İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEMLİ CEP TELEFONU KULLANIMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 1, 68 - 84, 21.04.2020

Derya Altay Mehmet Arif Özerbaş

Öz

Araştırmanın amacı, ilkokul
öğrencilerinin problemli cep telefonu kullanımının farklı değişkenler açısından
incelenmesidir. Araştırmada tarama modelinin bir türü olan ilişkisel tarama
modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara iline bağlı bulunan ilkokullarda
öğrenim görmekte olan öğrenciler, örneklemini ise Ankara ili, Çankaya ilçesine
bağlı bulunan ilkokullardaki 3. ve 4. Sınıf toplam 392 öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Yılmaz (2017) tarafından geliştirilen
Problemli Cep Telefonu Kullanım Ölçeği (PCPTÖ) kullanılmıştır. PTCKÖ iki
bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kişisel ve demografik bilgiler
bulunurken ikinci bölümde ise problemli cep telefonu kullanımına yönelik
maddeler bulunmaktadır. Ölçeğin ikinci bölümünde 22 madde bulunmaktadır ve bu
maddeler 5’li likert tipinde hazırlanmıştır. Kullanılan veri toplama aracının
üç alt boyutu bulunmaktadır. Bunlar Bağımlılık, Aşırı Kullanım, Kontrol Edememe
ve İhmaldir. Araştırmada veri toplama aracından elde edilen verilerin
analizinde SPSS paket program kullanılmıştır. Bu doğrultuda verilerin normal
dağılıp dağılmadığını test etmek amacıyla Kolmogorov-Smirnov testi
kullanılmıştır. Elde edilen verilerin normal dağılmadığının saptanması üzerine
öğrencilerin sınıf düzeyleri ve cinsiyetleri gibi değişkenler ile problemli cep
telefonu kullanım durumları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığının
belirlenebilmesi için Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Diğer değişkenlerin
etkilerinin belirlenmesi amacı ile de Kruskal Wallis H-Testi kullanılmıştır.
Yapılan analizler sonucunda; cep telefonuna sahip olan öğrencilerden
%97,2’sinin sahip oldukları cep telefonları ile internete bağlandığı,
öğrencilerin %18,1’inin internet paketi olduğu, öğrencilerden %56,2’unun ise
9-10 yaşlarında ilk cep telefonlarına sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca
cinsiyet bağlamında yapılan analizler doğrultusunda anlamlı bir farklılık
olmamasına rağmen kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha fazla problemli cep
telefonu kullanım davranışı sergilediği görülmüştür. Araştırmada ilgi çekici
sonuçlardan biri de veli eğitim düzeyinin artmasıyla öğrencilerin problemli cep
telefonu kullanım davranış düzeyinin de artıyor olmasıdır.

Anahtar
Kelimeler:
İlkokul, Öğrenciler, Problemli Cep Telefonu Kullanımı.

INVESTIGATION OF THE USE OF PROBLEMED MOBILE PHONE IN THE
FIRST SCHOOL STUDENTS FROM DIFFERENT VARIABLES

ABSTRACT

The
aim of this study is to investigate the problematic cell phone usage of primary
school students in terms of different variables. In the research, relational
screening model, which is a type of screening model, was used. The population
of the study consisted of 392 students in the primary and secondary schools in
Ankara, Çankaya. Problematic Cell Phone Use Scale (PCPTÖ) developed by Yılmaz
(2017) was used as data collection tool. The PTCCO consists of two parts. The
first section contains personal and demographic information, while the second
section contains articles for problematic mobile phone use. In the second part
of the scale, there are 22 items and these items are prepared in 5-point Likert
type. The data collection tool used has three sub-dimensions. These are
Addiction, Overuse, Unable to Control and Neglect. SPSS packet program was used
in the analysis of the data obtained from the data collection tool. In this
respect, Kolmogorov-Smirnov test was used to test whether the data were
distributed normally. Mann-Whitney U test was used to determine whether there
is a significant difference between the variables such as class levels and
gender of the students and the problematic mobile phone usage situations.
Kruskal Wallis H-Test was used to determine the effects of other variables. As
a result of the analysis; It was seen that 97.2% of the students with mobile
phones were connected to the internet with their mobile phones, 18.1% of the
students had internet package and 56.2% of the students had the first mobile
phones between the ages of 9-10. In addition, although there was no significant
difference in terms of gender analysis, it was observed that female students
exhibited more problematic cell phone use behavior than male students. One of
the interesting results of the study is that students 'problematic cell phone
usage behavior level increases with the increase of parents' education level.

Key
Words:
Primary School, Students, Problematic Cell Phone Use.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Öğrenciler

Kaynakça

• Ay, S. (2013). İletişim araçları kullanımının yarattığı bağımlılığın sosyal izolasyon üzerindeki etkisi cep telefonu kullanıcıları üzerinde bir araştırma, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, İdari Uzmanlık Tezi, İzmir. Belsey, B. (2006). Bullying. org: a learning journey. Bulletin–Newfoundland and Labrador Teachers Association, 49(4), 20.Bilim-Teknoloji, (2014). https://www.bilim-teknoloji.com/cep-telefonunun-tarihsel- gelisimi-kronolojik/ adresinden erişilmiştir.Blanchard, A. L.,& Henle, C. A. (2008). Correlates of different forms of cyberloafing: The role of norms and external locus of control. Computers in Human Behavior, 24(3), 1067-1084.Cha, S. S.,& Seo, B. K. (2018). Smartphone use and smartphone addiction in middle school students in Korea: Prevalence, social networking service, and game use. Health psychology open, 5(1) https://doi.org/10.1177/2055102918755046Comings, J. P. (1995). Literacy skill retention in adult students in developing countries. International Journal of Educational Development, 15(1), 37-45.Çakır, Ö.,& Oğuz, E. (2017). Lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 418-429.Çetin, F. H., Pamuk, M., & Donmuş, V. (2015). Ergenlerde problemli cep telefonu kullanımı ile akademik erteleme arasındaki ilişkide internet bağımlılığının aracılık rolünün incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 22(1), 60-61.Doğan, U.,& Tosun, N. İ. (2016). Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımının sosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman üniversitesi sosyal Bilimler enstitüsü Dergisi, 8(22), 99-128.Durak, H.,& Seferoğlu, S. S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin akıllı telefon kullanımları ve bağımlılık düzeyleriyle ilgili unsurlar. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 1-23.Griffiths, M. D.,& Dancaster, I. (1995). The effect of type A personality on physiological arousal while playing computer games. Addictive behaviors, 20(4), 543-548.Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel. Ankara.Kim, D., Lee, Y., Lee, J., Nam, J. K., & Chung, Y. (2014). Development of Korean smartphone addiction proneness scale for youth. PloS one, 9(5).King, A. L. S., Valença, A. M., Silva, A. C. O., Baczynski,, M. R., ve Nardi, A. E. (2013). Nomophobia: Dependency on virtual environments or social phobia?. Computers in Human Behavior, 29(1), 140-144.Kuyucu, M. (2017). Gençlerde akıllı telefon kullanımı ve akıllı telefon bağımlılığı sorunsalı: “Akıllı telefon (kolik)” üniversite gençliği. Global Media Journal TR Sürümü , 7 (14), 328-359.Lepp, A., Barkley, J. E., & Karpinski, A. C. (2015). The relationship between cell phone use and academic performance in a sample of US college students. Sage Open, 5(1), 2158244015573169.Mert, A.,& Özdemir, G. (2018). Yalnızlık duygusunun akıllı telefon bağımlılığına etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(1), 88-107. Park, Y. & Chen, JV (2007). Akıllı telefonun yenilikçi kullanımının kabulü ve benimsenmesi. Endüstriyel Yönetim ve Veri Sistemleri , 107 (9), 1349-1365.Shine, O.,& Beak, S. (2013). The Influence of adolescents smart phone addiction on aggression. Korean Review of Crisis and Emergency Manegement, 9(11), 345-362.Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z., & Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4).Şata, M., Çelik, İ., Ertürk, Z., & Taş, U. E. (2016). Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği’nin (ATBÖ) Türk lise öğrencileri için uyarlama çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 156-169.Tarhan, T. (2013). Ergenlerde depresyon düzeylerinin internet kullanım amaçları ve akademik başarı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi.Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Tekin, C., Güneş, G., & Çolak, C. (2012). Cep telefonu problemli kullanım (pu) ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Medicine Science, 3(3), 1361-1381.Türen, U., Erdem, H., & Kalkın, G. (2017). Mobil telefon yoksunluğu korkusu (nomofobi) yayılımı: Türkiye’den üniversite öğrencileri ve kamu çalışanları örneklemi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(1).Yıldırım, S.,& Kişioğlu, A. N. (2018). Teknolojinin getirdiği yeni hastalıklar: nomofobi, netlessfobi, fomo. Medical Journal of Suleyman Demirel University, 25(4).Yılmaz, G., Şar, A. H., ve Civan, S. (2015). Ergenlerde mobil telefon bağımlığı ile sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 2(2), 20-37.