WEAK HADİTH IN AYYASHİ’S TAFSEER

Yıl 2017, Sayı: 4, 61 - 76, 04.12.2017

Recep Emin Gül

Öz

Ayyashi has become an important scholar for the
Shia with the narration commentary that he has compiled alongside his hadith
and rical knowledge. The scholars after him have benefited much from his hadith
and rical knowledge. Ayyashi was a Sunni in the first years of his life after
then became a Shii. This is one of the important reasons why he should be
studied. Tafseer, the only work that reaches our hand, includes of
eighteen surahs and the surah of Kehf. The great majority of the narrations in
these eighteen surahs come from İmams accepted by Shia. Narrations from the
Prophet and the companions are very few in the book. According
to Shia, the narrations in the book includes not only authentic hadiths but
also weak hadiths. In this case, there is a significant effect of Ayyashi
narratived from the weak narrators. Beyond the weak hadiths, the munqatı
hadiths are the most noteworthy and encountered type. With this type, mudmar
and muhmel hadiths hold significant place between narratives. Besides the
mentioned types, there are other types of weak hadith in the book.
Nevertheless, the weak narratives in the book haven’t a bad influence on the
value of the book at Shia.

Anahtar Kelimeler

Ayyashi, hadith, weak hadith, shia, commentary

ŞİÎ MÜFESSİR AYYÂŞÎ'NİN TEFSİRİNDE ZAYIF HADİS

Öz

Hadis ve rical bilgisinin yanında telif ettiği
rivayet tefsiri ile de Ayyâşî Şia için önemli bir âlim olmuştur. Kendisinden
sonraki âlimler onun hadis ve rical bilgisinden çokça faydalanmışlardır.
Hayatının ilk yıllarında Sünnî iken daha sonra Şiîliği seçmesi de Ayyâşî’nin
incelenmesini gerektiren önemli faktörlerdendir.  Elimize ulaşan tek eseri olan Tefsîr’inde
Kehf suresi dâhil on sekiz surenin tefsiri bulunmaktadır. Bu on sekiz surede
nakledilen rivayetlerin büyük çoğunluğu Şia’nın imam kabul ettiği kişilerden
gelmektedir. Hz. Peygamber ve sahâbeden rivayet oldukça azdır. Eserdeki
rivayetler arasında Şia’ya göre sahih hadislerin yanı sıra zayıf hadislerin
varlığı da dikkat çekmektedir. Bu durumda Ayyâşî’nin zayıf râvîlerden nakilde
bulunmasının önemli bir etkisi vardır. Zayıf hadisler arasında en çok dikkati
çeken ve karşımıza çıkan türü ise munkatı‘ hadislerdir. Bu türle
birlikte rivayetler arasında mudmar ve mühmel hadisler de önemli
yer tutmaktadır. Mezkûr türlerin dışında eserde diğer zayıf hadis çeşitlerine
de rastlanmaktadır. Bununla birlikte eserde yer alan zayıf rivayetler eserin
Şia nezdindeki değerine hiçbir zarar vermemiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ayyâşî, hadis, zayıf hadis, şia, tefsir

Kaynakça

• el-Âlûsî, Ebu’l Fadl, M. (1415a). Ruhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’ân’i’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, (C.2). Thk: Ali Abdulbari Atiyye, Beyrut: Dâru Kütübi’l-ilmiyye.
• el-Âlûsî, Ebu’l Fadl, M. (1415b). Ruhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’ân’i’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, (C.3). Thk: Ali Abdulbari Atiyye, Beyrut: Dâru Kütübi’l-ilmiyye.
• el-Âlûsî, Ebu’l Fadl, M. (1415c). Ruhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’ân’i’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, (C.4).Thk: Ali Abdulbari Atiyye, Beyrut: Dâru Kütübi’l-ilmiyye.
• Ayyâşî, Muhammed b. Mes‘ûd, (2010a). Tefsîru’l-Ayyâşî, (C.1.). Thk: Hâşim er-Rasûlî el-Mahallâtî, Beyrut: Müessesetü’l-Alemî li’l-Matbûât.
• Ayyâşî, Muhammed b. Mes‘ûd, (2010b). Tefsîru’l-Ayyâşî, (C.2.). Thk: Hâşim er-Rasûlî el-Mahallâtî, Beyrut: Müessesetü’l-Alemî li’l-Matbûât.
• el-Celâlî, M. H. (2004). Dirâyetü’l-Hadîs, Beyrut: Müessesetü’l-Alemî.
• el-Emîn, H. (1987). Müstedrekâtü Ayânu’ş-Şia, (C.6). Beyrut: Dâru’t-Taâruf.
• el-Fadlî, A. (2011). Usûlü’l-hadîs, Beyrut: Merkezü’l-Ğadîr.
• Gül, R. E. (2016). Şia Tefsirlerinde Hadis Kullanımı -Ayyâşî Örneği-, Ankara: Gece Kitaplığı.
• Heyet, (1420). ‘Meşyehatü’l-Ayyâşî’, Ulûmi’l-Hadîs, Kum: Müessesetü’l-Bi‘se, 3(6), ss.60-114.
• Hıllî, Hasan b. Yusuf (1986). Mebâdiu’l-usûl ilâ İlmi’l-Usûl, Thk: Muhammed Ali el-Bakkâl, Beyrut: Dâru’l-Edvâ.
• Hıllî, Hasan b. Yusuf (1961). Kitâbu’r-Ricâl, Thk: Muhammed Sâdık, Kum: Menşûrâtu’r-Rızâ.
• Karaman, H. (1993). Şia’da Fıkıh Usulü ve Şeri Deliller, Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu içinde (ss.331-355). İstanbul: İlmi Neşriyat.
• Keşşî, Ebû Amr Muhammed b. Ömer b. Abdülaziz (2009). Ricâlu’l-Keşşî, Beyrut: Müessesetü’l-Alâ.
• Kutluay, İ. (2017). Şia’da Hadis Usulü: Ehli Sünnet Hadis Usulü İle Mukayeseli Bir Çalışma, İstanbul: Rağbet.
• Kutluay, İ. (2014). “İmâmiyye Şîası’na Göre Haber-i Vâhidin Hücciyeti Problemi -Şeyhü’t-Tâife et-Tûsî Özelinde-”, Marife, Yaz, 63-84.
• Küleynî, Muhammed b. Yâkûb (2005). Usûlu’l-Kâfî, Beyrut: Müessesetü’l-Alâ.
• Mâmekânî, A. (1375). Mikbâsu’l-hidâye fi ilmi’d-Dirâye, (C.1.). Thk: Muhammed Rızâ el-Mâmekânî, Kum: Delîlemâ.
• Necâşî, Ahmed b. Ali (1418). Ricâlu’n-Necâşî, Thk: Musa eş-Şebîrî ez-Zencânî, Kum: Müessesetü Neşri’l-İslâmî.
• Suyûtî, C. (2010). Tedrîbu’r-Râvî, Kahire: Dâru’l-Hadîs.
• es-Sübhânî, C. M. H. (2010). Devrü’ş-Şia fi’l-Hadîsi ve’r-Ricâl, Beyrut: Dâru Cevâdi’l-Eimme.
• es-Sübhânî, C. M. H. (1994). Usûlü’l-Hadîs, Kum: Müessesetü Neşru’l-İslâmî.
• Şehîdu’s-Sânî, Ali b. Ahmet el-Âmilî, (1984). er-Ri‘âye fî ilmi’d-Dirâye, Kum: Mektebetü’l-Mer’aşî en-Necefî.
• Topgül, M. E. (2013). “Türkiye’de Şia ile İlgili Hadis Çalışmalarının Seyri”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 11(21), ss.333-366.
• Tûsî, Muhammed b. Hasan (1373). Ricâlu’t-Tûsî, Cevâd el-Kayyûmî el-Isfahânî (thk). Müessesetü’n-neşri’l-İslâmî.
• Tûsî, Muhammed b. Hasan. (ty.) el-Fihrist, Thk: Muhammed Sâdık, Kum: eş-Şerîf Rıza Yay.
• Üstâdî, R. (1369). “el-Ayyâşî ve tefsîruh”, Risâletü’l-Kurân, 3, ss.43-74.
• Yücel, A. (2009). Başlangıçtan Günümüze Hadis Usulü, İstanbul: İFAV.
• ez-Zehebî, M. H. (2000). et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn, (C.2.). Kâhire: Mektebetü Vehbe.