DİVANÜ LÜGATİ’T- TÜRK’TE YER ALAN TÜRK HALK KÜLTÜRÜ ÖGELERİNİN İLKÖĞRETİM 4. VE 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER PROGRAMLARINDA İŞLENİŞİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 226 - 240, 23.05.2016

Namık Çencen

Öz

1074 yılında Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınan Divan-ı Lûgati't Türk, XI. yüzyıl Türk dünyasının sağlam bir dil ve kültür mirasıdır. Kaşgarlı Mahmut bu değerli eseri ile Türk milletinin kalbinde olduğu kadar Türk dil ve kültür tarihine de adını altın harflerle yazdırmaya hak kazanmış üstün değerlerimizden biridir. Türk kültür mirasının korunmasında ve yaşatılmasında ders programları ve kitaplarının önemli işlevleri bulunmaktadır.

Bu makalede Divanü Lügati’t Türk’te yer alan yüksek Türk kültürünün öğeleri (yemek adetleri, doğum, düğün, ölüm adetlerinden, oyun ve eğlencesine vb…) ele alınarak bunların “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Programlarında işlenişi ve bu kültür öğeleriyle ilgili genel amaçlar, kazanımlar vurgulanarak, programdaki işlenişi ve oranı üzerinde durulmaktadır. Bu çalışma nitel bir araştırma olup veriler doküman incelemesi kullanılarak toplanmıştır. 4. sınıf Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan sekiz ünite içerisinde Divanü Lügati’t Türk’te yer alan Türk Kültür öğeleri yalnızca iki ünite içerisinde ele alınmaktadır. 5.sınıf Sosyal Bilgiler öğretim programında, sekiz ünite içerisinde Divanü Lügati’t Türk’te yer alan Türk Kültür öğeleri yalnızca bir ünite içerisinde ele alınmaktadır. Kültür aktarımına yardımcı olduğu düşünülen; öğrencileri kültürel değerler bakımından besleyici ve duyarlılığı yüksek bireyler olarak yetiştirmeye yönelik bir ders olan Sosyal Bilgiler dersinin öğretim programında Türk halk kültürü öğelerinin daha fazla yer alması gerektiği düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler Programı, Divanü Lügati’t Türk, Ders Programı, Değerler,  Kazanımlar

 

TEACHING TURKISH FOLKLOR ELEMENTS FROM DİVANÜ LÜGATİ’T- TURK in 4^TH AND 5^TH GRADE SOCIAL SCIENCES CURRICULUM

Abstract: Divan-ı Lûgati't Türk, which is written by Kasgarlı Mahmut in 1074, is a solid language and culture legacy from XI century Turkish World. With this precious work, Kasgarlı Mahmut had his name in letters of gold on not only Turkish people’s heart but also in history of Turkish language and culture, and that makes him outstanding value in our culture. In preserving Turkish cultural legacy, course programs and books have a large function.

In this article, by taking high Turkish cultural elements (food culture, birth, wedding and death customs, games and entertainments) into consideration, it is going to be laid emphasis on practice of these elements in Primary Education 4^th and 5^th grade Social Sciences programs, and by emphasizing general aims and gains of these cultural elements, there is going to be an emphasis on practice and ratio of these in the Program. This study is qualitative and the data is collected from reviewing documents.

From 8 units of 4^th grade Social Sciences educational program, there are only 2 units that include cultural elements from Divan-ı Lûgati't Türk. From 8 units of 5th grade Social Sciences educational program, there is only one unit that includes cultural elements from Divan-ı Lûgati't Türk. Social Sciences course, which is thought to be helpful to pass on cultural elements: a course that aims to create sensitive individuals with awareness of cultural elements needs to focus more on Turkish Cultural Elements, according to most educator.

Keywords: Council of State of Turkish Dictionary, Social Sciences, Education Program, Curriculum, Values, Acquisitions

Kaynakça

• Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
• Deveci, H. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kültürden yararlanma: öğretmen adaylarının kültür portfolyolarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilgiler Dergisi, Bahar 2009, C.8, S.28 (001-019).
• Genç, R.(1975). Kaşgarlı Mahmud’a göre xı. yüzyılda Türk illerinin siyasi etnik durumu. Türk Kültürü Araştırmaları, s. 176-213, Ankara.
• Genç, R. (1997). Kaşgarlı Mahmud’a göre XI. yüzyılda Türk dünyası. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Korkmaz, Z. (1995). Kaşgarlı Mahmud ve Divanu Lügati’t Türk. Türk Dili Üzerine Araştırmalar, C.1, TDK Yayınları, Ankara.
• MEB., (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4-5. Sınıf öğretim programı. Ankara, MEB.
• Mıchaelis, J.U: Garcia, J. (1996). Social studies for children a guide to basic instruction (eleventh edition). Boston.
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretimine bakış (özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi. Ankara. PegemA.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. ( 2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Web-1: http://www.turkiyat.hacettepe.edu.tr/I_Turkiyat_Arastirmalari_Sempozyumu. pdf (Erişim tarihi: 15.09.2014)