Ortaöğretim 9. ve 10. Sınıf Öğrencilerinin Tarihsel Materyallere İlişkin Soru Sorma Becerilerinin Belirlenmesi

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 1, 30 - 61, 21.05.2013

Yasemin Tuna Fatma Gültekin

Öz

Günümüzde tarih öğretiminde pek çok yenilikçi yöntem ortaya konulmasına karşın, soru cevap yöntemi yaygın ve işlevsel olarak tarih öğretmenleri tarafından halen kullanılmaktadır.  Tarihsel bilgiye ulaşmak için doğru ve nitelikli soru sormak oldukça önemlidir. Öğrencilerin tarihi verilere/ kanıtlara ilişkin soru sormalarına izin verilmelidir.

Araştırmada ortaöğretim 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin tarihsel materyal/kanıtlara ilişkin soru sorma becerileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunun için öğrencilere altı materyal verilmiş ve bu materyallere ilişkin soru sormaları istenmiştir. Öğrenci soruları, Bloom’un Bilişsel Taksonomisi ve Nichol’ün Soru Türleri doğrultusunda sınıflandırılmaya tabi tutulmuştur. Sonuç olarak hem Bloom’un Bilişsel Taksnomisi’ne hem de Nichol’un soru türlerine göre öğrenci soruları genelde alt bilişsel basamaklara yönelik olmuştur. Ağırlıklı olarak kavrama basamağına yönelik sorular sorulmuştur. Bloom’un taksonomisine göre sınıf düzeyinde üst sınıflar lehine bir farklılaşma tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tarih Öğretimi, Tarihsel Kaynak, Soru Sorma Becerisi, Bloom Taksonomisi, Nichol’un Soru Türleri.

 

Secondary School 9^th and 10^th Grade Students' Determination of Questioning Skills in Historical Materials

 

Abstract: Today, despite the teaching of history has been brought up many innovative methods question- answer method is still widely used by teachers. It is very important to asking right and quality questions for gaining historical knowledge.  The students must be allowed to ask questions related to the historical data/ evidences.

In this research, secondary school 9^th and 10^th grade students' skills in asking questions about the historical materials are tried to be determined. In this context six historical materials were given to students, and then Students were requested to ask questions related to these materials. Student questions were classified according to Bloom's Cognitive Taxonomy and Nichol’s Question Types. As a result, according to Bloom's Cognitive Taxonomy and Nichol’s Question Types for student questions were generally lower cognitive levels. Students’ questions have been found out to be mostly in cognitive, comprehension level. Differentiation based on Bloom's Taxonomy has been found in favor of the upper classes at the class level.

Keywords: History Teaching, Historical Source, Questioning Skills, Bloom’s Taxonomy, Nichol’s Question Types.

Anahtar Kelimeler

Tarih Öğretimi, Tarihsel Kaynak, Soru Sorma Becerisi

Kaynakça

• Açıkgöz, K.Ü. (2004). Aktif öğrenme. 6. baskı. İzmir: Eğitim Dünyası.
• Aslan, C. (2011). Soru sorma becerilerini geliştirmeye dönük öğretim uygulamalarının öğretmen adaylarının soru oluşturma becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 236-249.
• Aydemir, Y. ve Çiftçi, Ö. (2008). Edebiyat öğretmeni adaylarının soru sorma becerileri üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. V/II: 103-115.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. 2. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Büyükalan, S. F. (2004). Öğretmenler için soru sorma sanatı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Çepni, S., Bayrakçeken, S., Yılmaz, A., Yücel, C., Semerci, Ç., Köse, E., Sezgin, F., Demircioğlu, G. & Gündoğdu, G. (2007). Ölçme ve değerlendirme (1. Baskı). Ankara: PegemA.
• Genç, A. (2006). Ortaöğretim coğrafya derslerinde öğrencilerin soru sorma becerilerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çolak, K. ve Demircioğlu, İ.H. (2010). Tarih dersi sınav sorularının bloom taksonomisi’nin bilişsel alan düzeyi açısından sınıflandırılması. MEB Dergisi, Sayı: 187.
• Drie, J.V. & Boxtel, C.V. (2008). Historical reasoning: towards a framework for analyzing students’ reasoning about the past. Education Psychological Review. 20:87–110. DOI: 10.1007/s10648-007-9056-1
• Öztürk, C. (2005). İlk ve orta öğretim kurumlarında türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri, Haz. M. Saray, H. Tosun. Ankara: ATAM.
• Kılıç, D. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih konuları ile ilgili soru sorma becerilerinin bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Koray, Ö, Altunçekiç, A. ve Yaman, S. (2002). Fen bilgisi öğretmenlerinin soru sorma becerilerinin Bloom taksonomisi’ne göre değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi. 10/2: 317-324.
• Nichol, J. (2001). Tarih öğretimi (Çev. Mustafa Safran). Ankara: Çağrı.
• Safran, M. (2002). Ortaöğretim kurumlarında tarih öğretiminin yapı ve sorunlarına ilişkin bir araştırma. Türk Yurdu, 22(175), ss.73-79.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim – kuramdan uygulamaya. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü
• Şenses, A. (2008). İlköğretim 6. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki soruların kapsam-geçerlik ve Bloom taksonomisi’ne göre analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şimşek, A. (2008). Tarih öğretiminde sorgulamacı yaklaşım çerçevesinde soru sorma becerisi ve lise tarih ders kitaplarının durumu. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5:1 (Erişim: http://www.insanbilimleri.com 20 Mart 2010).
• Şimşek, H. ve Yıldırım A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yeşil, R. ve Özbek, R. (2008). Sosyal alanlar eğitimi bölümlerindeki “branş” öğretim elemanlarının sorulardan yararlanma yeterlikleri (Fırat Üniversitesi örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 9, Sayı 3.