Haziran). Yarının Okulu İçin Öğretmen. Eğitimde Yüksek Öğretmen Okulları Deneyimi Sempozyumu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Karademir, T. (2018). Teknolojinin Benimsenmesine Ekolojik Bir Yaklaşım: Sürdürülebilir Bir Dijital Öğretim Materyali Geliştirme Ekosistemi. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Anabilim Dalı, Eğitim Teknolojileri Programı, Ankara.
• Karakuş, G, Ocak, G. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterlilik becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (1), 129-147. DOI: 10.32709/akusosbil.466549
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Karasu, M. ve Arıkan, D. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım durumları ve medya okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 549–566.
• Kerlinger, F. N. & Lee, H. B. (1999). Foundations of behavioral research. New York: Harcourt College Publishers.
• Koehler, M. J., Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. J. Educational Computing Research, 32(2), 131–152.
• Koh, J. H. L. and Sing, C. C. (2011). Modeling pre-service teachers technological pedagogical content knowledge (TPACK) perceptions: The influence of demographic factors and TPACK constructs. G. Williams, N. Brown, M. Pittard, B. Cleland (Ed.), Changing Demands, Changing Directions. Proceedings ascilite 4-7 December 2011, 17, (pp. 735-746).
• Korkmaz, Ö, Arıkaya, C, Altıntaş, Y. (2019). Öğretmenlerin dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterlik ölçeği'nin geliştirilmesi çalışması. Turkish Journal of Primary Education, 4 (2) , 40-56 .
• Kylonen, P. C. (2012). Measurement of 21st century skills within the common core state standards. Paper presented at the Invitational Research Symposium on Technology Enhanced Assessments, May 7-8.
• Lee, K. (2012). Augmented reality in education and training. TechTrends, 56(2), 13-21.
• Levinz, A., Klieger, A. (2010). Online tasks as a tool to promote teachers’ expertise within the technological pedagogical content knowledge (TPACK). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 354-358.
• Lewis, T. E., Alirezabeigi, S. (2018). Studying with the Internet: Giorgio Agamben, education, and new digital technologies. Studies in Philosophy and Education, 1-14.
• Liarokapis, F. ve Anderson, E. F. (2010). Using augmented reality as a medium to assist teaching in higher education. In: Eurographics 2010, Norrköping, Sweden, 9 - 16.
• Lin, C. Tsai, C. Chai, C.S. and Lee, M. (2013). Identifying science teachers' perceptions of technological pedagogical and content knowledge (TPACK). Journal of Science Education and Technology,22(3),325- 336, DOI: 10.1007/s 10956-012- 9396-6.
• Maden, S., Banaz, E., Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Journal of Research in Education and Teaching, 7 (1).
• Mai, M. Y., Hamzah, M. (2016). Primary science teachers’ perceptions of technological pedagogical and content knowledge (TPACK) in Malaysia. European Journal of Social Sciences Education and Research, 6(2), 167-179.
• MEB (Millî Eğitim Bakanlığı) (1998). Milli eğitim şuraları (1939-1996). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Şûra Genel Sekreterliği. Ankara. Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (2017). Ortaöğretim Matematik Dersi (9. ve 12. Sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• MEB (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf (21.11.2019)
• MEB (2018). Ortaöğretim matematik dersi (9. ve 12. Sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Menzi, N, Çalışkan, E, Çetin, O. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2 (1).
• Mercado, M. G. M. ve Ibarra, F. P. (2019). ICT-Pedagogy integration in elementary classrooms: Unpacking the pre-service teachers’ TPACK. Indonesian Research Journal in Education, 3(1), 29-56.
• Mishra, P. ve Koehler, M. J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017-1054.
• Niess, M. L. (2008). Guiding Pre-service Teachers in Developing TPCK, In. AACTE Committee On Innovation and Technology (Eds.), Handbook of Technological Pedagogical Content Knowledge (TPCK) for Educators, 3-29, New York and London: Routledge.
• Özdemir, N, Erduran, Y. (2019). Matematik öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisine ilişkin yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,7(1), 29-47.
• Özdurak Sıngın, R, Gökbulut, B. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin teknopedagojik yeterliklerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 269-280. DOI: 10.17240/aibuefd.2020.20.52925-556477
• Özen, E. (2019). Eğitimde dijital dönüşüm ve eğitim bilişim ağı (EBA) (editöre mektup).AUAD, 5(1), 5-9.
• Öztürk, E. (2019). İlkokul Öğretmenlerinin Derslerinde Dijital İçeriklerden Yararlanma Durumları. Yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, İlköğretim Bilim Dalı, Aydın.
• Roblyer, M.D. (2006). Integrating educational technology into teaching. (5th. Ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Merrill Prentice Hall. Savcı, İ. (1999). Toplumsal Cinsiyet ve Teknoloji. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54 (01), DOI: 10.1501/SBFder_0000001939
• Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15, 4–14.
• Solmaz, İ. (2019). Öğretmenlerin Bireysel Yenilikçilik Düzeyleri Ile Teknopedagojik Eğitim Yeterlikleri Arasındaki Ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Sur D. (2012). Meslek Liselerinin Büro Yönetimi ve Sekreterlik Programlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Eğitim Teknolojilerini Kullanma Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, İ. (2011). Development of Survey of Technological Pedagogical and Content Knowledge (TPACK). Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(1), 97-105.
• Şimşek, Ö. (2016). Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Özyeterliklerinin Uluslararası Eğitim Teknolojisi Standartları (ISTE-T 2008) Bağlamında İncelenmesi. Doktora tezi. Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Diyarbakır.
• Tosuntaş, Ş, Çubukcu, Z, Beauchamp, G. (2021). Teacher performance in terms of technopedagogical content knowledge competencies. Kastamonu Eğitim Dergisi, 29 (1), 63-83. DOI: 10.24106/kefdergi.726886
• Türkyılmaz, T. (2018). Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Düzeylerinin Öğrenme Stratejileri ve Düşünme Stilleri Açısından İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı, Amasya.
• Ulaş, A.H. ve Ozan, C. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri açısından yeterlilik düzeyi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1): 63-84.
• Ulubey, Ö, Yıldırım, K, Alpaslan, M. (2018). Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programının Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kimliği Algısına Etkisinin İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 48-55. DOI: 10.21666/muefd.403519
• Verim, G., (2013). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımlarına İlişkin Görüşleri. Yüksek lisans tezi. Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Anabilim Dalı, Bilgisayar Bilim Dalı. Afyon.
• Yağcı, M. (2016, Mayıs). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının teknopedagojik eğitim yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1327-1342.
• Yalçın, S. (2018). 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 51 (1), 183-201. DOI: 10.30964/auebfd.405860
• Yetim A., Göktaş, Z. (2004) Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 12(2), 541-550.
• Yıldırım, S. (2007). Current utilization of ICT in Turkish basic education schools: A review of teachers' ICT use and barriersto integration. International Journal of Instructional Media, 34 (2), 171–186.
• Yörük, S, Verim, G. (2014). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öğretim teknolojileri ve materyal tasarımlarına ilişkin görüşleri (015101) (1-8). Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14 (1), 1-8.
• Yurdakul, I. K. (2011). Öğretmen adaylarının teknopedagojik eğitim yeterliklerinin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımları açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 397–408.