Yonca (Medicago sativa L.) Popülasyonlarına Ait Tohumların Bazı Fiziksel-Fizyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 58 - 67, 14.11.2023

Zeynep Dumanoğlu , Erdal Çaçan , Kağan Kökten

Öz

Yonca en önemli yem bitkisidir. Bu nedenle yonca üzerinde çok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu çalışma, 2020-2021 yılları arasında Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem ve Tarla Bitkileri laboratuvarlarında kontrollü koşullar altında yonca popülasyonlarına ait tohumların fiziksel ve fizyolojik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada bitki materyali olarak Bingöl ilinde yetiştirilen 16 popülasyon ve dört standart çeşit olmak üzere toplam 20 yonca genotipi kullanılmıştır. Çalışmada, yonca tohumlarının uzunluk, genişlik, yüzey alanı, ortalama aritmetik ve geometrik çapları, küresellikleri, çimlenme oranları ve süreleri araştırılmıştır. Yonca genotiplerine ait tohumların ortalama 1,265 mm uzunluğa, 0,732 mm genişliğe ve 0,761 mm2 yüzey alanına sahip olduğu belirlenmiştir. Genotiplere ait tohumların ortalama aritmetik çapı 0,970 mm, geometrik çapı 0,456 mm ve küresellik değeri 0,334 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak yonca popülasyonlarına ait tohumların standart çeşitlerin fiziksel ve fizyolojik özelliklerine sahip olduğu saptanmış olup, elde edilen verilerin ıslah çalışmalarında ve mekanizasyon uygulamalarında değerlendirilebileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yonca, yem bitkileri, tohum büyüklüğü, tohum özellikleri

Determination of Some Physical-Physiological Properties of Seeds of Alfalfa (Medicago sativa L.) Populations

Öz

Alfalfa is the most important forage crop. For this reason, a lot of research has been done on alfalfa. This study was carried out to determine the physical and physiological characteristics of the seeds of alfalfa populations under controlled conditions in the Biosystem and Field Crops laboratories of the Faculty of Agriculture of Bingol University between the years 2020-2021. In the study, a total of 20 alfalfa genotypes, of which 16 populations and four standard varieties, grown in Bingol Province were used as plant material. In the study, length, width, surface area, mean arithmetic and geometric diameters, sphericity, germination rates and times of alfalfa seeds were investigated. It was determined that the seeds of the alfalfa genotypes had an average length of 1.265 mm, a width of 0.732 mm and a surface area of 0.761 mm2. The mean arithmetic diameter of the seeds belonging to the genotypes was 0.970 mm, the geometric diameter was 0.456 mm and the sphericity value was 0.334. As a result, it has been determined that the seeds of alfalfa populations have the physical and physiological characteristics of standard varieties, and it is foreseen that the obtained data can be evaluated in breeding studies and mechanization applications.

Anahtar Kelimeler

Lucerne, forage crops, seed size, seed characteristic

Kaynakça

• 1. Acar Z, Ayan, İ. Yem Bitkileri Kültürü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ders Kitabı No:2, 2012, Samsun.
• 2. Ekiz H, Altınok S, Sancak C, Sevimay CS, Kendir H. Tarla Bitkileri (V. Yem Bitkileri Çayır ve Mera). Ankara Üniversitsi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 1588, 2011, Ankara.
• 3. Açıkgöz E. Yem Bitkileri I. Cilt. Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, 2021, Ankara.
• 4. Akça Pelen, M, Kızıl Aydemir ES, Sezer N, Yılmaz K. Tescilli Yonca (Medicago sativa L.) Çeşitlerinin Çeşit Tescil Denemelerinden Alınan Verim Sonuçlarının İrdelenmesi ile Bu Çeşitlerin Günümüz Tohumculuğundaki Yeri. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi (pp.189-194). 2013, Konya.
• 5. Soya H, Avcıoğlu R, Geren H. Yem Bitkileri. Hasad Yayıncılık, 2004, İstanbul.
• 6. Avcıoğlu R, Geren H, Tamkoç A, KaradağY. Yonca (Medicago sp. L.). In R. Avcıoğlu, R. Hatipoğlu, and Y. Karadağ (Eds.), Yem Bitkileri Baklagil Yem Bitkileri Cilt II. 2009, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir.
• 7. Engin B, Mut H.Variation of some nutrient contents with relative feed value according to cutting order in alfalfa (Medicago sativa L.) varieties. Journal of Tekirdağ Agricultural Faculty.15(02):119-127, 2018.
• 8. TUIK. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, (http://www.tuik.gov.tr. E.T: 02.04.2021), 2021.
• 9. Manga İ, Acar Z, Ayan İ. Baklagil Yem Bitkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No:7, 2003. Samsun.
• 10. Dumanoglu Z, Çaçan E, Kökten K. A Research on the determination of physical and phsiological properties of hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) seeds. Journal of Advanced Research in Natral and Applied Sciences. 7(4):504-511. 2021.
• 11. Yağcıoğlu A. Product Processing, Ege University Publications Faculty of Agriculture Publication No: 517, Extended 2nd Edition, 2015, İzmir.
• 12. Dumanoglu Z, Çakmak B. Effects of Seed Coating and Pelleting Applications on The Quality of Onion Seeds (Allium cepa L.), Bursa Uludağ Ünv. Ziraat Fak. Dergisi, Cilt:33, Sayı:1, sf:53-66, 2019, Bursa.
• 13. Dumanoglu Z, Geren H. An Investigation on Determination of Seed Characteristics of Some Gluten-Free Crops (Amarantus mantegazzianus, Chenopodium quinoa Willd., Eragrostis tef [Zucc] Trotter, Salvia hispanica L.), Turkısh Journal of Agriculture-Food Science and Technology (TURJAF), 8(8):1650-1655. 2020.
• 14. Mohsenin NN. Physical Properties of Plant and Animal Materials. Gordon and Breach Science Publishers, 1970 New York.
• 15. Alayunt FN. Biological Material Science, Ege University Faculty of Agriculture, Department of Agricultural Machinery Textbook, Ege University Faculty of Agriculture. Publications No: 541, 2000, İzmir.
• 16. Kara M. Physical Properties of Biological Products, Atatürk University Faculty of Agriculture Publications No:242, 2012, Erzurum.
• 17. Kara M. Physical Properties of Biological Products. Güven Bilimsel. ISBN: 978 975-6240-56-4, 2017, İstanbul. 18. International Rules for Seed Testing (ISTA). International Rules for Seed Testing Book. 2007.
• 19. Dumanoglu Z, Öztürk G. A Research on Improving Seed Quality (Pelleting) in True Potato of 101 (Nif) Genotype. Fresenius Environmental Bulletin. 30(09):10983-10968. 2021.
• 20. Duman İ, Gökçöl A. Improvement of seedling performance of peper (Capsicum annuum L.) and eggplant (Solanum melongena L.) seeds. Ege Üniv. Derg. 54(3):333-340. 2017. 21. Akın N, Duman İ. Improvement of tobacco (Nicotiana tabacum L.) seeds germination properties. Ege Üniv. Derg. 55(3):327-334. 2018.