Examining The Awareness of Faculty of Theology Students Regarding Critical Pedagogy Principles in Terms of Various Variables

Yıl 2024, Sayı: 18, 79 - 95, 28.12.2024

Mehmet Fatih Kayan

https://doi.org/10.53112/tudear.1533592

Öz

The critical pedagogy approach generally brings a series of criticisms to formal education but also offers numerous suggestions on how to overcome these problems. According to a group of educators who are representatives of the critical pedagogy approach, the education that is provided in schools pacify students by offering them a standardized learning environment. The aim of this study is to examine the views of theology faculty students on the principles of critical pedagogy in terms of different variables. The research, in which the descriptive survey model was used, was conducted with 271 students studying at theology faculties of state universities in various provinces of Turkey. "Scale of Critical Pedagogy Principles” developed by Yilmaz (2009) has been used for the data collection of the study. Descriptive statistics, t test and ANOVA were used for the analysis of the data. According to the results that are obtained from the research, the critical pedagogy awareness of theology faculty students is at a moderate level. In this study, it was determined that there was no significant difference in the context of critical pedagogical awareness according to the variables of gender, level of education and types of high schools. When similar studies in the literature were examined, it was concluded that teacher candidates from other areas also generally had a moderate level of critical pedagogical awareness. Based on the results that are obtained from the research, it was suggested that courses in which critical pedagogy and similar contemporary learning approaches constitute the main theme should be included in the curricula in pre-service teacher education processes.

Anahtar Kelimeler

Critical pedagogy, faculty of theology students, pre-service teachers

İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Eleştirel Pedagoji İlkelerine İlişkin Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Eleştirel pedagoji, sosyal, kültürel ve politik bir eşitlik üzerine temellenen, bireyin özgürleşmesi gerektiğini öne süren, öğrenme süreçlerinde diyalog ve sorgulamaya yer verilmesi gerektiğini savunan ve genel itibariyle bireylerin eleştirel düşünme becerisine sahip olması gerektiğini vurgulayan bir öğrenme biçimidir. Eleştirel pedagoji modeli, örgün eğitime yönelik olarak eşitsizlikleri meşrulaştırdığı, otokratik güçlere hizmet ettiği gibi bir dize eleştiri getirmekte ve bahsi edilen problemlerin üstesinden ne şekilde gelinebileceğine yönelik çözüm önerileri sunmaktadır. Eleştirel pedagoji yaklaşımının temsilcileri olan ve kendilerine eleştirel pedagoglar adı verilen bir grup eğitimciye göre okullarda verilen eğitim öğrencilere tek tipleştirilmiş bir öğrenme ortamı sunarak onları pasifleştirmektedir. Bu çalışmanın amacı ilahiyat fakültesi öğrencilerinin eleştirel pedagoji ilkelerine ilişkin görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı çalışma Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki devlet üniversitelerinin ilahiyat fakültelerinde öğrenim görmekte olan 271 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Yılmaz (2009) tarafından geliştirilen, toplam 31 maddeden oluşan Eleştirel Pedagoji İlkeleri Ölçeğinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi için betimsel istatistikler, ANOVA ve t-testi uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ilahiyat fakültesi öğrencilerinin eleştirel pedagoji farkındalıkları orta düzeydedir. Cinsiyet, sınıf düzeyi ve mezun olunan lise türü değişkenlerine göre eleştirel pedagoji farkındalığı bağlamında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Alan yazında gerçekleştirilen benzer konulu çalışmalar incelendiğinde diğer branşlardan öğretmen adaylarının da genel olarak orta seviyede bir eleştirel pedagoji farkındalığına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak hizmet öncesi öğretmen eğitimi süreçlerinde eleştirel pedagoji ve benzer çağdaş öğrenme akımlarının ana temasını oluşturduğu bağımsız derslerin müfredatlara dahil edilmesi önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel pedagoji, ilahiyat fakültesi öğrencileri, öğretmen adayları

Kaynakça

• Aksakallı, A., Salar, R., & Turgut, Ü. (2018). Eleştirel pedagoji ilkelerine göre yapılan fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 961-971.
• Aşlamacı, İ. (2023). 21. yüzyıl becerileri ve din eğitimi-eleştirel bir yaklaşım. Dem Yayınları.
• Baker, C. (2006). Zorunlu eğitime hayır (Çev. A. Sönmezay). Ayrıntı Yayınları.
• Balcı, A. T. & Kocabaş, A. (2020). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel pedagoji ilkelerine katılım düzeyleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 53-68.
• Blake, N., & Masschelein, J. (2003). Critical theory and critical pedagogy. Nigel Blake, Paul Smeyers, Richard Smith, Paul Standish (Ed.), The Blackwell Guide to the Philosophy of Education içinde. (ss. 38-57). Blackwell Publishing.
• Freire, P. (2003). Ezilenlerin pedagojisi (Çev. D. Hattatoğlu ve E. Özbek). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Giroux, H. A. (2007). Eleştirel pedagoji ve neoliberalizm. (Çev. B. Baysal). Kalkedon Yayınları.
• Giroux, H. A. (2009). Dil/kültürel incelemeler alanında eleştirel pedagojinin bir rolü var mıdır? Eleştirel pedagoji söyleşileri (Çev. E. Ç. Babaoğlu). Kalkedon Yayınları.
• Glenn, C. B. (2002). Critical rhetoric and pedagogy: (Re)considering student-centered dialogue. Radical Pedagogy, 4(1).
• Goomansingh, R. V. (2009). Using Critical Pedagogy to Educate for Democracy in the Graduate Classroom (Doktora Tezi). University Of Toronto: Department of Theory and Policy Studies in Education.
• Illich, I. (2009). Okulsuz toplum (Çev. M. Özay). Şule Yayınları.
• İnal, K. (2010). Eleştirel pedagoji: Eğitimde modern özgürleştirici bir yaklaşım. Alternatif Eğitim e-Dergisi, 1, 14-23.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Kayan, M. F. (2020). Eleştirel pedagoji. İshak Kozikoğlu (Ed.), Eğitimde güncel yaklaşımlar içinde (s. 147-157). Pegem Akademi Yayınları.
• Kayan, M. F. (2023). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin öğrenci merkezli öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmaya yönelik tutumları. Genç Mütefekkirler Dergisi, 4(2), 347-360.
• Kozikoğlu, İ. & Erden, R. Z. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi inançları ile eleştirel pedagojiye ilişkin görüşleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 17(3), 1566-1582.
• McLaren, P. (2001). Che Guevara, Paulo Freire, and the politics of hope: Reclaiming critical pedagogy. Critical Methodologies, 1(1), 108-131.
• Öztürk, F. (2012). Lisansüstü eğitim öğrencilerinin e-bilgi kaynaklarına yönelik eleştirel bakış açılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12 (2), 863-885.
• Potur, Ö. (2022). Eleştirel pedagojiden eleştirel okuryazarlığa eğitime farklı bir yaklaşım. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 109-124.
• Sarıgöz, O. & Özkara, Y. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ve ilkeleri hakkındaki görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(39), 710-716.
• Şahin, Ç., Demir, M. K. & Arcagök, S. (2016). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ilkelerine yönelik yaklaşımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1187- 1205.
• Taşgın, A. & Küçükoğlu, A. (2017). Öğretmen adayı perspektifinden eleştirel pedagoji (Atatürk üniversitesi örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1189-1204.
• Türkkan, B. T., & Şenocak, B. B. (2021). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji konularını öğrenmeye yönelik görüşleri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 471-485.
• Vandrick, S. (1994). Feminist pedagogy and ESL. College ESL, 4(2), 69-92.
• Yılmaz, K. (2009). Elementary school teachers’ views about the critical pedagogy. The Asia-Pacific Education Researcher, 18 (1), 139–149.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ile ilgili görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 195-213