Hz. Peygamber Döneminde Hz. Ebû Bekir’in Sahabe Arasındaki Konumu

Yıl 2021, Sayı: 11, 269 - 286, 30.06.2021

Merzuk Grabus

https://doi.org/10.53112/tudear.932133

Cited By: 1

Öz

Hz. Ebû Bekir Kureyş’in alt kolu konumunda olan Benî Teym kabilesine mensuptur. Benî Teym az sayıda mensubu bulunan küçük bir kabiledir. Cahiliye döneminde kan davalarını karara bağlamak ve diyet belirlemek anlamını ifade eden eşnâk görevi bu kabile tarafından ifa edilmiştir. Hz. Ebû Bekir ilk iman edenlerden biri olarak pek çok konuda Hz. Peygamber’e yardımcı olmuştur. Tebliğ faaliyetinde bulunmak ve köleleri satın alarak özgürlüğüne kavuşturmak önemli hizmetlerindendir. Allah yolunda malının tamamını infak ederek ashâb arasında cömert kişiliğiyle tanınmıştır. Mi‘rac hadisesinden sonra Hz. Peygamber tarafından “es-Sıddîk” olarak isimlendirilmiştir. Kur’an’da da ismi zımnen geçtiği kabul edilmektedir. Ferasetli, temkinli ve soğukkanlı olan Hz. Ebû Bekir bütün bu özellikleriyle sahâbîler arasında öne çıkan mümtaz bir şahsiyettir. Hz. Peygamber’in mağara ve hicret arkadaşı olması, en çok onunla istişare etmesi ve hastalandığında mihrabı ona tevdi etmesi gibi hususlar Hz. Ebû Bekir’i ayrıcalıklı kılmıştır. Hz. Peygamber’in methine mazhar olduğu gibi ashâb tarafından da hürmet ve itibar görmüştür. Hz. Peygamber ile münasebeti ashâb ile olan münasebetlerinde önemli ve belirleyici rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Hz. Ebû Bekir, Sahabe, Hz. Peygamber dönemi, Benî Teym

The Position of Abu Bakr Among The Sahaba During The Period of The Prophet

Öz

Abu Bakr belonged to a branch of the tribe of Quraysh, by the name of Benī Taym. This little sub-tribe consisted of a very few number of people. The duty of ashnaq, that is, the resolution of the blood feuds and determination of ransom was performed by this tribe in the era of Jahiliyyah. As one of the first Muslims Abu Bakr helped Muhammed (pbuh) from the earliest days. Some of his most important contributions of this period are his efforts to spread the religion, and his purchasing of slaves and consequently freeing them. He was well known for his limitless generosity for the cause of the God’s religion. He was named as-siddiq after the Mīrāj. His name is mentioned in the Qoran implicitly. Along with these characteristics, Abu Bakr was also one of the most even-tempered among the sahaba. Being Prophet’s companion in the cave and during the Hijrah, and being his most confident consultant and Prophet’s substitute in the mihrab during illness, earned him a special place in Prophet’s regard. He was repeatedly praised by the Prophet himself and his companions. His relations with other companions are mostly modeled on his relationship with the Prophet himself.

Anahtar Kelimeler

History of Islam, Abu Bakr, the period of the Prophet, Companions, Banu Taym

Kaynakça

• Akkâd, Abbâs Mahmûd el-‘Akkâd. (2005). Abkariyyetu’s-Sıddîk, 6. b., Kâhire: Nehdatu Mısır.
• Akyürek, Y. (2018). İslam Tarihi I. Raşid Halifeler Dönemi-I (Hz. Ebubekir), İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Algül, H. (2003). Hz. Ebû Bekir’in İslâm’ın İlk Yıllarındaki Faaliyetlerine Genel Bakış. İSTEM Dergisi, I, 27.
• Algül, H. (2018). İslâm Tarihi-Hulefâ-i Râşidîn 3. Bursa: Emin Yayınları.
• Belâzürî, Ahmed b. Yahyâ b. Câbir. (1996a). Kitâbu Cumel min Ensâbi’l-Eşrâf. (C. 1). nşr. Suheyl Zekkâr-Riyâd Ziriklî, Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• Belâzürî, Ahmed b. Yahyâ b. Câbir. (1996a). Kitâbu Cumel min Ensâbi’l-Eşrâf. (C. 10). nşr. Suheyl Zekkâr-Riyâd Ziriklî, Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Alî (1998a). Delâilü’n-nübüvve. Thk. Abdülmu‘tî Ka‘acî. (C. 2). Kahire: Dârü’l- Kütübi’l-‘İlmiyye.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Alî (1998b). Delâilü’n-nübüvve. Thk. Abdülmu‘tî Ka‘acî. (C. 6). Kahire: Dârü’l- Kütübi’l-‘İlmiyye.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Alî (1998c). Delâilü’n-nübüvve. Thk. Abdülmu‘tî Ka‘acî. (C. 7). Kahire: Dârü’l- Kütübi’l-‘İlmiyye.
• Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. (1992). Sahîhu’l-Buhârî, İstanbul: Çağrı.
• Bûtî, Muhammed Sa‘îd Ramazan. (1991). Fıkhu’s-Sîreti’n-Nebeviyye. 10. b., Beyrut: Dâru’l-Fikri’l-Mu‘âsır.
• Çubukçu, A. (1994). Ebû Kuhafe. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde. (C. 10, ss. 177-178). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Demircan, A. (2015). Râşid Halifeler. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Dineverî, Abdullâh b. Muslim b. Kuteybe. (1990), el-İmâme ve’s-Siyâse. nşr. ‘Alî Şîrî, (C. 1). Beyrut: Dâru’l-Edvâ.
• Fayda, M. (1988). Abdullah b. Cüdân. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde. (C. 3, ss. 93-94). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Fayda, M. (1994). Ebû Bekir. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde (C. 10, ss. 101-108). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Fayda, M. (2014). Hulefâ-yı Râşidîn Devri. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Halebî, Alî b. Burhâniddîn. (1980a). es-Sîretu’l-Halebiyyefî Sîreti’l-Emîni’l-Me’mûn. (C. 1). Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife.
• Halebî, Alî b. Burhâniddîn. (1980b). es-Sîretu’l-Halebiyye fî Sîreti’l-Emîni’l-Me’mûn. (C. 2). Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife.
• Halebî, Alî b. Burhâniddîn. (1980c). es-Sîretu’l-Halebiyye fî Sîreti’l-Emîni’l-Me’mûn. (C. 3). Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife.
• Hamidullah, M. (2009). İslam Peygamberi, çev. Mehmet Yazgan, İstanbul: Beyan.
• İbn Asâkir, Ali b. el-Hasen (1995a). Târîḫu Dımaşk. Thk. Amr b. Garâme el-Amrî. (C. 10). Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• İbn Asâkir, Ali b. el-Hasen (1995b). Târîḫu Dımaşk. Thk. Amr b. Garâme el-Amrî. (C. 30). Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• İbn Abdilberr, Muhammed b. Abdilberr. (1992). el-İstî‘âb fî Ma‘rifeti’l-Ashâb. nşr. ‘Alî Muhammed el-Bicâvî, (C. 3), Beyrut: Dâru’l-Cîl.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî. (1995). el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe. nşr. Adil Ahmed Abdulmevcûd - Ali Muhammed Mu‘avvad, (C. 4). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
• İbn Haldûn, Abdurrahmân b. Muhammed (1988a). Kitâbü’l-İber ve Dîvânü’l-Mübtede’ ve’l-Haber fî Târîhi’l-Arab ve’l-Berber ve Men Âsarahüm Min Zevi’ş-Şe’ni’l-Ekber. Thk. Halîl Şehhâde. (C. 2). Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• İbn Hallikân, Muhammed b. Ebî Bekr, (1978), Vefeyâtu’l-A‘yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zemân. nşr. İhsân ‘Abbâs, (C. 3). Beyrut: Dâru Sâdir.
• İbn Hişâm, Abdülmelik b. Hişâm. (1990a). es-Sîretu’n-Nebeviyye, (C. 1). nşr. ‘Umar ‘Abdusselâm Tedmurî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî.
• İbn Hişâm, Abdülmelik b. Hişâm. (1990b). es-Sîretu’n-Nebeviyye, (C. 2). nşr. ‘Umar ‘Abdusselâm Tedmurî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî.
• İbn Hişâm, Abdülmelik b. Hişâm. (1990c). es-Sîretu’n-Nebeviyye, (C. 4). nşr. ‘Umar ‘Abdusselâm Tedmurî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî.
• İbn İshâk, Muhammed b. İshâk b. Yesâr, (1976). Sîretu İbn İshâk, nşr. Muhammed Hamîdullâh, Fas: Matba‘atu Muhammed el-Hâmis.
• İbn İshâk, Muhammed b. İshâk b. Yesâr. (2004). es-Sîretu’n-Nebeviyye. nşr. Ahmed Ferîd el-Mezîdî, (C. 1). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ’ İsmâîl b. Şihâbiddîn. (1990a). el-Bidâye ve’n-Nihâye, nşr. Heyet, (C. 2). Beyrut: Mektebetu’l- Ma‘ârif.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ’ İsmâîl b. Şihâbiddîn. (1990b). el-Bidâye ve’n-Nihâye. nşr. Heyet, (C. 3). Beyrut: Mektebetu’l- Ma‘ârif.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ’ İsmâîl b. Şihâbiddîn. (1990c). el-Bidâye ve’n-Nihâye. nşr. Heyet, (C. 5). Beyrut: Mektebetu’l- Ma‘ârif.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ’ İsmâîl b. Şihâbiddîn. (1990d). el-Bidâye ve’n-Nihâye. nşr. Heyet, (C. 6). Beyrut: Mektebetu’l- Ma‘ârif.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ’ İsmâîl b. Şihâbiddîn. (1990e). el-Bidâye ve’n-Nihâye. nşr. Heyet, (C. 7). Beyrut: Mektebetu’l- Ma‘ârif.
• İbn Sa‘d, Muhammed b. Sa‘d. (2001a). Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr. nşr. ‘Alî Muhammed ‘Umar, (C. 1). Kahire: Mektebetu’l-Hâncî.
• İbn Sa‘d, Muhammed b. Sa‘d. (2001b), Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr, nşr. ‘Alî Muhammed ‘Umar, (C. 3). Kahire: Mektebetu’l-Hâncî.
• İbn Sa‘d, Muhammed b. Sa‘d. (2001c), Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr, nşr. ‘Alî Muhammed ‘Umar, (C. 5). Kahire: Mektebetu’l-Hâncî.
• İbn Sa‘d, Muhammed b. Sa‘d. (2001d), Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr, nşr. ‘Alî Muhammed ‘Umar, (C. 6). Kahire: Mektebetu’l-Hâncî.
• İbn Seyyidi’n-Nâs, Muhammed b. Muhammed el-Ya‘merî. (1993a). Uyûnü’l-Eser fî Fünûni’l-Meġāzî ve’ş-Şemâ’il ve’s-Siyer. Thk. İbrahim Muhammed Ramazan. (C. 1). Beyrut: Dâru’l-Kalem.
• İbn Seyyidi’n-Nâs, Muhammed b. Muhammed el-Ya‘merî. (1993b). Uyûnü’l-Eser fî Fünûni’l-Meġāzî ve’ş-Şemâ’il ve’s-Siyer. Thk. İbrahim Muhammed Ramazan. (C. 2). Beyrut: Dâru’l-Kalem.
• İbnü’l-Esîr, İzzüddîn Ali b. Muhammedç (1994). Üsdü’l-Gâbe fî Ma‘rifeti’s-Sahâbe. Thk. Ali Muhammed Muavviz, Âdil Ahmed. (C. 3). Beyrut.
• İbnü’l-Esîr, İzzüddîn Ali b. Muhammed. (1987a). el-Kâmil fi’t-Târîh. nşr. Ebu’l-Fidâ ‘Abdullâh el-Kâdî, (C. 1). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
• İbnü’l-Esîr, İzzüddîn Ali b. Muhammed. (1987b). el-Kâmil fi’t-Târîh. nşr. Ebu’l-Fidâ ‘Abdullâh el-Kâdî, (C. 2). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
• Kastallânî, Muhammed b. Ahmed. (trs.a) el-Mevâhibü’l-Ledünniyye bi’l-Minahi’l-Muhammediyye. (C. 1). Kahire: el- Mektebetü’t-Tevfîkiyye.
• Kastallânî, Muhammed b. Ahmed. (trs.b) el-Mevâhibü’l-Ledünniyye bi’l-Minahi’l-Muhammediyye. (C. 3). Kahire: el-Mektebetü’t-Tevfîkiyye.
• Köksal, M. A. (1979). Hz. Muhammed ve İslamiyet, İstanbul: İrfan.
• Köse, F. B. (2019). Hz. Ebu Bekir’in Aile Hayatı, Hz. Ebu Bekir Sempozyumu içinde. ed. Ali Aksu, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
• Mizzî, Cemâluddîn Ebu’l-Haccâc Yûsuf. (1988). Tehzîbu’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl. nşr. Beşşâr ‘Avvâd Ma‘rûf, (C. 15). Beyrut: Muessesetu’r-Risâle.
• Müslim, Müslim b. Haccâc. (1992). Sahîhu Müslim. İstanbul: Çağrı.
• Nuveyrî, Ahmed b. ‘Abdilvehhâb. (2004). Nihâyetu’l-Ereb fî Funûni’l-Edeb. nşr. ‘Abdulmecîd Terhînî - İmâd Alî Hamza. (C. 19). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
• Sabuncu, Ö. (2020). Hz. Ebû Bekir. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Sarıçam, İ. (2013). Hz. Ebû Bekir. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Suyutî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. (2013). Târîhu’l-Hulefâ’. nşr. Komisyon, 2. b., Katar: Vezâratu’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye.
• Şâmî, Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf. (1993a). Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Raşâd fî Sîreti Hayri’l-Ibâd (es-Sîretü’ş- Şâmiyye). Thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed Muavviz. (C. 2). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Şâmî, Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf. (1993b). Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Raşâd fî Sîreti Hayri’l-Ibâd (es-Sîretü’ş- Şâmiyye). Thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed Muavviz. (C. 3). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Şâmî, Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf. (1993c). Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Raşâd fî Sîreti Hayri’l-Ibâd (es-Sîretü’ş- Şâmiyye). Thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed Muavviz. (C. 12). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. (1969a). Târîhu’t-Taberî: Târîhu’r-Rusul ve’l-Mulûk. nşr. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm, (C. 2). Mısır: Dâru’l-Ma‘ârif.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. (1969b). Târîhu’t-Taberî: Târîhu’r-Rusul ve’l-Mulûk. nşr. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm, (C. 3). Mısır: Dâru’l-Ma‘ârif.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. (1992). Sünen. İstanbul: Çağrı.
• Üstün, N. (2013). Hz. Ebubekir. İstanbul: Beyan.
• Vakıdî, Muhammed b. Umar b. Vâkıd. (1966a). Kitâbu’l-Megâzî. edt. Marsden Jones, (C. 2). London: Oxford University Press/Âlemu’l-Kutub.
• Vakıdî, Muhammed b. Umar b. Vâkıd. (1966b). Kitâbu’l-Megâzî. edt. Marsden Jones, (C. 3). London: Oxford University Press/Âlemu’l-Kutub.
• Zehebî, Muhammed b. Ahmed. (1993a). Târîhu’l-İslâm ve Vefeyâtü’l-Meşâhîri ve’l-A‘lâm. Thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. (C. 1). Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
• Zehebî, Muhammed b. Ahmed. (1993b). Târîhu’l-İslâm ve Vefeyâtü’l-Meşâhîri ve’l-A‘lâm. Thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. (C. 2). Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
• Zehebî, Muhammed b. Ahmed. (1993c). Târîhu’l-İslâm ve Vefeyâtü’l-Meşâhîri ve’l-A‘lâm. Thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmürî. (C. 3). Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.