Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sözlü Tarih Uygulama Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Örnek Bir Uygulama

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 467 - 491, 25.10.2020

Hülya Gölgesiz Gedikler

https://doi.org/10.17497/tuhed.779671

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı lisans programına yeni girmiş olan “sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel kanıt, yerel ve sözlü tarih” dersi kapsamında gerçekleştirilen bir sözlü tarih uygulamasında öğretmen adaylarının performanslarını değerlendirmek ve uygulamaya ilişkin algılarını incelemektir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması desenine göre şekillendirilmiştir. Araştırmanın verileri bir devlet üniversitesinin ikinci sınıfında okuyan 18 sosyal bilgiler öğretmen adayı ile yapılan uygulamadan elde edilmiştir. Araştırmada katılımcıların çalışmaları rubrik ile değerlendirilmiş, veriler içerik analizi ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırmanın bulguları iyi bir rehberlik yapılması ve çalışmadan beklentilerin net ölçütlerle ifade edilmesi durumunda öğretmen adaylarının böyle bir çalışmayı başarılı bir biçimde gerçekleştirebileceklerini ortaya koymaktadır. Bulgular sözlü tarihin zorlu ve çok emek gerektiren bir çalışma olmasına karşın öğretmen adayları için keyifli, heyecan verici ve öğretici bir deneyim olarak algılandığını da göstermektedir. Araştırma sonuçlarından yola çıkarak lisans eğitiminde sözlü tarih çalışmalarına önem verilmesi, öğretmenlerin bu tür çalışmalarda gerekli rehberliği sağlayabilecek hizmet içi eğitimlere yönlendirilmesi ve sözlü tarihe ilişkin uygulamalı çalışmaların artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

sözlü tarih, sosyal bilgiler eğitimi, öğretmen eğitiminde yeni yaklaşımlar

An Application of Improving the Oral History Implementation Skills of Social Studies Preservice Teachers

Öz

The present study aims at evaluating the quality of the work of prospective teachers and examining their perceptions about the study by conducting an oral history application in the “historical evidence, local and oral history in social studies education” course that has recently entered the social studies teaching program. This research was shaped according to the action research design, one of the qualitative research designs. The data of the study were obtained from an application made with 18 social studies teacher candidates studying in the second grade of a state university. The studies of the participants were evaluated with a rubric, and the data were subjected to content analysis and descriptive analysis. The findings of the research suggest that teacher candidates may perform such a study successfully provided that adequate guidance was made available and the expectations from the study were expressed with clear criteria. Findings also showed that oral history was perceived as an enjoyable, exciting, and instructive experience for prospective teachers, although it was a challenging and demanding study. Based on the results of the research, it is recommended to give importance to oral history studies in undergraduate education, to ensure that teachers receive the training that can provide the necessary guidance in such studies, and to increase the number of practical studies on oral history.

Anahtar Kelimeler

Oral History,, Social Studies Education,, New Approaches in Teacher Education

Kaynakça

• Akbaba, B. ve Kılcan, B. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutumları. İlköğretim Online, 13(3), s. 746-758.
• Aktın, K. ve Sağlam-Tekir H. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözlü tarih yapmakla ilgili deneyimleri, International Online Journal of Educational Sciences, 10 (2), s. 295-310. DOI: 10.15345/iojes.2018.02.020
• Beldağ, A. ve Balcı, M. (2017). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih yönteminin kullanımı: nitel bir çalışma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, s. 176 -189.
• Busby, R. S. (2011). Learning through doing: preservice teacher training in historical inquiry through oral history projects. The Oral History Review, s.1-10. http://dx.doi.org/10.1093/ohr/ohr048
• Caunce, S. (2017). Sözlü tarih ve yerel tarihçi (B.C. Bilmez, A. Yalçınkaya, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Crocco, M. S. (1998). Putting actors back on stage: oral history in the secondary school classroom. The Social Studies 8 (1), s. 19–24. DOI: 10.1080/00377999809599817
• Demircioğlu, E. (2016). Teacher candidates’ attitudes to using oral history in history education, Journal of Education and Training Studies, 4 (6), s. 184 -191.
• Dere, İ ve Alkaya, S. (2017). Sosyal bilgiler derslerinde tıp tarihi konularının sözlü tarihle öğretimi: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 6 (6), s.504-522.
• Dere, İ. (2018). Sosyal bilgiler lisans eğitiminde sözlü tarih: örnek bir uygulama, International Online Journal of Educational Sciences, 10 (3), s. 243-262
• Dere, İ. ve Dinç, E. (2018). Yapılandırmacı bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarihin sosyal bilgiler derslerine entegrasyonu. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), s.115-127. DOI: 10.17679/inuefd.335686
• Doğan, Y. (2015a). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih. A. Şimşek ve S. Kaymakçı S. (Edt.). Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi (s.113-142). Ankara: Pegem.
• Doğan, Y. (2015b). How should an efficient oral history interview process be conducted according to the views of pre-service teachers, Academic Journals, 10 (8), s. 1097-1108. DOI: 10.5897//ERR2014.1926
• Dutt-Doner, K. M., Allen, S. ve Campanaroa, K. (2016). Understanding the Impact of using oral histories in the classroom, The Socıal Studıes, 107(6), s. 257–265.
• Dündar, Ş. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal bilgiler dersinde bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih hakkındaki görüşleri. İlköğretim Online, 16(4), 1621-1643 DOI: 10.17051/ilkonline.2017.342981
• Fonsino, F.J. (1980). Criteria for evaluating oral history interview, The History Teacher, 13 (2), s. 239-243.
• Kabapınar, Y. (2018). “Gençler Üsküdar’ın tarihini yazıyor, belgeselini çekiyor”: Tüm süreçleriyle bir yerel ve sözlü tarih projesi, Turkish History Education Journal, 7 (2), s. 532-554.
• Kabapınar, Y. ve İncegül, S. (2016). Değişim ve süreklilik bağlamında oyun ve oyuncağa bakmak: bir sözlü tarih çalışması, Turkish History Education Journal, 5 (1), s. 74-96.
• Kyvig, D. E. ve Marty, M. A. (2000). Yanıbaşımızdaki Tarih. (N. Özsoy, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Lattimer, H. ve Kelly, M. (2013). Engaging Kenyan secondary students in an oral history project: education as emancipation, International Journal of Educational Development, 33, s. 476-486.
• MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4-5. Sınıflar) Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: TC. Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim (23.07. 2020): http://mufredat. meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354
• Metin, B. ve Öz, M. (2019). 8. sınıf T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi konularının anlatılmasında sözlü tarih metodunun kullanımına yönelik öğretmen görüşleri, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), s. 1-20.
• OHA (2014). Principles and best practices for oral history education (4-12) classroom guide. Erişim (03.11.2018): https://www.oralhistory.org/wp-content/uploads/ 2014/04/2013-1411_Oral_History_ClassroomGuide_Update_V2.pdf.
• Öztürkmen, Arzu. (2002). Sözlü tarih: yeni bir disiplinin cazibesi, Toplum ve Bilim, 91, s.115 -121.
• Ritchie, D. A. (2015). Doing oral history. New York: Oxford University.
• Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı, beceri ve tutumlarına etkisi, (Yayımlanmamış doktora tezi,) Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Somersan, S. (1998). Sözlü tarih, araştırmacılık ve tarih yazımına katılım, S. Özbaran, (Edt.). Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (s.381-392). İzmir: Dokuz Eylül.
• Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı (2018). Erişim (30.01.2020): https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Sosyal_Bilgileri _Ogretmenligi_ Lisans_ Programi09042019.pdf.
• Stradling, R. (2003). 20. yüzyıl Avrupa tarihi nasıl öğretilmeli. (A. Ünal, Çev.). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Tangulu, Z. (2014). Analysis on oral history attitudes of pre-service teachers, Anthropologist, 18(3), s. 959-968.
• Tarih Vakfı (2016). Sözlü tarih ilkeleri. Tarih Vakfı Web Sayfası. Erişim (11.11.2018): https://tarihvakfi.org.tr/proje/sozlu-tarih-ilkeleri/47/sozlu-tarih-ilkeleri/78
• Welton, D. ve Mallan, T. (1988). Children and their world: strategies for teaching social studies, Boston: Houghton Mifflin.
• Whitman, G. (2000). Teaching students how to be historians: an oral history project for the secondary school classroom, The History Teacher, 33 (4), s. 469-481.
• Yazıcı, F. Ve Mert, G. (2017). Sözlü tarih yönteminin 4. sınıf düzeyinde etkililiği, Turkish History Education Journal, 6(2), s. 324-342.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin.