Uygulama Öğretmenlerine Göre Din ve Meslek Dersleri Öğretmen Adaylarının Yeterlikleri

Yıl 2022, Sayı: 14, 63 - 88, 27.12.2022

Ayşe İnan Kılıç

https://doi.org/10.53112/tudear.1183825

Cited By: 1

Öz

İlahiyat Fakülteleri hem İmam Hatip Okulları Meslek dersleri hem de Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni yetiştiren yükseköğretim kurumlarıdır. Fakat bu kurumların tek amacının öğretmen yetiştirmek olmaması ve bünyesine formasyon derslerinin yeni eklenmesi, buralardan mezun olan öğretmen adaylarının yeterlikleri hakkında ilgi ve merak uyandırmaktadır. Bu kapsamda yürütülen araştırma son sınıfta okuyan ve öğretmenlik uygulamasına katılan öğretmen adaylarının mesleki bilgi, beceri ve tutum yeterliklerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örneklem yoluyla seçilmiş, en az bir dönem uygulama öğretmeni olarak görev yapmış 21 tane Din ve Meslek dersleri öğretmeni oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşımla hazırlanan araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Görüşme soruları Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2017 yılında yayınlanan öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri kılavuzundan alınmıştır. Elde edilen nitel veriler betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırmada ortaya çıkan bulgular, öğretmen adaylarının alan bilgisi, öğrenme ortamları oluşturma, sınıf yönetimi, öğrenciye yaklaşım ve iletişim, kişisel ve mesleki gelişim yeterliklerinin uygulama öğretmenleri tarafından farklı boyutlarda gözlemlendiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca öğretmen adaylarının Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamında uygulama okullarında staj yapma sürelerinin tek dönemden 2 döneme çıkartılmasını 15 tane uygulama öğretmeni olumlu 6 tane uygulama öğretmeni ise olumsuz olarak değerlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uygulama Öğretmeni, Din Dersi Öğretmen Adayı, Meslek Dersi Öğretmen Adayı, Öğretmen Yeterlikleri

Proficiency of Religion and Vocational Lessons Teacher Candidates According to Practice Teachers

Öz

Theology Faculties are higher education institutions that train both Imam Hatip Schools Vocational courses and Religious Culture and Moral Knowledge teachers. However, the fact that the sole purpose of these institutions is not to train teachers but also the new addition of formation courses to their structure arouses interest and curiosity about the competencies of teacher candidates who graduated from these institutions. The research carried out in this context aims to determine the professional knowledge, skills, and attitude competencies of teacher candidates who are studying in the last year and participating in teaching practice. The study group of the research consists of 21 teachers of Religion and Vocational courses, who were selected through purposeful sampling and worked as practice teachers for at least one term. A semi-structured interview form was used as a data collection tool in the research, which was prepared with a phenomenological approach, one of the qualitative research methods. The interview questions were taken from the general qualifications of the teaching profession guide published by the Ministry of Education in 2017. The obtained qualitative data were analyzed by descriptive analysis technique. The findings of the research reveal that teacher candidates' content knowledge, creating learning environments, classroom management, approach to students and communication, and personal and professional development competencies are observed by practice teachers in different dimensions. In addition, 15 practice teachers evaluate it as positive and 6 practice teachers negatively evaluate the increase in the internship period of teacher candidates in practice schools within the scope of the Teaching Practice course from a single semester to 2 semesters.

Anahtar Kelimeler

Practice Teacher, Religion Lesson Teacher Candidate, Vocational Lesson Teacher Candidate, Teacher Competencies.

Kaynakça

• Acuner, H. Y., & Erbaş, A. A. (2016). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve Diğer Branş Öğretmenlerine Göre Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlikleri. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi Cilt, 16, 147–170.
• Ada, S., & Baysal, Z. N. (2013). Pedagojik-Androgojik Formasyon ve Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme. Pegem Akademi.
• Akdemir, A. S. (2013). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Programlarının Tarihçesi ve Sorunları. TurkishStudies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12).
• Akpınar, M., Çolak, K., & Yiğit, E. Ö. (2012). Öğretmenlik Uygulaması Dersi Kapsamında Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yeterliklerine Yönelik Uygulama Öğretmenlerinin Görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(36), 41–67.
• Akyürek, S. (2012). İHL Meslek Dersi ile DKAB Dersi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterliklerine İlişkin Algıları. DEğeler Eğitimi Dergisi, 7–45.
• Aşlamacı, İ. (2016). Din Kültürü ve Ahlak Bi̇lgi̇si̇ Öğretmen Adaylarinin Öğretmenli̇k Uygulamasi Dersi̇ne İli̇şki̇n Görüşleri̇ (İnönü Üni̇versi̇tesi̇ Örneği̇). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1361–1361. https://doi.org/10.17719/jisr.20164317707
• Ayhan, H. (2000). İlahiyat Fakültesi. In İslam Ansiklopedisi (22nd ed., pp. 70–72). TDV Yayınları.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231–274. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlissos/issue/38061/399955
• Bayındır, N. (2011). Uygulama Öğretmenlerinin Aday Öğretmenlerin Kişisel ve Mesleki Nitelikleri Hakkındaki Görüşleri. Akademik Bakış Dergisi, 26, 1–7. http://www.akademikbakis.org
• Çınar, F. (2014). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Adaylarının Öğretim Amaçlı Teknolojiyi Kullanma ve Materyal Geliştirme Tutum Ve Özgüvenleri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(33), 115–139.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri (S. B. D. Çev. Ed. M. Bütün (Ed.)). Siyasal Kitabevi.
• Demirtaş, H. (2016). Sınıf yönetiminin temelleri. In H. K. ve K. Çelik (Ed.), Sınıf Yönetimi (pp. 1–30). Anı Yayıncılık.
• Gün, A. (2017). Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Mesleki Yeterlilik Algıları ve Pedagojik Formasyon Programına İlişkin Görüşleri: Amasya Üniversitesi Örneği. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8), 125–171. https://doi.org/10.18498/amauifd.325833
• Gündoğdu, K., Altın, M., Üstündağ, N., & Altay, B. (2018). Öğretmen Adayları Öğretmenlik Uygulamasında Yeterli mi? (Bir Olgubilim Çalışması). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 150–166. https://doi.org/10.30803/adusobed.338417
• https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/19182018_Tereddut_Edilen_Hususlar.pdf. (n.d.).
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220214-1.htm. (n.d.).
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17. Baskı). Nobel Yayın.
• Kaya, U. (2019a). Din Derslerine Giren Öğretmenlerin Yeterliklerine Dair Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 55(55), 79–111. https://doi.org/10.15370/maruifd.515283
• Kaya, U. (2019b). Din Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleği Öz Yeterlik Algıları: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. 10(Haziran), 65–112. https://doi.org/10.5281/zenodo.3250322
• Kayadibi, F. (2012). Eğitim Kalitesine Etki Eden Faktörler ve Kaliteli Eğitimin Üretime Katkısı. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(3). https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuilah/issue/967/10911
• Kızılabdullah, Ş. (2016). Dün , Bugün ve Gelecek Üçgeninde İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Programları. Eğitim ve Toplum Dergisi, 5(13), 31–43.
• Koç, A. (2010). Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlikleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 107–149. Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). MEB.
• Parlar, H., Cansoy, R., & Türkoğlu, M. E. (2016). Öğretmen Adaylarının Özyeterlikleri ile Sınıf Yönetim Stratejileri Arasındaki İlişki. Yükseköğretim Dergisi, 6(1), 28–39.
• Resmi Gazete, No:20215, 4 Temmuz 1989. (n.d.). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20215.pdf
• Şimşek, E. (2012). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimi Stratejilerine Yönelik Görüşleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 211–230.
• Şimşek, E. (2018). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Öğretim Teknolojileri Alanındaki Yeterlikleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1631–1648.
• Vatansever Bayraktar, H., & Çelik, O. (2021). Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri İle Sınıf Yönetimi Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İZÜ Eğitim Dergisi, 3, 98–126. https://doi.org/10.46423/izujed.841318
• Yıldırım Yakar, Z., Uzun, E., & Tekerek, B. (2021). Öğretmenlik Uygulaması Dersi Kapsamında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 220–245. https://doi.org/10.33437/ksusbd.655590
• YÖK. (1998). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi.
• Yurtseven Yımaz, H., & Gülçiçek, D. (2022). Öğretmen Yeterlikleri Bağlamında Türkçe Öğretmenlerinin Mesleki Gelişim Etkinliklerinin İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 262–291.
• Zengin, M. (2012). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Eğitim Öğretim Yeterlik Algıları. 7, 1–28.